آموزش‌های تخصصی برای روزهای سخت
آیدا آهنگی- مرضیه موسوی؛ دادرس مخفف «دانش‌آموزان آماده در روزهای سخت» است، اما دادرس پیشرفته پا را از این هم فراتر می‌گذارد. در این طرح تلاش می‌شود که افراد داوطلب مهارت‌های تخصصی به‌دست بیاورند تا بتوانند به دیگران امدادرسانی کنند یا آنچه آموزش دیده‌اند به‌صورت حرفه‌ای به دیگران بیاموزند.
برپایی اردوگاه‌های اسکان اضطراری در شرایط بحران و سرعت بخشیدن به روند امدادرسانی، مهم‌ترین نکته‌ای است که دادرس پیشرفته دنبال می‌کند.
«عباسعلی محمدزاده»، رئیس اداره دانشجویی سازمان جوانان، به «شهروند» می‌گوید: «آموزش‌های طرح دادرس پیشرفته یا دادرس پلاس، در 8دوره تعریف شده است. این دوره‌ها در سطح کشوری، استانی، شهرستان‌ها و منطقه‌ای با مشارکت و همکاری سازمان امداد و نجات و معاونت آموزش و فناوری سازمان جوانان جمعیت هلال احمر با درنظر گرفتن راهبرد سازمانی و برنامه ۵ساله جمعیت هلال احمر تدوین شده و به مرحله اجرا درآمده است.»
ماجرا از اینجا آب می‌خورد که در حوادث سال‌های گذشته، مثل زلزله خوی، زلزله کرمانشاه و سایر بحران‌ها، سرعت در برپایی اردوگاه‌های اسکان اضطراری یکی از چالش‌های پیش روی جمعیت به شمار می‌رفت. در هر یک از این حوادث بخش مهمی از ظرفیت تیم‌های امدادی و عملیاتی صرف نصب چادر و توزیع اقلام می‌شد. درحالی‌که این نیروهای تخصصی و آموزش‌دیده وظیفه مهم دیگری هم بر دوش داشتند: امدادرسانی.
دادرس پیشرفته در مسیر گسترش این آموزش‌ها به جوانان قدم برداشته است و از امدادگران باتجربه در این زمینه هم کمک می‌گیرد.
«محمدزاده» ادامه می‌دهد: «افرادی که می‌خواهند در دادرس پیشرفته شرکت کنند، باید دوره‌های دادرس مقدماتی را پشت سر گذاشته باشند. در واقع در این بخش، افراد حرفه‌ای و آموزش‌دیده که علاقه‌مند به مشارکت در روند امدادرسانی هستند، جذب می‌شوند. همچنین افراد شرکت‌کننده در دادرس پیشرفته از گروه سنی بالای 18سال هستند.»
یکی دیگر از تفاوت‌های دادرس پیشرفته با دادرس، اضافه‌شدن مهارت‌های اسکان اضطراری، توزیع اقلام غذایی و بهداشت و ایمنی در حوادث به سرفصل‌های قبلی است. به‌گفته «محمدزاده»، افراد آموزش‌دیده در دادرس پیشرفته هنگام وقوع حوادث و بحران‌ها به‌عنوان عضوی فعال، سایر شهروندان را راهنمایی می‌کنند.
دوره‌های منطقه‌ای این طرح تا‌کنون در استان‌های آذربایجان غربی، گلستان، کرمان و فارس برگزار شده و هشتمین دوره آن قرار است در اردوگاه شهید باهنر استان تهران برگزار شود.
تیم‌سازی در هر استان
۱۶۰۰ مربی باتجربه هلال احمر آموزش در دادرس پیشرفته را بر عهده گرفته‌اند. «اسماعیل‌زاده» یکی از این مریبان است. او می‌گوید: «دادرس پیشرفته با هدف خودامدادی، دگرامدادی، ترویج فرهنگ نوع‌دوستی، کمک به دیگران و نهادینه‌سازی این فرهنگ آغاز به‌کار کرد. نخستین دوره دادرس پیشرفته از استان آذربایجان شرقی، شهرستان مراغه آغاز شد و بعد به‌صورت منطقه‌ای در استان‌های دیگر ادامه پیدا کرد.»
14دوره از این طرح تا‌کنون به‌صورت مجازی و 3دوره به‌صورت حضوری برگزار شده است. اعضای منتخب این تیم‌ها را دو گروه دانشجویان و داوطلبان تشکیل می‌دهند.
با آموزش ۱۶۰۰ فرمانده دادرس پیشرفته در گام اول و پس از تشکیل تیم‌های ۱۴ نفره، در گام دوم قریب به ۲۰ هزار عضو جوان با آموزه‌های اسکان و تغذیه اضطراری آشنا خواهند شد.
تشکیل تیم‌های دادرس از نگاه کارشناسی و آسیب‌شناسی به حوادث و عملیات‌های امدادی نشأت گرفته است.
فرماندهان دادرس پیشرفته پس از قبولی در این دوره با کسب گواهینامه از سوی معاونت آموزش، پژوهش و فناوری در سامانه امدادیار سازمان امدادونجات در رسته اسکان اضطراری ثبت خواهند شد.
