اروپا هزینه تمکین نکردن به لغو تحریم‌ها را خواهد پرداخت!

تروئیکای اروپایی در بیانیه‌ای مدعی شده‌اند با امتناع از لغو تحریم‌های جمهوری اسلامی در ماه اکتبر پیش رو، برجام را نقض می‌کنند، در حالی که بنابر توافق برجام قرار بود در اکتبر ۲۰۲۳ تحریم‌های مرتبط با برنامه موشکی جمهوری اسلامی لغو شود. در این خصوص نکاتی وجود دارد که نمی‌توان به سادگی از کنار آن گذشت:
نخست اینکه کلیت ادعای تروئیکای اروپایی در خصوص اینکه این مجموعه برای نخستین بار برجام را زیر پا می‌گذارد، به اندازه‌ای مضحک است که حتی رسانه‌های غربی نیز ترجیح می‌دهند روی این بخش از بیانیه ادعایی، مانور تبلیغاتی چندانی ندهند! صورت ماجرا بسیار واضح‌تر از آن چیزی است که اروپاییان ادعا می‌کنند! در سال ۲۰۱۸ میلادی، زمانی که ترامپ از توافق هسته‌ای با ایران عقب‌نشینی کرد، مقامات ارشد اروپایی در نشستی مشترک، بیانیه‌ای موسوم به «بروکسل» را منتشر کرده و در آن متعهد شدند که در ازای باقی ماندن ایران در توافق هسته‌ای و حفظ تعهدات کشورمان در قبال آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نیاز‌های اساسی و اقتصادی کشورمان را وفق توافق هسته‌ای برطرف کنند. این بیانیه ۱۱ ماده‌ای هیچ‌گاه جنبه عملیاتی پیدا نکرد! حتی ساختار انتزاعی اینستکس که برای تعلیق قطره‌چکانی تحریم‌های ضد ایرانی طراحی شده بود، محدود به چندین معامله آزمایشی و مشخص شد تبلیغات بازیگران غربی در قبال آن چیزی جز نوعی شانتاژ سیاسی نبوده است. پس از سرکار آمدن دولت بایدن نیز نقش اروپاییان از یک «طرف متعهد و امضا‌کننده برجام» به «دلالی در مذاکرات هسته‌ای» تزلزل پیدا کرد!
تحلیلگران حوزه مذاکرات هسته‌ای تقریباً متفق‌القول هستند که یکی از اصلی‌ترین دلایل عدم پیشرفت مذاکرات این است که تروئیکای اروپایی به‌جای اینکه نقش سه بازیگر مستقل و متعهد در برجام را ایفا کنند به‌نوعی نقش «بازیگران منفعت‌طلب و واسطه‌گر» را ایفا کنند. در چنین شرایطی ژست طلبکاری اروپا در مذاکرات یک ژست کاملاً تصنعی و باهدف تأثیرگذاری محیط بر متن صورت می‌گیرد.
موضوع دوم، مربوط به عدم توانایی اروپا در لغو تحریم‌های موشکی ایران است. قطعاً در اینجا اروپاییان نمی‌توانند در مقابل زمانبندی صورت گرفته (وفق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد) خللی ایجاد کنند، مگر آنکه در نهایت خودشان با ایران وارد مبادلات تسلیحاتی و موشکی نشوند! به عبارت بهتر، موافقت یا عدم موافقت اروپاییان با رفع تحریم‌های ضد ایرانی وفق قطعنامه ۲۲۳۱، قاعدتاً خود را در جنبه عملیاتی رفع تحریم‌ها متبلور خواهد ساخت نه در جنبه ماهوی و حقوقی آن. ضمن آنکه ایران، حتی اگر اروپاییان نیز مخالفت خود را با رفع تحریم‌های مربوط به خرید و فروش قطعات دوگانه ابراز نکنند، قطعاً سه کشور انگلیس، آلمان و فرانسه را به شرکای موشکی خود تبدیل نخواهد کرد!


نمونه این موضوع را در رفع بخشی از تحریم‌های تسلیحاتی جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۲۰ مشاهده کردیم. جایی که پس از رفع تحریم‌ها، بازیگران اروپایی به طرف ما در این مبادلات تبدیل نشدند. اکنون نیز تروئیکای اروپایی نیز خواستار آن هستند که تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه ایران در حوزه صادرات سلاح‌های متعارف و فناوری موشکی تا سال ۲۰۲۳ میلادی تا زمانی نامشخص به قوت خود باقی بماند. با این حال اروپاییان نمی‌توانند از اصل رفع تحریم‌ها عدول کنند.
مقامات اروپایی در ادامه بیانیه وقیحانه خود خواسته‌اند ایران به تعهدات خود در برجام باز گردد! این خواسته اروپاییان نشان می‌دهد که هنوز عقلانیت به حوزه سیاست خارجی کشور‌های انگلیس، فرانسه و آلمان بازنگشته است. افرادی مانند جوزف بورل و انریکه مورا غرق در توهمات خود در تقابل با کشورمان هستند. بدیهی است که مقدمه و نتیجه ادعای اروپاییان، هر دو خطاست! خطای بزرگی که قطعاً عواقب و تبعات آن بیشتر دامنگیر اروپاییان، خصوصا سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه خواهد شد.