کوچ نگران کننده سازندگان مسکن از ایران
گروه راه و مسکن: سازندگان مسکن به عنوان سرمایه گذاران اصلی در این بازار نقش مهمی در هدایت بازار مسکن ایران دارند؛ همچنین نقش مهم کارگران نیز در این بازار قابل کتمان نیست؛ حال در شرایطی که بازار مسکن ایران از کمبود عرضه و بحرانهای متفاوتی رنج میبرد، مهاجرت عوامل ساخت مسکن چه تبعاتی برای این بازار دارد؟
به گزارش «تجارت»، تورم فزاینده در ایران و به تبعه آن گرانیهای نجومی در بازار مسکن موجب رکود تورمی در این بازار شده است؛ در این شرایط سازندگان با خواب سرمایههای خود در بلاتکلیفی به سرمیبرند و حتی عده ای از آنها به کشورهای همسایه مهاجرت کردهاند. این میل مهاجرت حتی به کارگران هم سرایت کرده و تاکنون قشر زیادی از کارگران ساده و ماهر ایرانی هم به کشورهای همجوار کوچ کرده اند. در روزهای اخیر بود که دو خبر از از مهاجرت کارگران و سازندگان مسکن از سوی مسئولان رسانه ای شد. جهانبخش سنجابی شیرازی، دبیر کل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق در گفتگو با ایلنا، از مهاجرت قشر کارگران ایرانی به به عرق خبر داد. او گفته است: «دو گروه از ایران به عراق مهاجرت میکنند. یک گروه نیرو کار ساده هستند که حجم عمده مهاجرت را تشکیل میدهد، گروه دوم نیز نیروی کار ماهر است. برای کارفرمای عراقی منطقی است که هزینههای اقامت یک نیروکار ماهر را بپردازد.» به گفته سنجابی کارگران ایرانی احساس میکنند با کار در عراق به سطح اقتصادی بهتری میرسند.
سرایت بحران مهاجرت به سازندگان مسکن
این در حالی است که موج مهاجرت بنا بر اعلام فعالان حوزه ساختوساز حالا به سازندگان مسکن و شرکتهای ساختمانی و مهندسان ایرانی رسیده است. آنطور که خبرانلاین گزارش داده است: انبوه پروژههای ساختوساز در کشورهای همسایه چون ترکیه و عراق و همچنین سایر کشورهای حاشیهی خلیج فارس سبب شده است، نیاز به نیروی کار در این کشورها بالا باشد. ایرج رهبر، رییس انجمن انبوهسازان استان تهران میگوید نه فقط ترکیه که عراق و کشورهای حاشیه خلیج فارس به سازندگان مسکن و مهندسان ایرانی چراغ سبز برای مهاجرت نشان میدهند.
تبعات کوچ کارگران و سازندگان مسکن از ایران
سازندگان مسکن به عنوان سرمایه گذاران اصلی در این بازار نقش مهمی در هدایت بازار مسکن ایران دارند؛ همچنین نقش مهم کارگران نیز در این بازار قابل کتمان نیست.
حال در شرایطی که بازار مسکن ایران از کمبود عرضه رنج میبرد مهاجرت عوامل ساخت مسکن چه تبعاتی برای این بازار دارد؟ حسین راغفر، اقتصاددان درباره تبعات مهاجرت کارگران ایرانی به عراق گفته است: مسئله مهاجرت بدترین مشخصه اقتصاد کشور است که طی سالهای اخیر رخ داده است که اتفاقا هماکنون نیز تبعات تشدید مهاجرت نیروی کار (کارگر یا متخصص حرفه ای) را شاهدیم. او در گفتگو با فرارو گفته است: مهاجرت کارگران در نتیجه سرکوب دستمزد و مزایای نیروی کار بوده و افراد تصمیم میگیرند به هر نحوی که شده مهاجرت کنند. رفت و آمد به عراق به دلیل مجاورت ایران و عراق بسیار ساده و کم هزینه است و روند اخذ ویزا و تردد نیز سادهتر از بسیاری از
کشورها است. عراق یک بازار کار نسبتا فعال به جهت تقاضای نیروی کار و به ویژه نیروی کار فنی دارد.
