روزنامه خراسان
1402/02/20
روایتی زنانه از رشادت های کم نظیر «فاطمیون»
گروه ادب و هنر-کتاب «خاتون و قوماندان» به قلم مریم قربان زاده که به‌تازگی به تقریظ رهبر معظم انقلاب نیز مزین شده، مجموعه روایت‌هایی از زندگی ام‌البنین حسینی، همسر شهید علیرضا توسلی (ابو حامد) فرمانده برجسته و پرافتخار لشکر فاطمیون است. علیرضا توسلی معروف به ابو حامد،اول مهر ۱۳۴۱ در افغانستان به دنیا آمد و در سال ۱۳۶۳ به ایران مهاجرت کرد. ابتدا در حوزه علمیه اصفهان و سپس در حوزه علمیه قم، مشغول به تحصیل شد و همزمان با تحصیل به کار ساختمانی اشتغال داشت. با شروع جنگ ایران و عراق به کردستان رفت و بیش از یک سال در آن منطقه حضور داشت. توسلی، نبرد با ارتش شوروی و نیروهای طالبان در افغانستان را نیز در کارنامه رشادت‌های خود ثبت کرده است. هنوز مدت زیادی از ظهور داعش نگذشته بود که علیرضا توسلی رسالت تازه خود را درنبرد با داعش دید و سرانجام در یکی از همین نبردها در تاریخ ۹ اسفند ۱۳۹۳ در شهر «درعا» به شهادت رسید. «قوماندان» در زبان مردم افغانستان به معنای فرمانده است و مریم قربان زاده با تکیه‌بر همین نام، کتاب «خاتون و قوماندان» را نوشته است. این کتاب را می‌توان ادای دینی به همسران شهدای دفاع مقدس و مدافعان حرم دانست. اثری که در جشنواره بین‌المللی کتاب سال 1401، جشنواره 1400 کتاب سال خراسان رضوی و همچنین جشنواره 1402 کتاب سال دفاع مقدس (در بخش مدافعان حرم) به‌عنوان کتاب برگزیده معرفی شد. به مناسبت تقریظ مقام معظم رهبری بر کتاب «خاتون و قوماندان» با مریم قربان زاده، نویسنده این کتاب، گفت‌وگو کرده‌ایم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید. ایده نوشتن این کتاب از کجا به ذهنتان رسید؟ اگر یادتان باشد در ابتدای حضور مدافعان حرم در عراق و سوریه، شهدای مدافع حرم و به‌ویژه تیپ فاطمیون در مظلومیت محض بودند. در آن زمان به دلیل ایجاد فضایی مسموم، توسط رسانه‌های بیگانه حتی خانواده این شهدا از برگزاری یک تشییع پیکر معمولی محروم می‌ماندند. برخی افراد، به جریان مدافعان حرم منتقد بودند و این شایعه به وجود آمده بود که این رزمندگان، برای جنگیدن با داعش، مبالغ هنگفتی دریافت می‌کنند؛ اما کتاب «خاتون و قوماندان» پس از چاپ، توانست اثر خوبی بگذارد و به برخی افراد ثابت کند که جنگ با داعش برای مدافعان حرم و خانواده‌هایشان سود مادی ندارد. چرا به‌جای پرداختن مستقیم به شخصیت شهید توسلی به سراغ نوشتن روایت‌هایی از زبان همسر او رفتید؟ به نظر بنده همواره در میان روایت انبوه شهامت‌ها و شهادت‌های مردانه، جای روایت‌های زنانه در این شاخه از ادبیات داستانی خالی مانده بود. بنده به‌عنوان یک نویسنده، معتقدم قسمت‌های اجتماعی نقش زنان در دفاع مقدس و جریان دفاع از حرم ائمه اطهار(ع)، باید شفاف، روشن و بدون هیچ‌گونه اضافه گویی دیده و روایت شود. این نوع نگاه شفاف اجتماعی، نشان می‌دهد که ما زنان چگونه نگذاشتیم حتی یک وجب از خاکمان از دست برود. درواقع آن چه باعث شد دفاع مقدس ما پیروز شود، صبوری، همراهی و همدلی زنان و مادرانی بود که در کنار سختی‌های اقتصادی آن دوران، سختی دوری از همسر و فرزند را نیز به جان می‌خریدند و پشت جبهه‌ها فعال بودند. لطفاً درباره دلایل تفاوت لحن شخصیت‌های این کتاب توضیح دهید. لحن کتاب تا حد زیادی به فارسی دری نزدیک است. هدف این بود که در روایت‌های موجود در کتاب، تمایز یک همسر شهید افغانستانی با یک ایرانی مشخص شود و اصالت گفتار افغانستانی‌ها نیز حفظ شود. تعمدی که در حفظ زبان فارسی دری در کتاب به چشم می‌خورد برای تقویت ارتباط زبانی و همدلی بیشتراست. بنده معتقدم