بحران سالمندی در 30 سال آینده
مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی چالشهای وضعیت سالمندی در آینده ایران را مورد بررسی قرار داد. دفتر مطالعات اجتماعی این مرکز در گزارشی با عنوان «بررسی وضعیت سالمندی در ایران، آینده و چالشهای آن» اعلام کرد: «بنا بر برآوردهای جمعیتی، کشور ایران طی ۳۰ سال آینده با بحران سالمندی مواجه خواهد شد؛ بهطوریکه بیش از ۳۰ درصد از جمعیت کشور سالمند خواهد بود. در سالهای ۱۳۴۵ تا ۱۳۹۵، بهرغم افزایش جمعیت کشور، درصد رشد سالیانه آن پس از پشت سر گذاشتن دوره بیشزایی دهه ۶۰، همواره نزولی بوده است. سهم سالمندان نیز به جز در بازه زمانی ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵، رشد دورهای (۱۰ ساله) صعودی داشته است؛ بهطوریکه از رشد منفی ۱۷ درصد در سال ۱۳۵۵ به رشد ۲۸ درصدی در سال ۱۳۹۵ رسیده است. بر اساس پیشبینیهای صورت گرفته، سهم جمعیت سالمند ایران از سال ۱۳۹۸ تا سال ۱۴۲۱ (طی ۲۳ سال)، از ۱۰ به ۲۰ درصد خواهد رسید. این در حالی است که روند تغییرات شاخص مذکور در کشورهای توسعهیافته طی ۷۰ تا ۱۲۰ سال رخ میدهد.
طبق اعلام این گزارش، یکی از مهمترین عوامل مؤثر در تشدید مساله سالمندی، کاهش بعد خانوار است. بر اساس دادههای سازمان ثبت احوال کشور، از کل ولادتهای رخ داده در سال ۱۳۹۹، ۴۰ درصد ولادت مرتبه اول (فرزند اول)، ۴۰.۸ درصد ولادت مرتبه دوم (فرزند دوم)، ۱۴.۲ درصد ولادت مرتبه سوم (فرزند سوم) و ۴.۳ درصد ولادت مرتبه چهارم و بیشتر است. بنابراین، در بسیاری از ازدواجها دو تکفرزند با هم ازدواج خواهند کرد که در آینده باید چهار پدربزرگ و مادربزرگ را سرپرستی کنند.