گروه اقتصاد کلان: شاخص کل بورس تهران در حالی در جلسه معاملاتی دیروز بیش از 62 هزار واحد از ارزش خود را از دست داد که این مسیر نزولی همراستا با کاهش سایر بازارهای موازی در نتیجه ریزش نرخ ارز طی روزهای اخیر بود.
به گزارش «تجارت»، بازار سرمایه دیروز از همان دقیاق شروع معاملات در کنترل کامل فروشندگان بود و این روند تا دقایق انتهایی بازار نیز ادامه پیدا کرد. تبعیت کامل بازار سرمایه از روند نرخ ارز به گونه‌ای بود که حتی بازگشت خودرو به بورس کالا نتوانست تاثیری در این روند ایجاد کند.

داده‌های بازار چه می‌گویند؟
شاخص کل بورس تهران در پایان معاملات دیروز دوشنبه، ۲۲ خرداد با ۶۲ هزار ۸۰۵ واحد کاهش در ارتفاع ۲‌ میلیون و ۱۴۵ هزار واحدی ایستاد. شاخص هم‌وزن نیز با ۱۸ هزار و ۸۸۹ واحد کاهش به ۷۲۹ هزار و ۷۴۶ واحد و شاخص قیمت با ۱۱ هزار واحد افت به ۴۲۴ هزار و ۹۷۰ واحد رسید. دیروز در معاملات بورس تهران، بیش از ۱۱ میلیارد و ۳۱۴ میلیون سهم، حق‌تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۸۲ هزار و ۸۲۱ میلیارد ریال معامله شد. بانک ملت (وبملت) با ۸۶۳ واحد، گروه بهمن (خبهمن) با ۱۷۱ واحد، گروه مالی شهر (شهر) با ۸۲ واحد و کارخانجات تولیدی شهید قندی (بکام) با ۷۲ واحد تاثیر مثبت بر شاخص بورس داشتند.
در مقابل اما فولاد مبارکه اصفهان (فولاد) با ۶ هزار و ۵۲۱ واحد، ملی صنایع مس ایران (فملی) با چهار هزار و ۴۰۲ واحد، پالایش نفت اصفهان (شپنا) با ۲ هزار و ۵۹۰ واحد، پالایش نفت بندرعباس (شبندر) با ۲ هزار و ۲۲۶ واحد و گسترش نفت و گاز پارسیان (پارسان) با ۲ هزار و ۱۳۵ بورس را مسیر نزولی هدایت کردند.

همراهی بورس با سایر بازارها در مسیر کاهشی
همراهی بازار سرمایه با بازارهای رقیب در مسیر نزولی قیمت‌ها در حالی است که از ابتدای سال اکثر پیش‌بینی‌ها حول محور ترفیع نماگرهای بورسی به دلیل جاماندگی از انتظارات تورمی شکل گرفته بود؛ حالا و با ایجاد شرایط جدید در بازارهای موازی، به‌ویژه روند کاهشی بهای اسکناس آمریکایی در بازار ایران، باید دید چه عواملی می‌توانند برگ برنده را از آن بورس کنند. یکی از نکات مهمی که باید در روندهای احتمالی بازارها از هم اکنون به بعد در نظر گرفت نحوه واکنش سیاست‌گذار به مسیر حرکتی قیمت ارز است. به این ترتیب باید دید آیا سیاستگذار اقتصادی در این مقطع سیاست منسجم و قابل‌دفاعی برای مدیریت انتظارات تورمی در چنته اختیارات خود دارد یا تهی از این گزاره مهم است. اخبار منفی ایران خودرو از روز شنبه هفته جاری استارت ریزش بورس را زد اما خبر مثبت آن مبنی بر دریافت دوباره مجوز افزایش نرخ، آن‌گونه که انتظار می‌رفت نتوانست سایه کاهش نرخ دلار و تاثیر آن بر بازار سرمایه را پوشش دهد و حتی نماد این شرکت نیز دیروز با افت سنگین بازگشایی شد. اخبار حوزه سیاست بین‌الملل و توافقات نیز پر از ضد و نقیض است. از طرفی مسئولان داخلی اخبار سراسر مثبت از این رویداد مخابره می‌کنند و از طرف خارجی‌ها شاهد صحبت‌هایی در تضاد با آنچه در داخل بیان می‌شود، هستیم.