برای نوشتن هر داستان باید ابتدا تحقیقات گسترده‌ای را پیش‌زمینه کار قرارداد و با آشنایی کامل به سراغ سوژه رفت. با همین دیدگاه از لحظه اول که ایده نوشتن کتاب به ذهنم رسید همواره در جمع خانواده‌های مدافعان حرم شرکت می‌کردم و چهره به چهره با تعداد زیادی از مردم افغانستان نیز گفت‌وگوهایی انجام می‌دادم. همسر شهید علیرضا توسلی هم نقش چشمگیری در شناخت من از مردم افغانستان داشت. همچنین کتاب‌های زیادی درباره سبک زندگی، فرهنگ، لهجه، جغرافیا و حتی غذاهای کشور افغانستان مطالعه کردم. این کتاب به زبان‌های دیگری هم ترجمه‌شده است؟ خیر. هنوز به زبان‌های دیگر ترجمه نشده است. بی‌تردید ترجمه این قبیل کتاب‌ها به زبانی دیگر، فواید زیادی دارد. ما در سطح جهان، مجاهدان مسلمان زیادی داریم که در بیشتر این موارد شاید همسران آن‌ها مانند همسران شهدای ایران و افغانستان احساس تکلیف نداشته باشند. درنتیجه باید روشنگری‌هایی در ذهن آن زنان به وجود آید. با توجه به سبک زندگی شهدای مدافع حرم و دیگر شهیدان و همچنین نقش همسرانشان در این ایستادگی‌ها، ترجمه این قبیل کتاب‌ها می‌تواند برای زنان و مردان زیادی در جهان آموزنده باشد. پس از شنیدن خبر مزین شدن کتابتان به تقریظ مقام معظم رهبری چه حسی داشتید؟ بی‌هیچ تردیدی این بزرگ‌ترین افتخار، برای بنده و همسر شهید علیرضا توسلی است. وقتی شنیدم این کتاب موردعنایت و مهربانی مقام معظم رهبری قرارگرفته بسیار امیدوار شدم زیرا تلاش ما به ثمر نشسته بود. تقریظ مقام معظم رهبری بر این کتاب، وظیفه سنگینی را بر دوش بنده قرارداد که امیدوارم از عهده رسالت نوشتن در حوزه ایثار و شهادت، سربلند بیرون بیایم. شکرگزار عزتی هستم که پیام حضرت آقا برای این کتاب و بنده به ارمغان آورده است؛ اما گلایه‌ای مهم از مسئولان فرهنگی کشور و دوستان انقلابی‌مان دارم و آن این که با توجه به گذشت زمان زیادی از چاپ کتاب‌هایی درزمینه دفاع مقدس و مدافعان حرم، این عزیزان، هنوز تعداد زیادی از این کتاب‌ها ازجمله همین کتاب را مطالعه نکرده اندو این برای بنده، ناامیدکننده است. خبر مرتبط برنامه رونمایی از تقریظ رهبر انقلاب بر کتاب «خاتون و قوماندان» در مشهد «چهاردهمین پاسداشت ادبیات جهاد و مقاومت» همراه با انتشار تقریظ حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای بر کتاب «خاتون و قوماندان» توسط مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی، روز جمعه ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۲ در مشهد برگزار میشود. «خاتون و قوماندان» روایت زندگی ام‌البنین حسینی همسر شهید علیرضا توسلی، فرمانده برجسته و پرافتخار لشکر فاطمیون است. این کتاب در ۳۳۶ صفحه به قلم مریم قربان زاده نوشته و توسط نشر ستاره‌ها چاپ و منتشرشده است.این مراسم رونمایی، روز جمعه ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۲ و همزمان با دهمین سالگرد تأسیس لشکر فاطمیون در مشهد مقدس برگزار و به‌صورت زنده از رسانه KHAMENEI.IR و شبکه‌های سیما پخش خواهد شد.
سایر اخبار این روزنامه
خطر سقوط مجدد به چاه ارز ترجیحی
بحث بلاعوض یا رایگان یا کمک با سوریه نداریم
کالبدشکافی «جریان خالص سازی»
بازار لوازم‌خانگی چیزی شبیه بازار ارواح
سرقت های سفارشی آینه بغل!
این مرغ یک پا ندارد، آقای وزیر!
صدرنشینی در مهاجرت نخبگان
بازگشت پروژه «ترور» به میز جنگ تل آویو
عمران خان در بند ، بالانشین های گیشه و نوجوان اسکانیاساز نیشابوری
روایتی زنانه از رشادت های کم نظیر «فاطمیون»
پاسخ های کلی مخابرات به سوالات و انتقادات جدی مردم
انتقال آب دریای عمان به مشهد در مرحله لوله‌گذاری
بریم توت خوری؟
