مرهم هلال‌احمر ایران بر زخم‌های آفریقا
فاطمه عسگری‌نیا- شهروند آنلاین: تمرکز جمعیت هلال‌احمر بر ارائه خدمات بهداشتی و درمانی در کشورهای قاره آفریقا در راستای اصول بشردوستانه جمعیت‌های ملی هلال‌احمر و صلیب‌سرخ بوده و هست. به همین منظور، پزشکان داوطلب و بدون مرز زیادی هم از اقصی نقاط مختلف کشور همواره داوطلب حضور در این کشورها هستند؛ از پزشکان عمومی گرفته تا پزشکان متخصص و فوق‌تخصص که حالا حتی به‌خاطر همین فعالیت‌های داوطلبانه در چنین کشورهایی مدال فلورانس نایتینگل را هم دریافت کرده‌اند یکی مانند دکتر ناصر عمادی، کسی که تا قبل از سال 90به اصرار و با هزینه شخصی به‌عنوان داوطلب جمعیت هلال‌احمر برای درمان بیماران پوستی کشورهای آفریقایی به کنیا، غنا و تانزانیا سفر می‌کرد اما در هفتمین سفرش بود که با توجه به پیشینه فعالیت و عملکرد خوبش به‌طور رسمی رئیس‌جمهوری یک کشور آفریقایی، او را با پیشنهاد دریافت 30هزار دلار به بروندی دعوت کرد اما او که همواره با دلش به مردم آفریقا خدمت کرده بود در پاسخ این پیشنهاد گفت که من یک ایرانی از کشور کهن، متمدن، متنعم و متبرک به‌وجود حضرت ثامن‌الحجج، امام رضا(ع)، هستم همین که شما نام امام رضا(ع) را بر درمانگاه بیماری‌های پوست بیمارستان بزرگ بروندی قرار دهید برای من کافیست. درخواستی که از سوی مسئولان بروندی هم پذیرفته شد. حالا دکتر عمادی انقدر در این کشورها داوطلبانه خدمت کرده است که همه او را به‌عنوان پزشک داوطلب درمانگر در آفریقا می‌شناسند.
البته او در این مسیر تنها نیست و دوستان زیادی دارد که از مناطق مختلف کشور برای خدمت به بیماران آفریقایی راهی این سفر دور می‌شوند. دکتر محسن حرازی‌زاده، پزشک عمومی هم ازجمله این پزشکان است. سابقه خدمت داوطلبانه او را که ورق می‌زنیم به خدمتش در نیجریه می‌رسیم: «کشورهای آفریقایی در بُعد بهداشت و درمان بسیار محروم و نیازمند کمک هستند. مردم فقیر برخی مناطق حتی توان تامین هزینه‌های درمانی دولتی را ندارند اما در مراکز درمانی هلال‌احمر می‌توانند از خدمات درمانی رایگان بهره‌مند شوند.»
به‌گفته او اگر مراکز درمانی ارزان و باکیفیت هلال‌احمر در آفریقا نبود خیلی از مردم این مناطق از دریافت خدمات بهداشتی و درمانی محروم می‌شدند.
سابقه 35ساله خدمات درمانی هلال در آفریقا
دکتر فرهان ارجمندی، مدیرکل سلامت خارج از کشور هلال‌احمر، در گفت‌وگو با «شهروند» به سابقه 35ساله خدمات بهداشتی و درمانی هلال‌احمر در آفریقا اشاره می‌کند و می‌گوید: «نخستین کلینیک درمانی هلال‌احمر سال 1367در غنا در قاره آفریقا راه‌اندازی شد. در دوره‌ای تعداد کلینیک‌های درمانی ما در کشورهای قاره آفریقا به 12مرکز رسیده بود اما در سایه فشار سیاسی کشورهای استعمارگر به آنها از تمدید تفاهمنامه‌های همکاری با هلال‌احمر ایران برای فعالیت مراکز درمانی و اعزام نیروهای پزشکی سر باز زدند و همین مسئله باعث شد تا امروز شاهد فعالیت 9کلینیک درمانی هلال‌احمر در 6کشور قاره اروپا باشیم.»
به‌گفته او هم‌اکنون در 5کشور غرب آفریقا شامل غنا، سیرالئون، مالی، نیجریه، ساحل عاج و یک کشور در شرق آفریقا شامل کنیا مراکز بهداشتی و درمانی هلال‌احمر فعال هستند: «در کشور کنیا دو کلینیک فعال داریم و در نیجریه سه کلینیک. در باقی کشورها هم هر کدام یک کلینیک درمانی، فعال است که عمدتا در پایتخت کشورها یا شهرهای محروم آنها هستند.»