فرماندهان تیم دادرس پیشرفته در زمان امدادرسانی حوادث با فراخوان سازمان امدادونجات در مناطق حادثه‌دیده مستقر می‌شوند و عملیات برپایی چادرهای اسکان اضطراری را بر عهده خواهند گرفت.
در آموزش‌های هلال احمر، جوانان گروه هدف هستند و این جوانان به مرتبه‌ای خواهند رسید که در حوزه آسیب‌های اجتماعی، حوادث طبیعی، مسائل و مشکلات تفکری و اخلاقی نجات غریق شوند.
اگر تدابیر و پیش‌بینی‌های لازم قبل از حوادث اندیشیده شود، پیامدهای منفی حاصل از آن قابل مدیریت و کنترل است و اگر اهتمام لازم نسبت به آموزش انجام شود، تلفات و صدمات ناشی از حوادث به حداقل می‌رسد.
«اسماعیل‌زاده» می‌گوید: «از هر شهرستان 2مرد و 2زن برای آموزش‌های پیشرفته انتخاب می‌شوند. در نهایت در کل هر استان، اعضای منتخبی داریم که هر سه عنوان درسی تعیین‌شده را آموزش می‌بینند. این افراد به‌عنوان منتخبان دادرس پیشرفته در شهرستان خود به دیگران آموزش می‌دهند و تیم‌سازی می‌کنند. از طرف دیگر، در شرایط اضطراری از کمک و مهارت‌های آنها هم استفاده می‌شود.» اچ اس‌ای یا بهداشت و ایمنی در محیط کار یکی از مهم‌ترین نکاتی است که در این دوره‌ها آموزش داده می‌شود.
پس از پایان این دوره‌های دادرس پیشرفته در مجموع ۳۰۰ دختر و پسر به شعب هلال احمر در شهرهای خود برمی‌گردند تا در مجموع کشوری ۲۰ هزار جوانان آموزش‌دیده در حوزه اسکان و تغذیه اضطراری داشته باشیم.
بازآموزی
«پریسا ابراهیمی» یکی از آموزش‌دیدگان طرح دادرس پیشرفته است و از سال‌های دانش‌آموزی با هلال احمر آشنایی دارد. او که دوره‌های طراحی اردوگاه، نصب چادر، بهداشت و تغذیه و… را در دادرس پیشرفته آموزش دیده، می‌گوید: «اولین مزیت دادرس پیشرفته برای ما، بازآموزی دوره‌هایی بود که در گذشته در آن شرکت کرده بودیم. از طرف دیگر، برخی از مباحث آموزشی به‌صورت حرفه ای‌تر و تخصصی‌تر آموزش داده شدند، مثلا طراحی اردوگاه واجرای مانور اسکان اضطراری. ما پیش از این نصب چادرهای هلال احمر را بلد بودیم، اما تجربه طراحی اردوگاه نداشتیم. این دوره‌ها به ما کمک می‌کند تا در شرایط بحرانی با اطمنیان به مهارت‌های خودمان، فعالیت کنیم.»
او از لزوم تکرار آموزش‌ها در بازه‌های زمانی نه چندان طولانی می‌گوید: «با تکرار دوره‌ها، هم با موضوعات و سرفصل‌های جدید آشنا می‌شویم و اطلاعات خود را به‌روز می‌کنیم و هم آموزش‌های قبلی در ذهنمان ماندگارتر می‌شوند. وقتی شرایطی مثل اردوگاه آموزشی کرمان یا دیگر استان‌ها فراهم است، بهتر است از آن برای گسترده‌تر شدن آموزش‌های تخصصی استفاده کنیم.»
گسترش آموزش‌ها
«سید محسن حسنی» دبیر مجمع جوانان استان زنجان، شاخه آزاد، است. او به واسطه حضور در فعالیت‌های داوطلبانه‌اش، با هلال احمر و طرح دادرس آشنا شد و از حوزه دبیران شهرستان و استانی استفاده کرد تا در این دوره شرکت کند: «زمستان 1401 بود که در دوره‌های دادرس پیشرفته شرکت کرده بودم. بعد از این تاریخ، دوره‌هایی در مناطق دیگر هم برگزار شدند. گرچه دوره مقدماتی را در زنجان سپری کردیم، اما برای شرکت در دوره‌های پیشرفته باید به آذربایجان شرقی می‌رفتیم.»
او بعد از پایان دوره‌های دادرس پیشرفته، به یکی از افراد منتخب شهرستان خود در کمک‌رسانی در بلایا و حوادث تبدیل شده است.
حسنی ادامه می‌دهد: «در این دوره افراد توانمندی برای شرایط اضطراری و حوادث مختلف آموزش دیده‌اند. سطح آموزش‌ها بالا بود و تجربه خوبی برای همه ما رقم خورد. قرار است افرادی که این دوره‌ها را طی کرده‌اند، به‌عنوان مربیان منطقه‌ای و استانی، به دیگران آموزش دهند. از همه جالب‌تر در این دوره، پیدا کردن دوستان جدید و ارتباط گرفتن با اقشار مختلف جامعه است.»
// انتهای پیام
از اعزام تیم های سحر در مناطق سیل زده تا مشارکت چشمگیر دانش آموزان در طرح دادرس
