روزنامه جوان
1402/03/02
گروسی «پلیس بد» در احیای برجام!
طی روز‌های اخیر، گمانه‌زنی‌هایی در منابع رسانه‌ای غربی در خصوص از سرگیری مذاکرات آشکار احیای برجام مطرح میشود. مقامات وزارت امور خارجه امریکا نیز برخلاف گذشته تلاش می‌کنند از انکار مطلق تمرکز خود روی مسئله احیای توافق هسته‌ای اجتناب کرده و نوعی «ابهام تاکتیکی» را چاشنی سیاست رفتاری خود در قبال این مسئله کنند. کار به جایی رسید که در سفر «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی امریکا به اراضی اشغالی نیز مقامات رژیم صهیونیستی از تفاوت رویکرد آشکار و پنهان واشنگتن در قبال مسئله احیای برجام شدیداً ابراز نارضایتی کرده و خواستار یکدست شدن مواضع پنهان کاخ سفید با مواضع آشکار آن هستند. دولت بایدن از یک سو به دلیل تعلق برجام به حزب دموکرات (توافقی که در دوران اوباما بسته شد) و فراتر از آن، به دلیل ترس از شکل‌گیری بحران‌های کنترل نشده امنیتی در منطقه (حول محور فعالیت‌های هسته‌ای ایران و تقابل تهران-تل‌آویو)، تمایل بیشتری نسبت به احیای آن دارد. از سوی دیگر، رئیس‌جمهور امریکا و دموکرات‌ها خود را برای انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۴ آماده می‌کنند و شکل‌گیری فضای منازعه در منطقه (حتی به صورت محدود)، منجر به تقویت جایگاه حزب رقیب دموکرات‌ها یعنی جمهوریخواهان خواهد شد. در چنین شرایطی بایدن در پس ذهن خود قصد دارد حل موضوع احیای توافق هسته‌ای را از طریق دیپلماسی به یکی از دستاورد‌های انتخاباتی دموکرات‌ها تبدیل کند، هرچند که در این مسیر با مخالفانی نیز در داخل کاخ سفید و کنگره امریکا مواجه است.در خصوص تفاوت رویکرد پنهان و آشکار امریکا در قبال مذاکرات احیای برجام، سخن بسیار است، اما می‌توان روی رفتار یکی از بازیگران فرامتنی مذاکرات، یعنی رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متمرکز شد! گروسی در گفتگو با شبکه کانادایی «سی‌بی‌سی» با اشاره به اینکه امکان احیای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در آینده نزدیک بسیار ضعیف است، بر لزوم حفظ تعامل آژانس و تهران در راستای حل و فصل موارد اختلافی باقیمانده تأکید کرد. گروسی در ادامه می‌گوید: «احتمال بازگشت به میز مذاکره وجود دارد، اما اگر تعاملات ایران و آژانس نامناسب ارزیابی شود و همکاری‌ها خوب نباشد، احتمال احیای برجام به صفر می‌رسد.»
گروسی عملاً روی دو گزاره تأکید کرده است؛ یکی اینکه با فرض همکاری مطلق ایران- آژانس، احتمال احیای توافق هسته‌ای (آن هم درآینده‌ای نزدیک) اندک است و از سوی دیگر، اگر سطح همکاری‌های ایران و آژانس کاهش یابد، اساساً احیای برجام ناممکن خواهد بود! یعنی ایران باید بین «احتمال ضعیف احیای برجام» و «احتمال صفر»، یک گزینه را انتخاب کند! بر همگان مسجل است که گروسی نقشی در مذاکرات احیای برجام به عنوان یکی از طرف‌های پشت میز مذاکرات ندارد. از این رو کلیت اظهارات وی در خصوص سرنوشت توافق هسته‌ای فرافکنانه و غیرمسئولانه است! اما اینکه او با چنین اطمینان خاطری احتمال احیای برجام را ضعیف ارزیابی می‌کند، قطعاً منبعث از تحلیل شخصی وی نیست! به نظر می‌رسد پس از مشاهده تحرکات پنهانی، اما ملموس تازه‌ای که در امریکا و اتحادیه اروپا بر سر احیای توافق هسته‌ای رخ داده است، رافائل گروسی از سوی رژیم صهیونیستی و به صورت مشخص نتانیاهو مأمور شده با ارائه سیگنال‌های سلبی مانع از استمرار این روند شود. با توجه به گزارش‌های محرمانه و رسمی آژانس در خصوص همکاری‌های مشترک تهران و این سازمان طی ماه‌های اخیر، احتمال خلق این سیگنال منفی [از سوی گروسی]در قبال همکاری دوجانبه با ایران نبود. از این رو گروسی روی کلیت احیای برجام و مذاکرات ایران و اعضای ۱+۴ متمرکز شده که ارتباطی نیز با وی ندارد.
اظهارات اخیر گروسی به وضوح نشان می‌دهد که کماکان در حوزه دیپلماسی و سیاست خارجی خود، باید او و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را نه به عنوان بازیگرانی مستقل، بلکه به عنوان قطعه‌ای از پازل بازی ضد ایرانی رژیم صهیونیستی و غرب مدنظر قرار دهیم. در این صورت، قطعاً بسیاری از رفتار‌های ناگهانی گروسی در آینده و شیوه مواجهه ما با آن قابل پیش‌بینی و محاسبه خواهد بود.