کلینیک‌های درمانی هلال‌احمر در کشورهای آفریقایی همه خودکفا هستند و مطابق اساسنامه جمعیت هلال‌احمر هیچ هزینه‌ای از ایران بابت اداره آنها پرداخت نمی‌شود، البته اگر این مراکز درآمد اضافه‌ای هم داشته باشند به ایران برنمی‌گردد، بلکه به‌گفته دکتر ارجمندی در همان کشور صرف توسعه بخش‌های درمانی همان مرکز می‌شود: «در سال، بالغ بر یک میلیون نفر از خدمات درمانی کلینیک‌های هلال‌احمر در کشورهای آفریقایی بهره‌مند می‌شوند که ارائه خدمات درمانی در برخی مراکز مانند کنیا که ماهانه 2هزار خدمت است در مقایسه با سایر مراکز خیلی بیشتر است.»
ارائه خدمات تخصصی یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های مراکز درمانی هلال‌احمر در آفریقاست. ارجمندی فعالیت بخش‌های جراحی، بستری، رادیولوژی، سونوگرافی، دندان‌پزشکی، آزمایشگاه و داروخانه، بخش‌های تخصصی زنان و زایمان، پوست، داخلی و اطفال را ازجمله این خدمات برمی‌شمارد: «در همه کلینیک‌ها یک پزشک ایرانی به‌عنوان مدیرکلینیک فعالیت دارد که علاوه بر این، ویزیت بیماران را هم انجام می‌دهد. ان‌شاءالله امسال نخستین تیم پزشکان متخصص را به سیرالئون اعزام خواهیم کرد.»
مدیرکل سلامت خارج از کشور هلال‌احمر با بیان اینکه کمک به زندگی و سلامت انسان‌ها از اهداف چهارگانه نهضت ملی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر است و در این راستا هرچه می‌توانند برای بهبود وضعیت سلامت انسان‌ها انجام می‌دهند، اظهار داشت: «جمعیت هلال‌احمر ایران جزء 10 جمعیت برتر دنیاست که یکی از وظایفش کمک به ارتقای سلامت در کشورهای دیگر در کنار کمک به ارتقای سلامت در ایران است. آفریقا یکی از محروم‌ترین قاره‌ها در حوزه برخورداری مردمش از خدمات بهداشتی و درمانی است و مردم این قاره متأسفانه به نسبت دنیا کمترین دسترسی را به این خدمات دارند. به‌خاطر همین، جمعیت هلال‌احمر ایران از 35سال قبل با تمام توان تلاش کرده است برای مردم محروم آفریقا در حدی که مقدور است دسترسی بیشتری به خدمات سلامت ایجاد کند.»
گرچه در سال‌های گذشته در سایه برخی بازی‌های سیاسی، فعالیت مراکز درمانی هلال‌احمر در کشورهای آفریقایی تحت‌تأثیر قرار گرفته و تعداد مراکز کاهش یافته است، اما از لحاظ کیفی خدمات درمانی در مراکز فعال هر روز بهتروبهتر شده است. ارجمندی می‌گوید: «در دوره مدیریت دکتر کولیوند باتوجه به اهمیت ویژه‌ای که برای مراکز درمانی خارج از کشور قائلند، شاهد رشدخوبی در بخش‌های متعدد بودیم ازجمله بخش‌های تصویربرداری، جراحی و سونوگرافی. به‌طوری که تعداد این مراکز حدود 15مورد در کشورهای آفریقایی بیشتر شده است. علاوه بر این سعی کردیم با بهره‌گیری از کمک خیرین مردم بومی در راستای توسعه مراکزمان بهره‌مند شویم. برای مثال در سیرالئون از کمک خیرین استفاده کردیم و با جلب اعتمادشان به هلال‌احمر ایران زمینه راه‌اندازی بخش رادیولوژی و سونوگرافی را در ساحل عاج فراهم کردیم.»
* *
سوتیتر:
دکتر کولیوند برای توسعه همه مراکز درمانی هلال در دنیا مصر هستند. امیدواریم در زیمبابوه که رئیس‌جمهوری سفر داشتند شاهد ایجاد کلینیک‌های جدیدی با کمک دولت باشیم. تمام کلینیک‌های هلال خوشبختانه به‌خاطر سطح کیفیت خدمات و نیازسنجی لازم در زمان راه‌اندازی مرکز در مدت کوتاهی می‌توانند هزینه‌های جاری را تامین کنند. ما اگر بتوانیم سرمایه موردنیاز برای راه‌اندازی کلینیک‌های جدید را تامین کنیم، امسال در یکی دو کشور آفریقایی، مراکز درمانی جدید را راه‌اندازی می‌کنیم
سوتیتر
آینده دنیا از سال 2050در قاره آفریقا دیده می‌شود، چراکه این قاره جمعیتی جوان و منابع طبیعی بکر دارد. بنابراین ایران هم باید هرچه زودتر نسبت به توسعه روابط اقتصادی و اجتماعی خود با آفریقا اقدام کند. فعالیت‌های هلال‌احمر در ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به مردم این مناطق می‌تواند کمک بسیاری به بخش‌های دیپلماسی در این بخش کند
