گروکشی مدارس با پول زور در ازای کارنامه!

باز هم داستان تکراری گروکشی کارنامه از سوی مدیران مدارس دولتی اتفاق افتاده‌است. خردادماه که می‌رسد مدیران مدارس از «امتحان» و «کارنامه» دانش‌آموز به عنوان ابزاری برای گرفتن وجه نقد از والدین استفاده می‌کنند و حتی با امتناع از ثبت‌نام دانش‌آموز در مقطع بعدی تحصیلی، والدین را در تنگنا قرار می‌دهند تا از آن‌ها پول بگیرند! روز گذشته وزیر آموزش و پرورش اعلام کرد دریافت پول در ازای تحویل کارنامه تخلف است؛ تخلفی که آشکارا انجام می‌شود، اما نظارتی بر آن نیست. تا چند سال پیش مدیران مدارس می‌گفتند که برای پرداخت پول آب، برق، گاز و تلفن یا تعمیرات ساختمان مثل شوفاژخانه، ایزوگام پشت‌بام و کلاس‌های فوق برنامه نیاز دارند که والدین به مدرسه کمک نقدی کنند هر چند که عناوین درخواست آن‌ها برای هزینه‌کرد در امور کمک به مدرسه تغییر کرده‌است، اما اصل ماجرا که همان گرفتن پول زور از والدین است، بر جای خود باقی مانده‌است.
پول زور در ازای کارنامه!
خانم جعفری که مادر دانش‌آموزی در پایه دوم ابتدایی در منطقه ۱۴ است به خبرنگار «جوان» می‌گوید: «سال تحصیلی که شروع شد، کارکنان مدرسه گفتند که باید تا پایان خردادماه ۱۴۰۲ نفری یک میلیون تومان به عنوان کمک هزینه مدرسه پرداخت کنیم. یک‌بار گفتند برای چاپ سؤالات ۲۰۰ هزار تومان بدهید و بار دیگر هم برای حقوق مستخدم مدرسه ۳۰۰ هزار تومان گرفتند.» او ادامه می‌دهد: «برای دریافت کارنامه دخترم به مدرسه مراجعه کردم که گفتند ۵۰۰ هزار تومان از مبلغ کمک به مدرسه را پرداخت نکرده‌ام. گفتند که برای گرفتن کارنامه باید تسویه‌حساب کنیم. بدتر اینکه اگر تسویه‌حساب نمی‌کردم دخترم را برای مقطع تحصیلی بعدی ثبت‌نام نمی‌کردند و ناچار به این کار شدم.»
خانم ولی‌پور هم مادر دانش‌آموز دیگری در پایه چهارم تحصیلی در همان منطقه است. او در این رابطه به «جوان» می‌گوید: «مهرماه سال گذشته، مدیر مدرسه جلسه‌ای با والدین گذاشت و از نداری‌های مدرسه و مشکلات مالی آنجا برایمان گفت. او می‌گفت که اگر ما به مدرسه کمک نکنیم نمی‌توانند برگه‌های امتحانی را پرینت بگیرند و بچه‌ها باید خودشان سؤالات را در برگه امتحانی بنویسند و زمان آموزش کمتری را در اختیار خواهند داشت. این مدیر با انتقال حس عذاب وجدان به والدین، ما را مجاب کرد تا هر ماه مبلغی را به عنوان کمک هزینه به مدرسه بدهند تا بتوانند خدمات بهتری در اختیار بچه‌هایمان بگذارند.»


او ادامه می‌دهد: «مدیران مدرسه برای اینکه والدین نتوانند از آن‌ها به آموزش و پرورش شکایت کنند، خواسته‌شان را به طور شفاهی عنوان و پول‌ها را هم به صورت نقدی دریافت می‌کنند. البته مدارسی را می‌شناسم که از احتمال شکایت به آموزش و پرورش هم ترسی ندارند و آزادانه اقدام به دریافت پول از خانواده‌ها می‌کنند و حتی کارنامه دانش‌آموز را تا زمان تکمیل پرداخت مبلغ تعیین شده‌شان گروه نگه می‌دارند.»
هر مدرسه در هر منطقه‌ای نرخ خودش را دارد و عدد کمک به مدارس در هر مدرسه متفاوت است. خانم همدانی که دخترش در پایه دوم ابتدایی در شهریار درس می‌خواند، می‌گوید: «مدیر مدرسه به والدین گفته‌بود که ۲۵۰ هزار تومان پرداخت کنند. در حالی که مدارسی را می‌شناسم که مبالغ میلیونی از والدین دریافت می‌کنند.»
