روزنامه خراسان
1402/02/31
دیپلماسی دفاعی، مکمل دیپلماسی سیاسی
ناوگروه 86 نیروی دریایی ارتش پس از هشت ماه از ماموریت 360 درجه خود به دور دنیا بازگشت و توانست رکورد جدیدی در دریانوردی در ایران به جا بگذارد و عملا وارد باشگاه های کشورهای معدودی شود که توانمندی دور زدن کره زمین را دارند. با این حال یکی از جنبه های مثبت این دریانوردی که به نوعی نقطه قوت آن نسبت به دریانوردهای گذشته محسوب می شود توجه ویژه ناوگروه 86 به موضوع دیپلماسی دفاعی بوده است به گونه ای که این ناوگروه در 5 بندر شامل بمبئی هند، جاکارتای اندونزی، ریودوژانیروی برزیل ، کیپ تاون آفریقای جنوبی و صلاله عمان پهلو گرفت و در گفت‌وگو با مقامات ارشد دفاعی و دیپلماتیک کشورهای میزبان، دیپلماسی دفاعی کشورمان را پیش برد، اقدامی که به طور قطع حداقل در این 5 کشور می تواند کمکی برای دیپلماسی سیاسی ایران نیز باشد. اصطلاح دیپلماسی دفاعی را اولین بار صاحب‌نظران بریتانیایی از سال 1998 میلادی وارد ادبیات روابط و سیاست کردند. بزرگان علم روابط بین‌الملل، دیپلماسی را ابزاری می‌دانند که می‌تواند هنرمندانه از بروز یک جنگ بزرگ جلوگیری کند،اما وقتی یک ناو جنگی با تمام سازوبرگ نظامی و تسلیحاتی خود عزم حضور در یک بندر یا منطقه دریایی را می‌کند، آیا باز‌هم می‌تواند پیام‌آور صلح و دیپلماسی باشد؟ زمانی میان دیپلماسی به‌عنوان اصلی‌ترین ابزار سیاست خارجی و دفاعی خط و مرز مشخصی وجود داشت. بر این‌اساس، نظامیان صرفا زمانی وارد عمل می‌شدند که دیپلماسی سیاسی با بن‌بست مواجه می‌شد. این رویکرد همان رهیافت کلاسیک نسبت به موضوع راهبرد و جنگ بود که براساس آن جنگ ادامه سیاست تلقی میشود. می‌توان توضیح داد که در حالت معمول، تصور عمومی این است که نزدیک شدن شناور نظامی مسلح به آب‌های سرزمینی یک کشور مستقل و مقتدر می‌تواند مفهومی خطرناک داشته باشد، اما در پرتو دیپلماسی دفاعی، سال‌هاست که رسم دید و بازدید میان ناوگروه‌های نظامی در دریا برقرار شده و اتفاقا این موضوع می‌تواند به تعمیق روابط دوستانه بین 2 کشور هم کمک زیادی کند.دیپلماسی دفاعی به‌عنوان مکمل دیپلماسی سیاسی، مقوله‌ای است که به‌طور عمده از سوی سازمان دفاعی کشورها پیگیری میشود. به‌نظر می‌رسد مهم ترین فایده دیپلماسی دریایی در حوزه دفاعی، فرصت‌سازی برای کشور در یک حوزه گسترده است که می‌تواند به عنوان یک موتور پیشران برای ارتقای سطح آموزش و تجهیزات به شمار رود. اهتزاز پرچم و اعمال حاکمیت ایران در آب‌های بین‌المللی و سواحل کشورهای دوست که معانی و پیام‌های خاص خود را دارد، به‌همراه نمایش فرهنگ و تمدن ایرانی‌اسلامی که با فناوری‌های روز به چنان توانی در دریانوردی رسیده که ماموریت‌های بلند و سخت را پیش می‌برد، از جمله این فرصت‌هاست. تقویت روابط دو‌جانبه و جلوگیری از انزوایی که آرزوی دشمنان این مرز و بوم است نیز می‌تواند در تبیین اهداف و فواید دیپلماسی دفاعی دریایی دیده شود.