روزنامه خراسان
1402/03/03
سد دوستی به گِل نشست
مسعود حمیدی/ رتبه نخست خشکسالی کشور، کاهش 100 درصدی بارندگی، به گل نشستن سد دوستی و دشت بحران‌زده، شرایطی را پیش روی کلان‌شهر مشهد قرار داده که اگر شهروندان و دستگاه‌ها مصارف آب خود را مدیریت نکنند از مرداد شاهد جیره‌بندی آب در مشهد خواهیم بود. چندین سال است که آب مشهد برمدار بحران می‌چرخد، اما هر بار متولیان برای گذار از بحران از منابع آب آیندگان برداشت کردند تا بتوانند جلوی بحران و جیره‌بندی آب در تابستان را بگیرند اما امسال شرایط فرق می‌کند؛ زیرا مخازن و پس‌انداز آب آیندگان را هم مصرف کرده‌ایم و کفگیر به ته‌دیگ خورده است، سد دوستی آب ندارد، دشت مشهد در بدترین وضعیت ممکن به لحاظ مخازن آبخوان است و هیچ پروژه تأمین آب از فرا حوزه به سرانجام نرسیده است و این یعنی مشهد آب ندارد. جزئیات این بحران این‌گونه است که هشت ماه از سال آبی می‌گذرد و تنها 83 میلی‌متر بارندگی داشتیم درحالی‌که سال گذشته که اوج بحران آب مشهد بود حداقل 186 میلی‌متر بارندگی در خراسان رضوی ثبت‌شده؛ یعنی ما حتی نسبت به وضعیت خشکسالی گذشته هم حدود 65 درصد کاهش بارندگی داریم. کاهش 100 درصدی بارندگی در مشهد این کاهش برای شهرستان مشهد بدتر از همه شهرستان‌ها و کاهش بارندگی امسال مشهد نسبت به سال گذشته 100درصد است و از ابتدای امسال تاکنون تنها 17 میلی‌متر بارندگی داشتیم و سال گذشته حدود 50 میلی‌متر بود و بدتر آن که در این بحران خشکسالی و بی‌بارانی میانگین دما 1.2 درجه سانتی‌گراد افزایش پیداکرده که ناگفته پیداست این یعنی افزایش مصارف آب. آن‌طور که مدیرعامل آبفای مشهد می‌گوید: استان خراسان رضوی، پایین‌ترین میزان بارندگی در بین کل استان‌های کشور و به‌نوعی رتبه نخست خشکسالی کشور را دارد و این چند سال کاهش بارندگی باعث شده مخازن سدها تغذیه نشود و سال‌به‌سال میزان ذخایر سدهای خراسان رضوی آب برود. دوستی به گل نشسته اسماعیلیان در گفت وگو با خراسان رضوی اظهارمی کند: سد دوستی که تا چند سال پیش بخش عمده آب مشهد را تأمین می‌کرد امروز به وضعیت ناخوشایندی رسیده و امسال، آبی وارد مخازن این سد نشده است و سدی که حدود 1.5 میلیارد مترمکعب ظرفیت مخزن دارد امروز تنها 145 میلیون مترمکعب آب دارد که حدود 12 درصد کل ظرفیت مخزن است. مدیرعامل آبفای مشهد می‌گوید: از مجموع 145 میلیون مترمکعب آب موجود در مخزن سد دوستی تنها 45 میلیون مترمکعب قابل‌برداشت آن هم به‌صورت مشترک است؛ زیرا با توجه به مخزن 1.5 میلیارد مترمکعبی این سد، لایه‌های رسوبی کف این سد زیاد بوده و ممکن است این لایه‌ها ریزش کنند که با توجه به این که احصای آب از کف سد است این احتمال می‌رود که لایه‌های رسوبی وارد آب برداشتی شوند که به‌نوعی می‌توان گفت سد دوستی به‌گل‌نشسته است. البته شرکت آب منطقه‌ای در حال طراحی و اجرای سیستم پمپاژ شناور برای سد دوستی است که در نوع خود بزرگ‌ترین سیستم پمپاژ شناور خواهد بود و هدف این است که بتوانیم از ظرفیت بیشتری از سد دوستی استفاده کنیم. اسماعیلیان می‌افزاید: هم اکنون حدود 2 مترمکعب بر ثانیه آب از سد دوستی برداشت می‌کنیم که در شرایط عادی حدود 6 مترمکعب بر ثانیه برداشت می‌کردیم. کل مصارف سالانه آب مشهد در حال عادی 270 میلیون مترمکعب بر ثانیه است که در تابستان مصارف آب مشهد به 12 هزار و 700 لیتر بر ثانیه به‌صورت میانگین خواهد رسید که معادل 12.7 مترمکعب بر ثانیه است و این مصارف در اوج مصرف به 16 هزار لیتر بر ثانیه هم خواهد رسید. (هم اکنون تنها 2 مترمکعب