عینک کهنه و وضوح اندک سیاستگذاری فرهنگی ما

درباره این موضوع که با چه سازوکار‌ها و مسیر‌هایی امکان انتقال ارزش‌های دینی، مخصوصاً حجاب، عفاف و سبک زندگی ایرانی و اسلامی به نسل جدید ممکن و میسر است، مسئله اول، ایجاد بستری برای گفتگو‌های صریح، شفاف و روشن با نسل جدید و شنیدن حرف‌ها، استدلال‌ها و دغدغه‌های نسل جدید است. بدون این گفتگو و بدون ورود به دنیای ذهنی و عینی نوجوانان و جوانان نمی‌توانیم با آن‌ها به یک مفاهمه قابل قبول برسیم. در خیلی از مواقع مشاهده می‌شود که سیاستگذاران فرهنگی ما شناخت درست و دقیقی از مطالبات و دغدغه‌های نسل جدید ندارند و بنابراین با عینک کهنه به امر جدید نگاه می‌کنند. در واقع جهاد تبیینی که رهبر انقلاب مطرح می‌کنند، مقدمه این جهاد تبیین شناخت نسبت به وضع موجود است. این امر سیاستگذاری‌های فرهنگی ما را از وضوح به سمت ابهام سوق می‌دهد.
نکته دوم اینکه در مسئله ارائه حجاب به عنوان یک پوشش «امن» و «زیبا» دچار غفلت شدیم. حجاب اسلامی یک پوشش زیبا و عفیفانه است، ولی ما برخی مواقع این مسئله را طور دیگری برای نسل جدید معرفی کردیم که موجب شده افرادی هم که با حجاب و ارزش‌های دینی مسئله ندارند، حجاب برایشان جذابیت و زیبایی نداشته باشد؛ بنابراین تقویت بعد زیبایی شناختی حجاب و تنوع بخشی به پوشش اسلامی و ترویج مد اسلامی مبتنی بر مؤلفه‌های هویت ایرانی با الگو گرفتن از لباس‌های محلی و فرهنگ بومی مناطق مختلف کشور باید در دستور کار قرار گیرد.
ما دارای تمدن ۷ هزار ساله هستیم نباید مدل لباس ما هم دنباله روی از کشور‌های جدید التأسیس باشد. قطعاً این ضعف ما در ایجاد الگو و مد اسلامی و بومی است که امروزه شلوار پاره به عنوان یک لباس زیبا و مد روز به نسل جدید ما معرفی می‌شود. این میزان از انفعال در مواجهه فرهنگی واقعاً شگفت‌آور است. دستگاه‌های فرهنگی هر ساله باید شفاف و روشن گزارش عملکرد ارائه کنند. نمی‌شود ده‌ها دستگاه فرهنگی داشت، اما دچار این انفعال بود. نکته سوم تبیین اثر منفی سبک زندگی ر‌ها و بی قید وشرط برای نسل جدید است. همه آمار‌ها نشان می‌دهد که در این بخش جامعه آمار طلاق و آسیب‌های اجتماعی به شدت بالا است. تنوع طلب شدن پسران و ریختن قبح بی‌حیایی در دختران کم‌ترین نتیجه این سبک از زندگی است. افراد به دنبال آرامش و اعتماد در زندگی هستند، اگر ما بتوانیم به صورت غیرشعاری و غیر کلیشه‌ای این نوع آسیب‌ها را به نسل جدید نشان دهیم، قطعاً از جذابیت سبک زندگی بی قید و شرط کاسته خواهد شد. برای اینکه حرف ما شنیده شود، باید همدلانه این مسائل را ترویج کنیم و با ادبیات تند و دو گانه ساز با این بخش از جامعه مواجه نشویم. چرا که آن موقع حرف دقیق و درست ما شنیده نخواهد شد. برای اثر‌بخشی سیاستگذاری‌های فرهنگی عینک کهنه را باید بدل به عینک زمانه کنیم.
*مدرس دانشگاه آزاد