یکی از سیاست‌‌ها و راهبردهای ایران طی ادوار گذشته، تاکید بر تقویت رویکردهای دیپلماتیک و گفت‌وگو‌محور بین کشورهای منطقه برای ارتقای امنیت و تامین ثبات، در جهت نیل به توسعه پایدار منطقه‌ای بوده است. مشخص است که یکی از وجوه درخور توجه در دیپلماسی منطقه‌ای، همکاری‌های دفاعی کشورهای ذی نفع در امنیت منطقه خلیج‌فارس است. همکاری کشورهای منطقه در دیپلماسی دفاعی جمهوری اسلامی، به ویژه در تامین امنیت دریانوردی و مقابله با عوامل ناامن‌کننده از جمله مبارزه با دزدان دریایی، مبارزه با قاچاق و ترانزیت مواد‌ممنوعه، مقابله با عوامل آلوده‌کننده محیط‌زیست دریایی و... همواره یکی از مبانی مهم طرح‌‌ها و ایده‌های پیشنهادی ایران از جمله طرح صلح هرمز برای همکاری‌های منطقه‌ای بوده است.ایران به‌دلیل موقعیت ژئواستراتژیک خود و به واسطه قرار گرفتن در مجاورت خلیج‌فارس، دریای عمان، تنگه هرمز و دریای خزر از موقعیت ژئوپلیتیکی و دریایی ویژه‌ای در منطقه برخوردار است و بی‌شک اقتدار دریایی و برخورداری از یک نیروی دریایی قدرتمند و کارآمد می‌تواند تاثیر بسزایی در صیانت از منافع ملی، ایجاد بازدارندگی برای مقابله با تهدیدات سیاسی و دستیابی به اهداف دفاعی آن و همچنین مبارزه با تروریسم دریایی با کمک کشورهای منطقه داشته باشد.جمهوری اسلامی ایران با چنین ادراکی به تنظیم دیپلماسی دفاعی خود پرداخته و از همه ظرفیت‌های قابل استفاده به منظور مشارکت دادن همه کشورهای منطقه در مقابله با تروریسم و افراط‌گرایی استفاده خواهد کرد. حضور جمهوری اسلامی ایران در دریاهای آزاد به ویژه اقیانوس هند، آرام و اطلس در ماموریت 360 درجه دور دنیا، گامی بلند و محکم در اجرای ماموریت نیروی راهبردی دریایی جمهوری اسلامی ایران به‌منظور به‌کارگیری قابلیت‌‌ها و توانایی‌های فنی دفاعی در عرصه دریانوردی بین‌المللی و آب‌های آزاد است و دیپلماسی دفاعی ایران بیش از گذشته در خدمت اهداف سیاست خارجی و امنیت ملی ایران و منطقه، برای تقویت صلح و امنیت و رفع تهدیدات احتمالی خواهد بود.ایران و دیپلماسی سیاسی‌اش که در سال‌های اخیر در مصاف‌های مهمی در دنیا حضور داشته، حالا با یک ابزار جدید برای پیشبرد سیاست خارجی خود روبه‌روست؛ دیپلماسی‌دفاعی، تا با استفاده از آن و فضاهای جدیدی که می‌سازد به خوبی از منافع و مرزهای سیاسی و جغرافیایی حراست و از سویی بازدارندگی خود را تقویت کند. همچنین هماهنگی دیپلماسی و حوزه‌های دفاعی می‌تواند به عنوان یک بال کمکی برای وزارت‌خارجه و دستگاه سیاست خارجی کشور عمل کند و اهداف نظام را بیش از پیش به سمت تحقق کامل‌تر سوق دهد؛ چراکه عالی‌ترین سطح روابط میان کشورها سطح نظامی است و وقتی همکاری به این حوزه برسد، نشان می‌دهد در حوزه‌های پایین‌دست نیز امکان تقویت روابط بسیار بیشتر از گذشته خواهد بود.
سایر اخبار این روزنامه
میلاد کریمه اهل‌بیت(س) و آغاز هفته کرامت مبارک
تورم 83 درصدی مواد غذایی در استان
از یک تا ۱۰ میلیون گوشی چی بخریم؟
آن روی خانواده‌های اجاره‌ای
دیپلماسی دفاعی، مکمل دیپلماسی سیاسی
صریح با دیپلمات‌ها
بازگشت باشکوه ناوگروه 86 به آغوش ایران
پیام رهبر انقلاب: عزیزان! به خانه خوش آمدید
نقدی بر «ابلق» و احتمال بازی سردار و طارمی در سوپر لیگ ترکیه
توطئه روی شیاپ‌چانگ؟!
نرخ رشد جمعیت نصف شد
ماجرای جنایت مستانه!
چای بزن زنده شی
8 نمای اقتصادی از برنامه هفتم توسعه
