روزنامه جوان
1402/04/10
لانه کردن شیطان در حفره اختلافات برلین- پاریس
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، روز ۲۹ خرداد (۱۹ ژوئن) از کشور‌های اروپایی خواست به دنبال استقلال بیشتر در دفاع از حریم هوایی خود باشند و از اتکای بیش از حد به امریکا خودداری کنند. مکرون در سخنرانی پایانی کنفرانسی در پاریس که در آن وزرای دفاع و دیگر نمایندگان ۲۰ کشور اروپایی حضور داشتند نظر خود را در مورد ایده حفاظت از حریم هوایی اروپا به دست خود اروپایی‌ها مطرح کرد. در این کنفرانس آلمان، بریتانیا و سوئد و همچنین همسایگان اوکراین مانند لهستان، اسلواکی، مجارستان و رومانی و نمایندگان ناتو و اتحادیه اروپا حضور داشتند. رئیس‌جمهور فرانسه همچنین در حاشیه نمایشگاه هوایی لوبورژه پاریس از برنامه آلمان در خرید سامانه‌های پدافند هوایی غیر اروپایی شدیداً انتقاد و اعلام کرد که فرانسه به طرح سپر آسمان اروپا به رهبری آلمان نخواهد پیوست. مکرون از سازندگان تجهیزات دفاعی اروپایی خواست سامانه‌های نظامی مستقل بسازند و تولید آن‌ها را در این قاره انجام دهند. فرانسه آشکارا از طرح آلمان برای بهبود قابلیت‌های دفاع هوایی اروپا انتقاد کرده است. پروژه موسوم به سپر آسمان اروپا که در پایان سال گذشته راه‌اندازی شده، از ۱۷ کشور اروپایی از جمله بریتانیا تشکیل شده است، اما فرانسه در آن حضور ندارد. این طرح قرار است در سیستم‌های دفاع هوایی و موشکی ناتو ادغام شود. دولت فرانسه معتقد است که این پروژه حاکمیت اروپا را حفظ نمی‌کند، زیرا تجهیزات تا حد زیادی براساس صنایع امریکا و رژیم‌صهیونیستی خواهد بود.ایده کلی
درخواست مکرون برای پرهیز از وابستگی نظامی اروپا به امریکا در راستای ایده کلی او در زمینه حفظ استقلال راهبردی اروپا و ایفای نقش اروپا در عرصه جهانی به‌عنوان بازیگری مستقل از امریکا و چین است. مکرون پس از سفر به چین در آوریل ۲۰۲۳ خواستار استقلال راهبردی اروپا از امریکا شد و گفت: وابستگی اروپا به امریکا برای تسلیحات و انرژی زیادشده و اکنون اروپا لازم است تا روی تقویت صنایع دفاعی خود تمرکز داشته باشد.
در واقع هدف فرانسه، یک چشم‌انداز بلندمدت برای خودمختاری کامل اتحادیه اروپا و وابسته نبودن به ایالات متحده از طریق ناتو و همچنین تکیه بر ظرفیت و توان داخلی اروپاست تا بدین ترتیب وابستگی اروپا کاهش یابد، اما برنامه سپر آسمان آلمان که در آن بحث خرید سامانه‌های امریکایی و رژیم صهیونیستی مطرح است، کاملاً با طرح فرانسوی‌ها در تضاد است که این موضوع باعث تنش میان آلمان و فرانسه شده است. در حال حاضر کشور‌های اروپایی به دو بخش تقسیم شده‌اند؛ تعدادی از کشور‌ها از برنامه آلمان حمایت می‌کنند و برخی دیگر از طرح فرانسه. حال باید دید نهایتاً این اختلافات فعلی باعث تکرار جدایی فرانسوی‌ها از اروپایی‌ها همچون برنامه جنگنده‌های تایفون و رافال میشود یا فرانسه و آلمان به یک نقطه اشتراک می‌رسند که مشخصاً با وضع فعلی، اشتراک و همکاری بسیار بعید به نظر می‌رسد.
تأکیدات قبلی
رئیس‌جمهور فرانسه طی چند سال اخیر بار‌ها بر لزوم ایجاد ارتش مستقل اروپایی تأکید کرده است. امانوئل مکرون، پیش از این یعنی در ژانویه ۲۰۲۳ ضمن درخواست برای کاهش وابستگی امنیتی و اقتصادی اروپا به امریکا تأکید کرده که بروکسل باید در برابر سیاست‌های حمایت‌گرایانه دولت امریکا از شرکت‌های خود، استراتژی «ساخت اروپا» را در پیش بگیرد. او خواستار به جریان افتادن استراتژی اقتصادی «ساخت اروپا» در این قاره با هدف حمایت از شبکه صنعتی اروپا، اشتغالزایی و افزایش قدرت رقابت‌پذیری برای مقابله با سیاست‌های امریکا شده است. مکرون می‌گوید: «ما به استراتژی «ساخت اروپا» نیاز داریم تا با تحولات جهانی همخوانی داشته و پاسخی به سیاست امریکا باشد. «استراتژی اقتصادی «ساخت اروپا» که از سوی مکرون مطرح شده در واقع ابتکاری برای مقابله با سیاست‌های اقتصادی امریکاست که به‌دنبال حمایت از کالا‌های داخلی خود در برابر کالا‌های وارداتی از اروپاست.
