روزنامه خراسان
1402/03/24
شتاب حیرت انگیز قطر در علم و فناوری
صادق غفوریان-مسابقه کشورهای منطقه در توسعه برنامه‌ها و کاربست‌های علمی و فناورانه روز به روز در حال گسترش و فراگیری است. این روند، همچون قطاری با سرعت‌های متفاوت روی ریل توسعه در حال پیشروی است؛ برخی همچون برق و باد، گوی سبقت را از دیگران ربوده‌اند، برخی در میانه ها حرکت می‌کنند و برخی هم به دلایل مختلف، توان حرکت موثر در این حوزه‌ها را ندارند. طبق آمارهای هفته گذشته موسسات و مراکز تخصصی رتبه‌بندی جهانی، ایران با کسب رتبه 17 در بسیاری از شاخص‌های توسعه به ویژه در بخش اهداف هفده‌گانه جهانی، توان و ظرفیت موثر و ارزشمند دانشمندان خود را به رخ کشید. اما از آن جا که ما چشم انداز 20 ساله خود را تا سال 1404 این گونه تعریف و ترسیم کرده‌ایم: «دست یافتن به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه آسیای جنوب غربی (شامل آسیای میانه، قفقاز، خاورمیانه و کشورهای همسایه) با تأکید بر جنبش نرم‌افزاری و تولید علم، رشد پرشتاب و مستمر اقتصادی، ارتقای نسبی سطح درآمد سرانه و رسیدن به اشتغال کامل» این ضرورت ایجاب می کند که موقعیت و روند حرکت همسایگان و رقبای منطقه‌ای را همواره در افق نگاهمان رصد و ارزیابی کنیم. ما در این گزارش بخش هایی از ایده ها و اقدامات کشور کوچک اما با شتاب بالا در توسعه علم و فناوری یعنی قطر را مرور می کنیم. «قطر هوشمند» در 2030 به طور کلی باید بدانیم که جهان در سال 2030 میلادی، فصل جدیدی از به ثمر رسیدن برنامه ها و طرح‌های توسعه‌ای به ویژه در عرصه های علمی و فناورانه را تجربه خواهد کرد. برای نمونه، برنامه‌های حوزه «توسعه پایدار» از سوی سازمان ملل از سال 2015 تا 2030 طراحی و تدوین شده است. در منطقه ما به ویژه در جنوب و غرب آسیا و کشورهای حوزه خلیج همیشه فارس، همچون عربستان، قطر، امارات و... سال 2030 میلادی، سال شکوفایی طرح ها و ایده های کلان آن‌ها در عرصه های هوشمندسازی، تولید علم و جایگزینی درآمد ملی از فناوری به جای «نفت» است. این کشورها از جمله قطر از روی زمین تا فضا، برنامه‌های بلندپروازانه‌ای را طراحی کرده و به مرحله اجرا درآورده‌اند. جالب است بدانیم که این کشور با چشم انداز 2030 از طریق طرح ملی ICT خود قصد دارد، کشوری کاملا هوشمند باشد. «TELECOM REVIEW» که رسانه تخصصی بین‌المللی در حوزه صنعت ارتباطات و مخابرات است، در مقاله‌ای می نویسد: از فراهم آوری زیرساخت گسترده برای برگزاری باشکوه جام جهانی فوتبال در سال 2022 گرفته تا ابتکارات تحول‌آفرین دیجیتالی و استراتژی دولت الکترونیک، این کشور را به مکانی ایده‌آل در زمینه توسعه فناوری های حیاتی برای قرن بیست و یکم تبدیل کرده است. 5 هدف قطر تا 2030 «TELECOM REVIEW» می نویسد: در سال 2004، شورای عالی فناوری و ارتباطات قطر که ناظر طرح ملی ICT در این کشور شد، مصوب کرد قطر همسو با کشورهای توسعه یافته که به سمت تولید ثروت از دانش حرکت کرده‌اند، با برداشتن گام های بلند و به کارگیری فناوری های نوظهور مانند (IoT) ارتباط اینترنتی بین اشیا و تجهیزاتی و هوش مصنوعی خود را به