روزنامه جوان
1402/05/02
مرحوم صانعی و توصیه امام به گمنامی
در اوایل دهه ۷۰ و از سوی یکی از مؤسسات تاریخ‌پژوهی، طی نامه‌ای از زنده‌یاد آیت‌الله حاج شیخ حسن صانعی خواستم که به ضبط خاطراتش بپردازم، پاسخ یک جمله بود: «امام فرمود هیچ چیز بهتر از گمنامی نیست»! اگرچه نه آن روز و نه امروز، منطق این جواب را در‌نیافتم، اما چیزی از ارادتم به او کم نشد. این پاسخ بخشی از نامه‌ای بود که امام در پایان حیات، در تقدیر از زحماتش نگاشته بود. عملاً هم در یادنامه‌های امام، نمی‌توان ردی از خاطرات وی یافت. به گمانم فقط در یک مورد تن به مصاحبه داد، آن هم با روزنامه جمهوری‌اسلامی و به این دلیل که هر روز، عکسی و سخنی از امام بر پیشانی دارد. در جلسات و محافل اما، ظرایف و لطایف جالبی از سیره رهبر انقلاب باز می‌گفت، که طبعاً از ذکر آن معذورم! به هر روی امیدوارم که دست‌کم، خاطراتش را برای مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام بازگفته و همه یا بخشی از دانسته هایش را به تاریخ گزارش کرده باشد. در علن کنش یا واکنش سیاسی نداشت یا کمتر داشت، از این نظر به زنده یاد آیت‌الله سید هاشم رسولی محلاتی همکار دیرین خود در دفتر امام، شباهت می‌بُرد. نظرات سیاسی خویش را در جلسات در‌بسته و محافل امین بیان می‌کرد و به هیچ روی متانت و اعتدال را فرو نمی‌نهاد. طنزی نیز در گفتار و کردار داشت که مخصوص به خودش بود و کسانی که شخصیتش را می‌شناختند، از آن داستان‌ها دارند. در یک کلام امام‌خمینی با هوش و فراست کم‌مانند خود، در انتخاب صاحب سرّ خویش نیز، دقتی در خور نشان داده بود. چه اینکه شیخ در دوران حیات مقتدایش و ۳۴ سال پس از او، کاملاً به مقتضای این اعتماد رفتار کرد و امانت و درستکاری را فروننهاد. وی سرانجام در سکوتی تلخ و تشییعی نه‌چندان در‌خور، در قبرستان نسبتاً متروک وادی‌السلام قم آرام گرفت و با این واپسین فصل حیات، بار دیگر توصیه امام را تداعی ساخت: هیچ چیز بهتر از گمنامی نیست! روحش شاد یادش گرامی باد.
سایر اخبار این روزنامه