با وجود پیوند‌های فراآتلانتیکی بین اروپا و امریکا، اما واشنگتن با تصویب و دنبال کردن طرح‌هایی مانند قانون کاهش تورم (ایرا) در واقع به رقیبی بزرگ برای اروپا تبدیل شده است و عملاً نقش تضعیف‌کننده اقتصاد اروپا را ایفا می‌کند. به نظر می‌رسد تدابیر و اقدامات دولت بایدن در زمینه اقتصادی و تجاری مانند قانون کاهش تورم که طبق آن مالیات شرکت‌های بزرگ امریکایی کاهش می‌یابد و در عین حال مالیات بر شرکت‌ها و محصولات خارجی وضع میشود، عملاً وضعیت نامطلوبی را برای اقتصاد اروپا ایجاد خواهد کرد. هر چند کاخ سفید از قانون ایرا به‌عنوان تلاش مبتکرانه برای احیای مجدد تولیدات امریکا و ترویج فناوری‌های تجدیدپذیر یاد می‌کند، اما کشور‌های اتحادیه اروپا معتقدند که امریکا با دادن یارانه به بخش اقتصاد سبز خود با اروپا جنگ تجاری به راه انداخته است و در عین حال با برقراری مالیات برای محصولات شرکت‌های اروپایی فرصت رقابت عادلانه با رقبای امریکایی را از آن‌ها خواهد گرفت. این امر نشان می‌دهد که واشنگتن با وجود شعارهایش هیچ توجهی به منافع متحدان خود نداشته و صرفاً به استفاده ابزاری از آن‌ها می‌پردازد. این رویکرد نمایانگر نگاه از بالا به پایین امریکا به متحدان خود در اروپا و سایر نقاط جهان و تداوم سیاست یکجانبه‌گرایی بر مبنای همان شعار مشهور ترامپ یعنی «اول امریکا» است.
نگرانی از وابستگی نظامی
رئیس‌جمهور فرانسه نگرانی مشابهی در زمینه پیروی و وابستگی دفاعی و نظامی اروپا از امریکا دارد. با وجود همراهی اروپایی‌ها با واشنگتن در کارزار حمایت از اوکراین در جریان جنگ روسیه و اوکراین، اما مکرون بر این گمان است که باید اروپا دارای توانمندی مستقل نظامی از امریکا از جمله در زمینه تولید و به‌کارگیری انواع سامانه‌های تسلیحاتی موردنیاز برای دفاع از خود به ویژه سامانه‌های پدافند هوایی و ضدموشکی باشد. این رویکرد فرانسه چندان مطلوب آلمان به‌عنوان مهم‌ترین کشور اتحادیه اروپا و اقتصاد اول اروپا و عضو مهم اروپایی ناتو نیست. در واقع برلین پس از جنگ اوکراین در تجدیدنظری اساسی در سیاست دفاعی خود نه فقط سهم هزینه‌های نظامی از تولید ناخالص داخلی را به میزان قابل‌توجهی حتی بیشتر از ۲ درصد تولید ناخالص داخلی افزایش داده و بودجه‌ای ۱۰۰ میلیارد یورویی برای این هزینه‌ها در نظر گرفته است، بلکه برای تأمین تجهیزات نظامی خود به امریکا رو آورده و مبادرت به خرید هواپیما‌های جنگنده نسل پنجمی اف ۳۵ از ایالات متحده نموده است. در حالی که فرانسه بر لزوم تولید و خرید تجهیزات نظامی و انواع تسلیحات از داخل اروپا تأکید دارد. این مسئله اکنون در مخالفت رئیس‌جمهور فرانسه با خرید اجزای سامانه‌های دفاع هوایی از امریکا و متحد آن یعنی رژیم‌صهیونیستی تبلور پیدا کرده است.
