آقای رئیس و معجزه شماره 8 !
[مریم رضاخواه] از ۸ سال پیش کار قضاوت را آغاز کرد. تصمیمات قضاییاش او را به شهرت رسانده است. میثم حسینپور، دکتری حقوق کیفری و جامعهشناسی، قاضی جوانی است که از یک سال پیش ریاست شعبه 102دادگاه کیفری دو شهرستان لواسان را برعهده دارد. او پیش از این در دادسراهای دیگری ازجمله دادسرای جنایی پایتخت، دادسرای ویژه سرقت و دادسرای کرج مشغول کار بود و در دوران قضاوتش دست به اقدامهای جالبی زده که خبرساز شدهاند.
خبرسازیهای قاضی جوان
پیش از قضاوت در دادسرای جنایی تهران به این دلیل که تصور میکرد در پروندهای کوتاهی کرده است قرار بازداشت خودش را بهمدت ۲۴ساعت صادر کرد و خواستار رسیدگی به پروندهاش شد. یا وقتی سارق لوله آب پارکی در تهران شناسایی نشده بود، هزینههای تعمیرات آب پارک را پرداخت کرد. بعدها وقتی پشت میز بازپرسی دادسرای جنایی تهران نشست، خودنویس خود را به حراج گذاشت تا با پولش آزادیبخش زندانیان در بند باشد. او حتی با اعضای تیم ملی کشتی آزاد و فرنگی، همکاری کرد تا جام و دو پیراهن ملیپوشان را به فروش برسانند تا آزادی را تقدیم مردان و زنان محصور دیوارهای بلند زندان کند.
خودنمایی عدد ۸ در احکام صادر شده
حالا اما یک سالی است که بهعنوان رئیس شعبه۱۰۲ دادگاه لواسانات، قضاوت میکند. او در کمتر از ۵ ماه ۵۰ حکم جایگزین حبس صادر کرده است. این احکام ویژه به نیت امام رضا(ع) در روزهای چهارشنبه در شعبه ۱۰۲ دادگاه لواسانات صادر میشود. «خادم امام رضا هستم. سعی میکنم در همه احکام از عدد ۸ استفاده کنم به نیت امام هشتم شیعیان.» این قاضی ۳۳ ساله در تمام یک سالی که به دادگاه لواسانات آمده است تلاش کرده با استفاده از آرای جایگزین حبس، از ورود افرادی که برای نخستین بار مرتکب جرائم سبک شدهاند به زندان جلوگیری کند. میگوید: «در پروندههایی که جرائم کماهمیتی داشته یا شاکی رضایت داده، از مجازات جایگزین به جای فرستادن متهم به زندان استفاده میکنم. از پیش از عید تاکنون حدود ۵۰ حکم جایگزین دادهام.»
آخرین حکم جایگزین حبس
آخرین حکمی که برای یک متهم صادر کرده همین چهارشنبه گذشته است. برای یک متهم پرونده خیانت در امانت رأی جالبی صادر کرد؛ متهم به خرید ۸ دست کامل سرویس چینی با طرح گلهای حرم امام رضا(ع) برای ۸ زوج محکوم شد! متهم طراح سرویس آرکوپال بود که به اتهام خیانت در امانت بازداشت شده بود. «طراح سرویسهای آرکوپال، اجناس شاکی را به ارزش 100میلیون تومان برای کار خود امانت گرفته اما اجناس موردنظر را تحویل شاکی نداده بود. همین هم شده بود شروع یک درگیری و شکایت قضایی. در جلسه رسیدگی، متهم به جرم خود اعتراف کرد و خواستار بخشش شد.»
میثم حسینپور، اما حکم این پرونده را هم جایگزین حبس صادر کرد. متهم با توجه به نداشتن سابقه و ابراز ندامت به جای ۸ ماه حبس با حکم مجازات جایگزین حبس دادگاه، به خرید ۸دست کامل سرویس چینی با طرح گلهای حرم امام رضا(ع) برای 8زوج که در سال ۱۴۰۲عقد کردهاند، محکوم شد.
به نفع عروس و دامادها
این قاضی جوان، پروندههای زیادی دارد که به نفع عروس و دامادها رأی داده است. «ابراز رضایت زوجها در چند باری که رأیهایی به نفع عروس و دامادها دادهام خوشحالم کرده است، به همینخاطر بیشتر احکامی که صادر میکنم به نفع عروس و دامادهاست، البته احکام زیادی هم به نفع بهزیستی، کودکان کار و بیسرپرست، مدارس و محیطزیست هم صادر کردهام.»