او ادامه می‌دهد: «آبان ماه سال گذشته بود که ۵۰ هزار تومان به مدرسه کمک کردیم و اسفندماه هم ۱۰۰ هزار تومان دیگر به آن‌ها پول دادم، اما وقتی که برای دریافت کارنامه دخترم به مدرسه رفتم به ما گفتند که ۱۰۰ هزار تومان از پول کمک به مدرسه باقی مانده و تا آن را پرداخت نکنم، ازکارنامه دخترم خبری نیست!»
خانم همدانی می‌گوید: «هر کسی که برای دریافت کارنامه دخترش می‌آمد بدون، چون و چرا پرداخت این پول را انجام می‌داد و با مدرسه تسویه‌حساب می‌کرد، چراکه اگر این کار را نمی‌کردند نمی‌توانستند کارنامه را بگیرند و حتی برای ثبت‌نام فرزندشان در مقطع تحصیلی بعدی هم دچار مشکل می‌شدند.»
دریافت پول اجباری تخلف است
والدین از مدیران مدرسه‌ای که از آن‌ها مبالغی را تحت عنوان کمک‌های مردمی طلب می‌کنند و آن‌ها را هنگام دریافت کارنامه فرزندشان تحت فشار می‌گذارند، گلایه دارند. این در حالی است که روز گذشته وزیر آموزش و پرورش در حاشیه نمایشگاه دستاورد‌های توانمندی دانش‌آموزان و همکاران گفت: «ارائه کارنامه دانش‌آموزان به شرط پرداخت کمک‌های مردمی خلاف قانون است.»
او با بیان اینکه این اقدام مدیران مدارس قطعاً تخلف است، اظهار داشت: «من از خانواده‌ها می‌خواهم اگر می‌توانند و برایشان ممکن است به مدرسه فرزندشان کمک کنند، اما هیچ مدیری حق ندارد اجباری برای دریافت کمک‌های مردمی داشته‌باشد.»
چرا خانواده‌ها بابت شهریه‌های اجباری شکایت نمی‌کنند؟
مدارس براساس آیین‌نامه‌ها و شیوه‌نامه‌های مربوطه که از سوی وزارت آموزش و پرورش صادر می‌شود، موظف به رعایت مقررات و موازین قانونی هستند که اگر به آن‌ها عمل نکنند، شکایاتی علیه‌شان مطرح می‌شود. البته تعداد این شکایات هم کم نیست، اما مسئله تخلف مدارس برای دریافت پول اجباری از والدین، تبدیل به تخلفی عادی شده که کمتر کسی نسبت به آن شکایت می‌کند و تصور خانواده‌ها این است که اصلاً کسی به شکایات آن‌ها رسیدگی نخواهد کرد.
هر چند سامانه‌ای به عنوان سامانه ثبت شکایات آموزش و پرورش با نام shekayat. medu. ir راه‌اندازی شده تا افراد اعتراضاتشان را به صورت اینترنتی در آن ثبت کنند، اما واضح است که تنها ثبت شکایت کافی نیست و آموزش و پرورش باید اقداماتی را در راستای تقویت بازرسی در خصوص تخلفات اینچنینی که شایع شده‌است، انجام دهد تا مانع از ادامه این روند شود.
زنگ خطر افزایش ترک‌تحصیلی‌ها
اهم گلایه خانواده‌ها این است که در تأمین لوازم مورد نیاز تحصیل فرزندشان مانند لباس فرم مدرسه، لوازم‌التحریر، کتاب و دفتر با مشکلات مالی مواجه هستند. ضمن اینکه این لوازم، مصرفی است و هر سال باید هزینه‌ای را بابت تهیه آن‌ها بپردازند. به همین دلیل علاوه بر هزینه‌های گران لوازم مورد تحصیل، شهریه اجباری که مدارس دولتی از خانواده‌ها طلب می‌کنند نیز آن‌ها را با مشکل مواجه کرده‌است و البته چاره‌ای جز پرداخت این پول‌ها ندارند.
در این بین شاید افرادی را بتوان پیدا کرد که از وضعیت مالی بهتری برخوردار باشند و به شکل یک انجمن بشود از کمک مالی آن‌ها استفاده کرد، اما اغلب افرادی که در مدارس دولتی درس می‌خوانند از قشر ضعیف و متوسطی هستند که حتی ممکن است برخی از آن‌ها تحملِ تحمیل هزینه‌های این‌چنینی را نداشته باشند و به ناچار از ادامه تحصیل فرزندشان منصرف شوند. مسئله‌ای که ممکن است زنگ خطری برای افزایش ترک تحصیلی‌ها و بازماندگان از تحصیل باشد که باید تا دیرتر از این نشده فکری برای آن شود و این موضوع مهم به صورت همه‌جانبه مورد بررسی قرار گیرد.