اثرات تغییر ریل سیاست خارجی ایران در بازارها
در شرایط جاری که خوش‌بینی نسبت به ایجاد تغییرات احتمالی ناگهانی در فضای بین‌المللی به وجود آمده، تا حدودی می‌توان انتظار داشت بازارهای مالی حداقل در کوتاه‌مدت با عقب‌گرد قیمتی مواجه شوند؛ اما آنچه مهم است این است که تدابیر سیاست‌گذار چه تغییراتی را در مسیر تورم ایجاد خواهد کرد. اینکه دولت بتواند در این شرایط، تورم را در مسیر نزولی هدایت کند یکی از ابهامات شرایط امروز اقتصاد کلان است. به همین دلیل در روزهای گذشته شاهد احتیاط معامله‌گران در بازارهای مختلف بوده‌ایم. از این‌رو تا علنی شدن وضعیت برنامه‌ اقتصادی دولت نمی‌توان چشم‌انداز روشنی در این مورد به تصویر کشید و تمامی نگاه فعالان اقتصادی به اخبار سیاسی دوخته شده است. سیاست‌گذار اقتصادی معمولا برای کنترل تورم و کاهش تنش‌های اقتصادی از ابزارهای سیاستگذاری پولی که در اختیار دارد استفاده می‌کند تا در برابر وضعیت جدید اعلام آمادگی کند اما این سیاست‌ها در گذشته برای کاهش تورم و همچنین نرخ ارز اثرگذار نبوده‌اند.
بنابراین این احتمال وجود دارد با انتشار اخبار مثبت بیشتری از مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا برای رسیدن به توافق موقت و آزادسازی بخشی از درآمدهای بلوکه‌شده ایران، شاهد تغییر تاکتیک تیم اقتصادی دولت رئیسی نیز باشیم. اما با توجه به اینکه روشن شدن وضعیت کنونی سیاست خارجی کشور به گمانه‌زنی‌های مختلف گره خورده است، بعید به نظر می‌رسد سیاست‌گذار به صورت غیرمنتظره نسبت به پیشروی حل‌وفصل پرونده پیچیده ایران و آژانس تغییر تاکتیک دهد یا شاهد اعمال برخی تغییرات در برنامه‌ فعلی نرخ سود در بازار بین‌بانکی، نرخ سود سپرده‌ها، نرخ سود تسهیلات و حتی دستکاری نرخ دلار در سامانه مبادله ارز و طلا باشیم.
از این منظر آنچه در روزها و هفته‌های آینده رخ خواهد داد، از اهمیت فراوانی در روند آتی بازارها برخوردار است. به هر روی با انتشار اخبار جریان‌ساز، مشاهده نوسانات جدید در قیمت ارز و تعمیم این نوسانات به بازارهای دیگر کاملا محتمل است. بازار سهام نیز از این وضعیت مستثنی نخواهد بود و با توجه به چشم‌‌‌‌‌‌‌انداز روابط ایران در سطح بین‌‌‌‌‌‌‌الملل، انتظار کاهش دلار وجود دارد. از سوی دیگر با توجه به اینکه نوسانات دلار روی برخی شرکت‌های بورسی و درآمد شرکت‌های صادراتی اثرگذار است، ممکن است نمادهای مذکور با تغییر مسیر مقطعی روبه‌رو شوند. اما از سوی دیگر با توجه به این موضوع که همزمان با کاهش نرخ دلار، افراد اقبال چندانی در راستای حفظ ارزش پول به خرید ارز و طلا نشان نخواهند داد و این بازار در وضعیت رکودی قرار می‌گیرد، بازار سهام در مقایسه با رقبایش می‌تواند امن‌تر ظاهر شده و سرمایه‌گذاران را منتفع کند؛ به ویژه آنکه از ماه‌های قبل حباب‌‌‌‌‌‌سنج‌‌‌‌‌‌های آماری به‌کرات بر این نکته تاکید کرده بودند که فرا رفتن شاخص کل بورس تهران از ۲‌میلیون ‌واحد به معنای ورود بورس به فاز شارپی نیست و در واقع بازار مذکور در ارزنده‌ترین حالت خود قرار دارد.