ماجرای قطع درخت زردآلو
سال گذشته بود که حکمی منحصربهفرد از قاضی جوان لواسانات روی خروجی خبرگزاریها قرار گرفت. قطع یک درخت زردآلو بهدلیل تخریب حریم رودخانه، اتهام متهمی بود که قصد داشت در منطقه لواسان خانه بسازد. متهم پای میز محاکمه قاضی در شعبه ۱۰۲ دادگاه کیفری دو شهرستان لواسان به ریاست قاضی میثم حسینپور، ایستاد. در ابتدای جلسه رسیدگی، متهم در جایگاه حاضر و اتهام تخریب حریم رودخانه و قطع درخت به او تفهیم شد. متهم در روند رسیدگی جلسه دادگاه به جرم خود اعتراف و پس از اظهار پشیمانی، از قاضی طلب عفو و بخشش کرد. سیر مراحل قانونی پرونده ادامه داشت تا اینکه رأی پرونده توسط میثم حسینپور، قاضی، صادر شد. «متهم با توجه به نداشتن سابقه و ابراز ندامت به جای 8ماه حبس با حکم مجازات جایگزین حبس دادگاه، محکوم به کاشت 8نهال زردآلو و نصب 8تابلوی هشدار در حریم رودخانه شد.»
مهمترین پرونده
یکی از مهمترین پروندههایی که داشته حکمی است که برای صاحبخانهای صادر کرده بود که بهصورت غیرعمد، مرگ تازهعروس و دامادی را رقم زده بود. «عروس و دامادی چندی پیش بهدلیل مشکلات گازرسانی خانهای در لواسانات، جان باختند.»
صاحبخانه مجرم شناخته شد. او محکوم شد به پرداخت دیه این زوج و ۸ ماه حبس. مرد متهم از کردهاش پشیمان بود، به همینخاطر حکم جایگزین حبس صادر کردم. یک سال رهن رایگان به یک عروس و داماد. بسیار استقبال کرد. این متهم میخواهد تا ۵ سال خانهاش را به عروس و دامادهای جوان بهصورت رایگان رهن بدهد.»
خدمت به جامعه
طبق قانون باید مجازات شوند. مجازاتشان را هم باید پشت میلههای زندان بگذرانند، اما چند سالی است که قضات دادگاهها در نقاط مختلف کشور دست به ابتکار میزنند و از ماده قانون خاصی استفاده میکنند؛ قانونی که هم مجرم را مجازات میکند و هم خدمتی در جامعه است. آنهایی که در چنگال قانون گرفتار شدهاند اما مجازاتهایشان کمی متفاوت است. قرار نیست حبس بکشند، در ازایش باید برای جامعه خدمت کنند. به زندان نمیروند، با خلافکاران دیگر آشنا نمیشوند. بهخاطر یک جرم سبک، در میان مجرمان خطرناک و حرفهای، شب و روزشان را نمیگذرانند، عمرشان پشت میلههای زندان تباه نمیشود و از خانوادههایشان دور نمیمانند. قانون به کمک اینگونه مجرمان آمده تا در ازای خدمت به جامعه از مجازات اصلی رها شوند.
جلوگیری از فعالیت مجرمانه
میثم حسینپور معتقد است: «قاضی نباید فقط مجازات کیفری صادر کند. صدور احکام جایگزین از ادامه فعالیت مجرمانه متهم جلوگیری میکند. اعتقاد من این است که بدون زندان هم میتوان مجازات کرد.» گرایش خود قانونگذار در قانون مجازات اسلامی هم به سمت مجازات جایگزین کشیده شده است. در مواد ٦٤ تا ٨٧ قانون مجازات اسلامی هم به این احکام جایگزین اشاره شده است. احکام جایگزین حبس هیچوقت برای مجرم حرفهای و خطرناک صادر نمیشود؛ این آرا برای آنهایی است که حضورشان در جامعه خطرناک نیست. محکومان بهتر است به جای رفتن به زندان و انتظار برای عفو و آزادی مشروط، از ابتدا مشمول مجازات جایگزین حبس شوند و از هنر، مهارت و توان مالی آنها در راستای نفع اجتماعی بهره گرفته شود. این قاضی جوان، مجازات حبس را برای برخی از متهمان واجبولازم میداند: «برخی مجرمان و محکومان بهواسطه آسیبی که از ناحیه آنها به امنیت و عِرض و مال مردم وارد میشود، نباید مشمول مجازات جایگزین حبس شوند و از مجازات ارفاقی قانونی بهرهمند شوند.» او معتقد است که به جای صدور احکام حبس و سایر احکام ناظر بر مجازات، محکومان را میتوان به رفع برخی مشکلات، آسیبها و تنگناها واداشت. «افراد با یکدیگر متفاوت هستند و همه را به یک مورد نمیتوان مجازات کرد. گاهی با یک مجازات، زندگی فرد متلاشی میشود، بنابراین باید تا جای ممکن از مجازات جایگزین حبس استفاده کرد.»