مگر اینستکس همان نفت در برابر غذا نبود؟!

ایران و امریکا هر دو خبر میدل‌ایست‌آی در خصوص رسیدن به توافق موقت را رد کرده‌اند، با این حال اصلاح‌طلبان به میدان آمده‌اند و توافق انجام نشده را رد می‌کنند و غلط می‌دانند، در حالی که شبیه آن در دوران زعامت ظریف و روحانی بر سیاست خارجی کشور، به نظرشان چنین چیزی خیلی هم خوب می‌آمد!
میدل ایست‌ای روز ۱۸ خرداد مدعی شد که ایران و امریکا به یک توافق موقت در پرونده هسته‌ای نزدیک شده‌اند. در بخشی از این گزارش آمده است: «به تهران اجازه داده می‌شود که روزانه تا یک میلیون بشکه نفت صادر کند و به درآمد آن و نیز دیگر منابع مسدود شده اش در خارج از کشور دسترسی داشته باشد مشروط بر آنکه این منابع انحصارا برای خرید مجموعه‌ای از کالا‌های اساسی شامل غذا و دارو هزینه شوند.»
نیویورک‌تایمز نیز روز ۲۵ خرداد خبر مشابهی در این زمینه منتشر کرد.
با این حال وزارت امور خارجه کشورمان موضوع توافق موقت را رد کرد. سخنگوی وزارت خارجه امریکا نیز حصول هر گونه توافق با ایران را تکذیب کرد و گفت گزارش رسانه‌ها در این خصوص صحت ندارد.


اما اصلاح‌طلبان به میدان آمدند و برابر آن موضع گرفتند و خبر تکذیب شده را نقد و تحلیل کردند.
روزنامه هم‌میهن در همین خصوص نوشت: «این توافق ضعیف به‌معنای تمام‌عیار ضعیف است و تنها نکته‌اش حفظ غنی‌سازی ۶۰ درصد است، اما این توافق کاربردش در زمان بایدن خواهد بود و هر لحظه از قابلیت "فروپاشی" برخوردار خواهد بود.»
بامداد نو (اصلاحات پرس) نوشت: «برای یک مشت دلار؟ آیا دولت، کشور را به سمت نفت در برابر کالای ضروری می‌برد؟»
اصلاحات نیوز گزیده‌ای از مصاحبه «جعفرزاده ایمن آبادی» نماینده اصلاح‌طلب مجلس دهم با نامه نیوز را منتشر کرد که می‌گوید: «به مرور دولت از وعده‌هایش عقب‌نشینی کرد، به طوری که امروز بد‌ترین توافق یعنی نفت در برابر غذا و دارو را انجام داد.»
کانال تلگرامی منتسب به مصطفی تاجزاده نوشت: «عده‌ای دلخوش‌اند به توافق موقت و به عنوان دستاورد نفت در برابر غذا را در بوق کرده‌اند.»
جالب آنکه آنچه اصلاح‌طلبان برای دولت رئیسی غلط می‌دانند، شبیه همان اینستکس است که دولت روحانی با اروپایی‌ها منعقد کرد و اصلاح‌طلبان آن را تحسین و حتی تقدیس می‌کردند!
فرآیند اینستکس این‌گونه بود که یک شرکت ایرانی کالایی به اروپا صادر می‌کند و در قبال آن اعتباری به دست می‌آورد. از این اعتبار برای واردات کالا از اروپا به ایران استفاده می‌شد. هیچ گونه پولی در این معامله وارد ایران نمی‌شد. از طرفی، سه کشور اروپایی مؤسس اینستکس اقلام مورد معامله را مواد غذایی، محصولات کشاورزی، دارو و تجهیزات پزشکی اعلام کردند. سازوکار اجرایی اینستکس دقیقاً معادل «نفت در برابر غذا» تعریف شده بود.
اما نظر اصلاح‌طلبان چه بود؟ آن‌ها تمام قد از آن دفاع کردند و آن را دستاوردی برای ایران در زمینه دور زدن تحریم‌ها و نیز عبور اروپا از امریکا خواندند. اینستکس البته پس از چهار سال و ۱۰ ماه و یک روز تعطیل شد. کل تراکنش اینستکس هم یک مورد و در زمینه تجهیزات درمانی در تاریخ مارس ۲۰۲۰ بود!