بر ثانیه از سد دوستی تأمین میشود که در سال‌های گذشته 6 مترمکعب بر ثانیه بوده است) 100 میلیون متر مکعب آب نیاز گذار از فصل تابستان بنا بر گفته‌های مدیرعامل آبفای مشهد، مصارف سه ماه تابستان امسال مشهد به حدود 10 میلیون مترمکعب می‌رسد یعنی برای گذار از تنش آبی و جلوگیری از جیره‌بندی آب در تابستان باید 100 میلیون مترمکعب آب وارد لوله‌های مصارف آب مشهد شود که با توجه به وضعیت بحرانی، تأمین این مقدار آب ممکن نیست و آن‌طور که مدیر عامل آبفای مشهد پیشتر اعلام کرده بود، بیش از 4 هزار لیتر بر ثانیه کسری آب مشهد است. مدیرعامل آبفا درباره برنامه‌های گذر از این بحران می‌گوید: هم اکنون چندین سناریو برای بحران آب مشهد پیش رو داریم که بدترین آن، جیره‌بندی آب است که به نظر ما جیره‌بندی آب تأثیر چندانی روی مصارف نخواهد داشت؛ زیرا شهروندان بااطلاع از جیره‌بندی، مقداری آب در بطری و بشکه‌ها برای مصارف خود ذخیره‌سازی می‌کنند که ممکن است این آب ذخیره‌شده کاربرد نداشته باشد و هدر برود و تلاش ما این است که به این سناریو نرسیم. اسماعیلیان می افزاید: برای گذار از این تنش و بحران، برنامه‌های تأمین آب داریم و طرح‌هایی با حداقل نیاز اعتباری 2400 میلیارد تومان در دست اجراست که امیدواریم دولت این منابع را تأمین کند زیرا آب مشهد در حالت خیلی سخت قرارگرفته است و بر همین اساس دولت، هزار میلیارد تومان در قالب مدیریت بحران برای آب مشهد مصوب کرده که تاکنون 270 میلیارد آن تخصیص داده و قرار شد که تا پایان خرداد 60 درصد این منابع تزریق شود. علاوه بر این بناست در همین قالب برای مدیریت چاه‌ها و چاه‌های کشاورزی 400 میلیارد تومان اعتبار در اختیار ما قرار بگیرد که امیدواریم محقق شود. شهروندان چه کنند؟ مدیرعامل آبفا اما معتقد است که بدون مشارکت شهروندان مشهدی، گذار از بحران آب مشهد ممکن نیست. وی می‌گوید: با توجه به کاهش 100 درصدی بارش‌ها در مشهد ما باید با مشارکت مردم و اجرای دستورالعمل‌های چهارده گانه تعیین‌شده برای دستگاه‌ها بتوانیم حداقل 50 درصد مصارف را کاهش دهیم و مدیریت کنیم. برای این کار ما از شهروندان درخواست داریم به‌طور متوسط، زمان استحمام خود را 3 دقیقه کاهش دهند. علاوه بر این با توجه به گرمای پیش رو و مصارف آب شدید در کولرهای آبی انتظار داریم شهروندان روزانه 3 ساعت زمان روشن شدن کولرهای آبی را کاهش دهند زیرا هر کولرآبی در مشهد تقریباً دو برابر سرانه مصرف یک شهروند آب مصرف می‌کند. درخواست دیگر ما از شهروندان مشهدی این است که مقدار آب داخل فلاش‌تانک‌های خود را 30 درصد کاهش دهند تا بتوانیم از این بحران و اوج مصرف آب برای جلوگیری از تنش و جیره‌بندی آب در تابستان پیش رو عبور کنیم. وی همچنین اعلام کرد: تمامی دستگاه‌ها از ابتدای مرداد موظف هستند که تدابیر چهارده گانه ای را که به آن‌ها ابلاغ خواهد شد، رعایت کنند زیرا تا زمانی که دستگاه ها در مصرف آب اقدام جدی نکنند نمی‌توان از شهروندان انتظار داشت که مصارفشان را کاهش دهند.
سایر اخبار این روزنامه
شوک برنامه هفتم به اینترنت مردم
گزارش‌های «واشنگتن پست» از آزادسازی خرمشهر
آبی ها در اندیشه صعود به چهاردهمین فینال!
پرچمدار 2024 اپل لو رفت
وحشت آفرینی قاتل در بازگشت به صحنه جنایت!
آن فتح سرنوشت ساز
افزایش یارانه ها روی میز؟
دولت به دنبال تنوع‌بخشی شرکا
دور دنیا در 231 روز با شهری دریایی
بن سلمان- بن زاید روی موج تنش
واکنش‌ها به ناپدید شدن فرش‌های قیمتی از کاخ سعدآباد
پای «نه» گفتنت به کودک بمون
سد دوستی به گِل نشست