توسعه برساند. طرح ICT قطر، پنج هدف کلی را برای وصول به یک آینده دیجیتال دنبال می کند: 1- بهبود شبکه ارتباطی 2- افزایش ظرفیت و پهنای باند 3-تقویت توسعه اقتصادی ، ۴و۵- افزایش ارائه خدمات عمومی و پیشبرد منافع اجتماعی. جالب است بدانیم که قطر در حرکت به سوی این اهداف در موارد اول و دوم، در سال 2022 از نظر سرعت اینترنت موبایل در رتبه پنجم و در پهنای باند نیز در جایگاه 39 جهان بوده است. البته قطری‌ها در همان سال 2022 با اجرای موفقیت آمیز اولین راه حل قابل اشتراک گذاری داخلی اینترنت 5G در جهان، به سرعت 1.5Gbps دست یافتند. طبق این برنامه قرار است، شبکه های اینترنت 5G ، 99درصد از قطر را تحت پوشش قرار دهد و تا پایان 2024 حداقل سرعت داده در این کشور به 100 مگابیت در ثانیه برسد. تربیت 50 هزار نیروی متخصص در مهارت های دیجیتال به طور قطع، این اهداف بلندپروازانه و ارتقای مستمر نوآوری و رشد اکوسیستم، نیازمند نیروی انسانی متخصص نیز است. از این رو قطر به موازات برنامه‌هایش از ابتدای سال‌های اجرای طرح ICT خود، برنامه مهارت ملی وزارت دفاع با همکاری شرکت مایکروسافت را برای 50 هزار نفر تا سال 2025 در زمینه مهارت های دیجیتال پیشرفته به منظور تقویت رقابت منطقه‌ای و جهانی آغاز و همزمان، اولین مرکز تعالی دیجیتال را هم برای پرورش نیروی کار متخصص در دوحه افتتاح کرد. کار دولتی نه؛ فقط کارآفرینی و مشاغل استارتاپی قطر در طرح ICT که قرار است تا سال 2030، این کشور را به قله برساند، در تدوین قوانین و آیین نامه ها برای حمایت از شرکت های بین المللی استارتاپی و ارائه تسهیلات نیز گام های موثری برداشت؛ به طوری که امروز، شمار زیادی از جوانان قطری علاقه‌مند به فعالیت در این زمینه هستند. مقاله‌ای که دانشگاه هاروارد در سال ۲۰۱۹ منتشر کرد، قطر را در مسیر ایجاد «سیلیکون ولی» واقعی در آسیا توصیف کرد. (سیلیکون‌ولی منطقه‌ای در حومه کالیفرنیاست که به‌دلیل قرار داشتن بسیاری از شرکت‌های مطرح انفورماتیک جهان شهرت دارد) همچنین در این مقاله آمده است: امکانات و تسهیلات ارائه شده به استارتاپ ها در قطر به حدی است که ۶۴ درصد شرکت‌کنندگان در یک نظرسنجی اعلام کردند به راه اندازی کسب و کار یا تجارت جدیدی می اندیشند و ترجیح می‌دهند در استخدام دولت یا افراد دیگر نباشند. دولت قطر به کارآفرینانی که جنبه نوآوری کسب و کار آنان در سطح منطقه‌ای و جهانی، برجسته باشد ۵میلیون دلار تسهیلات سرمایه گذاری اعطا می کند تا راحت تر بتوانند استارتاپ نوپای خود را در سطح منطقه و جهان گسترش دهند.
سایر اخبار این روزنامه
57 میلیارد دلار ارزپاشی بی نتیجه در یک دهه
سکان صمت در دست چهره با سابقه صنعت برق
آزادسازی منابع ارزی ایران در هفته‌های آینده
چشم‌چرانی؛ دروازه انحرافات روانی
ماجرای دفن عتیقه ها و طلاهای درون لوله بخاری!
بازی برد-برد تهران و کاراکاس
دیپلماسی اقتصادی بیخ گوش آمریکا
بازی خوردن از ناتو و اصرار «علی اف» به عبور از خط قرمز ایران
امام رضا(ع)، مهمان کدام مناطق ایران شدند؟
شتاب حیرت انگیز قطر در علم و فناوری
ایست به فاجعه مازوت سوزی!
قشنگ‌ترین مهریه دنیا
