بخت‌گشایی از جوانان با کمک مراکز فعال در انتخاب همسر

در حالی وارد هفته ازدواج می‌شویم که طبق آمار ارائه‌شده از سوی مدیر کل دفتر برنامه‌ریزی و توسعه جوانان وزارت ورزش و جوانان آمار ازدواج در سال۱۴۰۱ نسبت به سال گذشته ۳ درصد کاهش داشته است. بر این اساس در سال۱۴۰۰ ازدواج ۵۷۱‌هزار‌و‌۹۰۸ واقعه بوده و در سال ۱۴۰۱ ازدواج به ۵۲۳‌هزار‌و‌۷۸۶ واقعه رسیده است. نکته مثبت اینکه در سال۱۴۰۰ طلاق ۲۰۴‌هزار‌و‌۴۸۶ واقعه بوده و در سال۱۴۰۱ به ۲۰۴‌هزار‌و‌۲۹۴ واقعه کاهش یافته است و به نوعی می‌توان از آمار‌ها توقف رشد آمار طلاق در کشور را تحلیل کرد. با وجود این، اما بر مبنای پژوهش مرکز پژوهش‌های مجلس یکی از سه عامل مهم و اول برای ازدواج نکردن جوانان، «نداشتن گزینه مناسب» است؛ موضوعی که موجب شده است قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت برای سر و سامان دادن جوانان آستین بالا بزند و راه‌اندازی مراکز همسریابی را قانونی کند. بر این اساس در حال حاضر حدود ۵۵مرکز دارای مجوز فعالیت در زمینه انتخاب همسر هستند و قرار است گسترش یابند. روز گذشته حجت‌الاسلام مهدی متقی‌فر، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی جوانان وزارت ورزش و جوانان به مناسبت هفته ازدواج در میان خبرنگاران آمد تا پاسخگوی سؤالات آن‌ها باشد. امسال شعار هفته ازدواج «ازدواج آسان و آسمانی» است و به مناسبت این هفته معاونت جوانان وزارت ورزش و جوانان برنامه‌هایی دارد.
فعالیت ۵۵ مرکز در حوزه انتخاب همسر
وحید یامین‌پور، معاونت جوانان وزارت ورزش و جوانان حتی در نشست خبری هفته ازدواج هم برای خبرنگاران رخ نمایی نکرد و مدیر کل دفتر برنامه‌ریزی و توسعه جوانان این وزارتخانه میزبان خبرنگاران بود.
متقی‌فر در پاسخ به سؤال «جوان» درباره میزان عمل به تکلیف قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت برای راه‌اندازی مراکز همسریابی و چالش‌ها و ملاحظات پیرامون آن اینگونه توضیح داد: «بر اساس پژوهش مرکز پژوهش‌های مجلس یکی از سه عامل مهم و اول برای ازدواج نکردن جوانان «نداشتن گزینه مناسب» است. این یک دغدغه است و طبیعتاً باید به دور از حواشی و آسیب‌هایی که دچارش شوند، اتفاق افتد. بر اساس قانون جوانی جمعیت با تأیید سازمان تبلیغات اسلامی از دی ماه ۱۴۰۱ فرایند صدور مجوز مراکز فعال در امر انتخاب همسر راه‌اندازی شده است و مجوز الکترونیکی صادر می‌شود. طی دو هفته گذشته رویداد ملی صبا را داشتیم. این رویداد در واقع اولین نشست هم‌اندیشی مراکز فعال در امر انتخاب همسر بود که فعالان از ۱۸استان به این رویداد آمده بودند.»


به گفته وی، با نظارت میدانی و مستمر این ۵۵مرکز فعالیت می‌کنند، البته به لحاظ کمیت هنوز جا دارد تعداد مراکز و فعالیت‌شان را بیشتر کنند. متقی‌فر تصریح کرد: «غیر از این مراکز هیچ کدام از مراکز که مجوز ندارند، حق فعالیت در این زمینه ندارند، مگر اینکه مجوز بگیرند. این امر را طی نامه به دادستانی کل کشور اعلام کردیم که متخلفان شناسایی و مراکز تعطیل می‌شوند.»
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی جوانان وزارت ورزش و جوانان ادامه داد: «برای مثال مرکزی در تهران داریم که در خود تهران هشت شعبه دارد و در حوزه انتخاب همسر به طور گسترده فعالیت می‌کنند. در رویداد ملی صبا با هفت روش مختلف در حوزه انتخاب همسر مواجه بودیم و این امر نشان می‌دهد فعالیت‌ها در این راستا در یک روش خلاصه نمی‌شود و قالب‌های مختلفی دارد. قبل‌تر جوانان نسبت به این مراکز اطمینان نداشتند، اما اکنون که مراکز دارای مجوز شده‌اند و به آن‌ها رسیدگی می‌شود، شاهد رونق زیادی در مراجعان هستیم.»
