اهمیت انرژی خورشیدی در دوران افول نفت
گروه انرژی: هزینه روی انرژی پاک تحت تاثیر بحران انرژی جهانی، افزایش پیدا کرده و طبق گزارش آژانس بینالمللی انرژی، سرمایه گذاری در انرژی خورشیدی امسال برای نخستین بار از نفت، پیشی خواهد گرفت. به گزارش «تجارت»، فاتح بیرول، مدیر اجرایی آژانس بینالمللی انرژی (IEA) در بیانیهای گفت: انرژی پاک به سرعت و سریعتر از آنچه بسیاری از مردم تصور میکنند، رو به توسعه است. این موضوع در روندهای سرمایهگذاری که در آن، فناوریهای پاک از سوختهای فسیلی فاصله بیشتری پیدا میکنند، روشن است. به ازای هر دلاری که در سوختهای فسیلی، سرمایه گذاری میشود، حدود ۱.۷ دلار (۱.۵۸ یورو) در انرژی پاک سرمایه گذاری میشود.
چرا سرمایه گذاری در انرژی پاک افزایش یافته است؟
انتظار میرود که با سرمایه گذاری در انرژی خورشیدی، فناوریهای کم کربن، سهم ۹۰ درصد از کل سرمایه گذاری در تولید برق داشته باشند. مصرفکنندگان هم در حال سرمایهگذاری بیشتری هستند و پیش بینی میشود فروش جهانی پمپهای حرارتی و خودروهای برقی پس از افزایشی که سال گذشته داشتند، در سال ۲۰۲۳، یک سوم رشد کند. طبق گزارش آژانس بینالمللی انرژی، مجموعهای از عوامل از دورههای رشد اقتصادی قوی گرفته تا قیمتهای متغیر سوختهای فسیلی، به این گردش مالی کمک کردهاند. سیاستهایی که از رشد انرژی پاک حمایت میکنند مانند قانون کاهش تورم آمریکا و همچنین ابتکارات در اروپا، ژاپن و چین هم کمک کرده است. این آژانس افزود: سرمایه گذاری در سوختهای فسیلی همچنان در حال افزایش است و برای دستیابی به هدف کربن صفر تا سال ۲۰۵۰، باید به سرعت کاهش پیدا کند. چند شرکت معدود که بیشتر از دوران پیش از شیوع پاندمی کووید ۱۹ سرمایهگذاری میکنند، شرکتهای ملی نفت در خاورمیانه هستند. اگرچه بسیاری از شرکتهای سوخت فسیلی سال میلادی، گذشته سودهای کلان کمسابقهای را تجربه کردند اما بیشتر این پول به جای استفاده در عرضه، صرف پرداخت سود نقدی سهام، بازخرید سهام و بازپرداخت بدهی شده است. بر اساس گزارش یورونیوز، اما بهبود پیش بینی شده سرمایه گذاری در سوختهای فسیلی، به معنای آن است که هزینه در سال ۲۰۲۳ رشد میکند. مجموع سرمایه گذاری، دو برابر میزان سرمایه گذاری است که باید تا سال ۲۰۳۰ برای دستیابی به هدف کربن صفر تا سال ۲۰۵۰، باشد. سرمایه گذاری در زغال سنگ سال گذشته به بالاترین رکورد همه زمانها رسید و حدود شش برابر بالاتر از میزان سرمایهگذاری ضروری برای تحقق این سناریو خواهد بود.
پرواضح است که گذار انرژی به شکلی که امروز مطرح است، مشابه هیچیک از موارد مشابه پیش از خود نیست. اکثر قریب به اتفاق گذارهای قبلی انرژی عمدتا بهدنبال مزایای اقتصادی بودهاند، حال آنکه محرک اصلی برای گذار انرژی کنونی، سیاست است. گذارهای پیشین انرژی به گواه تاریخ، بیش از یک قرن یا بیشتر زمان برده و البته هیچکدام از آنها از جنسگذاری نبودهاند که اکنون مطلوب نظر جوامع است. هدف از گذار کنونی انرژی فقط معرفی و آوردن منبع انرژی جدید نبوده بلکه در نگاهی کلانتر، تغییر کامل ساختارها و بنیانهای انرژی جهان امروزی است که قرار است در کمتر از ۲۵سالعملیاتی شود. به باور کریمی، در آمایش سرزمین همه ابعاد طرح درنظر گرفته نشدهاست و بر این اساس دو تصمیم اشتباه گرفته شد که شامل ایجاد شبکه سراسری گاز و شبکه سراسری برق بهصورت موازی بوده که در این مسیر البته، موضوع بهرهبرداری از انرژیهای تجدیدپذیر مغفول ماندهاست.
پایان عصر نفتی
بر اساس برآوردها به زودی منابع نفتی جهان به پایان میرسند و به همین دلیل، دولتها به دنبال انرژی جایگزین هستند. انرژی باد، خورشید و دیگر اقسام انرژی تجدیدپذیر شاید همان آلترناتیوی باشد که دنیا از آن در آینده برای تامین انرژی بهره خواهد برد. از این رو در کشور ما نیز با توجه به برخورداری از ۳۰۰ روز آفتابی و همچنین بادهای موسمی مناسب برای بهرهبرداری از انرژیهای تجدیدپذیر، این ضرورت مطرح شد و حتی برنامههایی مانند تکلیف دولت به تولید حداقل ۵ درصد از برق کشور از منابع تجدیدپذیر به عنوان یک چشمانداز مورد تاکید قرار گرفت، اما در عمل به دلیل فقدان جذابیت سرمایهگذاری شاهد تحقق این اتفاق مهم نبودهایم. حتی دولت در سال گذشته، تعرفههای مربوط به خرید تضمینی انواع انرژیهای تجدیدپذیر را حدود ۴۰ درصد افزایش داد، اما با توجه به سرمایهگذاری دلاری و قراردادهای خرید تضمینی ریالی، راه به جایی نبرد و نتوانست باعث ترغیب سرمایهگذاران شود.