دیگر هشدار‌ها
سیاست‌ها و اقدامات امریکا در دوره ریاست جمهوری جو بایدن که مبتنی بر استفاده ابزاری از اروپا و تضعیف قدرت و منافع آن در درازمدت است، اعتراض برخی سران اروپایی را برانگیخته است. ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان تأکید کرده که سیاست‌های دولت جو بایدن، به عاملی کلیدی در افول اروپا در بحبوحه جنگ اوکراین تبدیل شده است. اوربان عناصر اصلی ائتلاف هوادار تداوم جنگ اوکراین را «گروه‌های منافع بین‌المللی طرفدار جنگ که متشکل از دولت بایدن، بوروکرات‌های طرفدار جنگ بروکسل و سیاستمداران حامی جنگ هستند» دانست. روسیه با توجه به آگاهی از اهداف بلندمدت امریکا بار‌ها به اروپایی‌ها درباره وابستگی و پیروی از واشنگتن هشدار داده است. در آخرین هشدار در این زمینه واسیلی نبنزیا، نماینده روسیه در سازمان ملل متحد در سخنانی تأکید کرد که یک سال پس از اینکه اتحادیه اروپا کاملاً رابطه‌اش با روسیه را قطع کرد، رشد اقتصادی‌اش به نزدیک صفر سقوط کرده و همزمان، نرخ تورم بی‌سابقه دو رقمی در کشور‌های این اتحادیه وجود دارد.
الیجاه ماگنییر، تحلیلگر سیاسی می‌گوید: واشنگتن مشوق افزایش اختلافات بین دو قدرت اصلی اروپا یعنی آلمان و فرانسه بود و در زمینه ایجاد اروپای ضعیف سرمایه‌گذاری کرده است.
نوام چامسکی، اندیشمند مشهور امریکایی چندی قبل هشدار داد که اروپا اگر در نظام تحت‌سلطه ایالات متحده باقی بماند احتمالاً افول و غیرصنعتی شدن را تجربه خواهد کرد. چامسکی در مصاحبه‌ای اظهار داشت: اروپا باید یک تصمیم بزرگ بگیرد آیا در نظام تحت سلطه امریکا باقی مانده و احتمالاً با افول و حتی بنا به پیش‌بینی برخی، غیرصنعتی شدن مواجه خواهد شد؛ یا اینکه به نحوی مشارکت با شریک طبیعی اقتصادی خود در شرق (یعنی روسیه) را در پیش خواهد گرفت که هم منابع معدنی موردنیاز اروپا را دارد و هم دروازه‌ای به سوی بازار پرسود چین است.
هشدار‌های مقامات اروپایی و دیگر کشور‌ها و برخی دیگر از اندیشمندان درباره پیامد‌های تحت‌سلطه امریکا قرار گرفتن اروپا با توجه به روند‌های کنونی در زمینه روابط فراآتلانتیکی صورت گرفته است. پس از روی کار آمدن جو بایدن، رئیس‌جمهور جدید امریکا در اواخر ژانویه ۲۰۲۱ وی تلاش گسترده‌ای را برای احیای همگرایی فراآتلانتیکی صورت داد تا بدین ترتیب بار دیگر اروپا در مدار امریکا قرار گرفته و واشنگتن بتواند با بهره‌گیری ابزاری از اروپایی‌ها سیاست‌های بین‌المللی خود را به پیش برد. این همگرایی در برخی زمینه‌های سیاسی وامنیتی مانند موضع واحد امریکا و اتحادیه اروپا در قبال جنگ اوکراین و مقابله با روسیه و تحریم یکپارچه آن و نیز مسئله توافق هسته‌ای برجام و برخورد با برنامه هسته‌ای صلح آمیز ایران خود را نشان داده است. چامسکی در این باره می‌گوید: تهاجم روسیه به اوکراین خوشایندترین موهبت را برای امریکا ایجاد کرد تا اروپا را به جبهه خود بکشاند و خواسته خود برای ایجاد یک نظم تک‌قطبی مبتنی بر قواعد (غربی) را تقویت کند.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
جبهه اصلاحات ازخیابان به صندوق رأی بازگردد
عینک کهنه و وضوح اندک سیاستگذاری فرهنگی ما
رخ‌نمایی هیولای فرونشست‌ها
نسخه‌پیچی آزاد به بهانه قطعی سیستم!
صدای پای آب‌تصفیه‌شده
اعتراض کنید کتک می‌خورید!
فوتبال ورشکسته است، کتمان نکنید
شلیک پلیس فرانسه به جمهوری پنجم
راهبرد امریکا در «خرید زمان» به جای توافق
تغییر استراتژی جنگی روسیه از دالان واگنر‌ها
سونامی اخبار بد
سکولاریسم قرآن‌سوز و خشونت‌آفرین غربی
انتخابات تناسبی نه تنها تبعیض نیست که عدالت است
این هیولا چشم در چشم ما دوخته است!
لانه کردن شیطان در حفره اختلافات برلین- پاریس