این نیروی کار چه در حوزههای تخصصی و چه در حوزه ساخت و ساز و عمرانی استفاده میشود. او در باره تبعات مهاجرت کارگران میگوید: جنگ آینده «جنگ بر سر نیروهای متخصص» است. به این معنا که هر کشوری که امکان جذب نیروهای متخصص و ماهر را فراهم کند، میتواند در بازار رقابت جهانی از دیگران سبقت بگیرد.
ترکیه و گرجستان مقصد جدید سرمایه گذاران مسکن
همچنین داود بیگینژاد، نایب رییس اتحادیه مشاوران املاک با اشاره به تبعات مهاجرت سازندگان مسکن به ایلنا گفته است: تعداد قابل توجهی از سازندگان مسکن از کشورمان
به کشورهای ترکیه و گرجستان مهاجرت کردند و دلیل مهاجرت سازندگان این بود که کشورمان شرایطی ایجاد شده که سازنده به هدف مالی خود دست پیدا نمیکند. او میگوید: از خروج سرمایههای کشور در قالب خرید ملک خارجی استقبال نمیکنیم. به هر مقدار که بازار ملک کشورهای
خارجی را رونق بدهیم به همان اندازه دلار از کشورمان خارج میشود و این خروج سرمایه در آینده برای کشورمان بسیار خطرناک است.
عوامل دخیل در مهاجرت انبوهسازان
حال گفته میشود این میل مهاجرت میان فعالان صنعت ساختمان ناشی از از تورم بالای مصالح و زمین، انواع و اقسام مالیاتها ، کاهش قدرت خرید متقاضیان به دلیل تورم جاری، بروکراسی اداری برای تهیه مجوزهای ساخت و طولانیشدن فرآیند دریافت پایان کار است. آنطور که تجارت نیوز گزارش داده است محمد مرتضوی، رئیس کانون سراسری انبوهسازان مسکن به تجارتنیوز گفته است: شرایط امروز تولید مسکن در کشور شرایط مطلوبی نیست. بحث فشار قیمت تمامشده، فشار تقاضا و کاهش تولید مسکن در مجموع باعث شده است نسبت به سالهای گذشته سرمایهگذاران علاقه و تمایل کمتری برای حضور در بازار تولید مسکن داشته باشند.»او ادامه داد: «انتظارات هم انتظارات تورمی است و از سوی دیگر بضاعت کسانی که میخواهند خانهدار شوند و هدف تقاضا در بازار هستند هر روز در حال کاهش است. زیرا در برخی شاخصهای کلان اقتصادی نیز مشکلاتی وجود دارد.
مشکلات سازندگان در کشورهای خارجی
رئیس کانون سراسری انبوهسازان مسکن همچنین در مورد تمایل سازندگان برای ساخت و ساز بیان کرد: بازار تولید مسکن و بازار معاملات مسکن به شدت جذابیت خود را برای سرمایهگذاران از دست داده و طبیعی است که سرمایهگذاران سرمایه خود را وارد شرکت حقیقی و حقوقی کنند که امکان پیشبینی داشته باشد. یعنی بتوانند قیمت تمامشده را حدس بزنند. شرایط تقاضا و میزان تقاضا در این مکانها مشخص است و از مشکل استطاعتناپذیری هم برخوردار نیستند. مرتضوی در مورد سرمایهگذاری خارجی توضیح داد: اگر در برخی کشورها مثل عراق و عمان، بازار متناسب با شرایطی که گفته شد وجود داشته باشد برای سرمایهگذار جذاب است، اما یک نکته مهم و اثرگذار نیز وجود دارد؛ اگرچه روال کار، اقدامات اجرایی و ملاحظات بازار مسکن در آن کشورها ملاحظات مثبتی است و روندی رو به جلو دارد، اما چون امکان تبادلات مالی وجود ندارد تهدید بزرگی به حساب میآید که باز هم باعث میشود آنچنان توسعهای در صادرات خدمات فنی و مهندسی و آنچه به عنوان سرمایهگذاری در بازار مسکن از آن یاد میکنیم، در حد و اندازه توان و ظرفیت شرکتهای ما اتفاق نیفتد.