تکلیف دستگاه‌ها برای ارائه تالار به جوانان متقاضی
بر اساس مصوبه شورای عالی جوانان بنا بود دستگاه‌های دولتی بخشی از ظرفیت‌های خود را برای برگزاری مراسم ازدواج در اختیار آنان قرار دهند. مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی جوانان وزارت ورزش و جوانان درباره در اختیار قرار دادن تالار‌ها به جوانان برای برپایی مراسم عروسی اینگونه توضیح داد: «این مصوبه شورای عالی جوانان بود. کمیته سامان ازدواج در تمام شهرستان‌ها ایجاد شد و بیش از ۹۰درصد شهرستان‌ها جلسات این کمیته را با هدف تسهیل امور ازدواج جوانان انجام دادند. از سال۱۴۰۱ در ۱۰استان سالن‌ها این خدمات را به جوانان ارائه می‌دهند. امسال با پیگیری‌هایی که داریم، امیدواریم تا آخر سال این کار را در اغلب استان‌ها اجرا کنیم. متقاضیان می‌توانند از سایت فرمانداری و استانداری از این خدمات مطلع شوند. این امر در برخی استان‌ها اجرا نشده، اما ما پیگیر هستیم.»
سهم ۶۰ درصدی مسائل فرهنگی در موضوع ازدواج
متقی‌فر با تأکید بر اینکه فارغ از مسائل اقتصادی، دغدغه فکری و فرهنگی مهم‌ترین عامل برای ازدواج‌نکردن جوانان است، گفت: «اگر گره‌های یک جوان از لحاظ ذهنی و فرهنگی باز شود، قطعاً رشد ازدواج بیش از این تعداد خواهد بود که الان اتفاق می‌افتد. طبق نظرسنجی‌هایی که ایسپا و مرکز تحقیقات وزارت ورزش انجام داده است، وقتی از جوانان پرسیده بودند از نظر شما مهم‌ترین عامل ازدواج نکردن چیست؟ بیش از ۶۰درصد گفته بودند گره ذهنی و عامل فرهنگی اهمیت بالایی دارد و اعتقادی به ازدواج ندارند، بنابراین قطعاً عامل اقتصادی مهم است، اما این عوامل همگی مجموعاً به ازدواج کمک می‌کند.»
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی جوانان وزارت ورزش و جوانان با اشاره به اطلاعات موجود در آمار اطلس ازدواج، برای اثبات اظهاراتش در رابطه با زیربنای فرهنگی مسئله ازدواج ادامه داد: «همواره استان‌هایی که بهره‌مند هستند، مقدار ازدواج پایین‌تری را نسبت به استان‌های محروم‌تر تجربه می‌کنند. سال گذشته تعداد ازدواج‌هایی که رخ داد در استان‌های محروم کاهش کمتری داشته و در استان‌های بهره‌مند کاهش بیشتری داشته است، این نشان می‌دهد در کنار اینکه در خصوص مسائل اقتصادی دغدغه داریم، تلاش می‌کنیم در حوزه مسائل فرهنگی نیز ورود جدی داشته باشیم.»
فعالیت ۵۲۵ مرکز با مجوز وزارت ورزش
متقی‌فر در بخش دیگر سخنان خود درباره مراکز مشاوره ازدواج دارای مجوز از وزارت ورزش نیز توضیح داد: «در حال حاضر ۵۲۵مرکز مشاوره در سراسر کشور دارای مجوز از وزارت ورزش است که بیش از ۲ هزارو ۵۰۰ مشاور در این مراکز فعالیت می‌کنند. به طور میانگین تمام مراکز استان‌ها پنج مرکز مشاوره دارند. در تأسیس مراکز مشاوره در شهرستان‌های محروم در سال۱۴۰۱ رشد خوبی داشته‌ایم. در سال۱۴۰۱ برای اولین بار در ۱۵سال گذشته در یک سال ۱۸۵مجوز مرکز مشاوره صادر شد که در ۱۵سال گذشته بی‌سابقه بوده است. سال۱۴۰۱ رشد خوبی را در این راستا شاهد بودیم و الان از طریق درگاه ملی مجوز‌ها این مجوز در اختیار متقاضیان قرار می‌گیرد.»