احسان سلطانی
اقتصاددان

اگر قیمت دلار در سال ۱۳۹۶ یا سال ۱۳۹۲ را مبنا بگیریم که قیمت دلار سه برابر شد و بعد به تعادل رسید، قیمت حقیقی دلار با توجه به محاسباتی که می‌شود در حال حاضر باید حدود ۳۰ هزار تومان باشد. قیمت فعلی دلار در کانال ۴۸ هزار تومان نتیجه دخالت دولت و خصولتی هاست برای اینکه درآمدی کسب کنند، عامل اصلی و تعیین کننده قیمت دلار در کشور ما تصمیم گیری دولت و حاکمیت است. قضیه دلار، قضیه ساده‌ای نیست که ۴ دلال در بازار میدان فردوسی آن را قیمت گذاری کنند. البته این عوامل بی تاثیر در قیمت دلار نیستند، عامل اصلی در قیمت دلار این است که سطوح بالای سیاسی ایران آن را تعیین می‌کنند. نمی‌توانیم بگوییم ۴ دلال در بازار نشسته اند و قیمت دلار را تعیین می‌کنند، زیرا عرضه کننده عمده دلار، دولت است و یکسری بنگاه‌های حاکمیتی یا به اصطلاح خصولتی. رویترز صادرات نفت ایران را ۲ میلیون بشکه در روز اعلام کرده که بیش از یک میلیون آن به چین صادر می‌شود؛ بنابراین درآمد ارزی ما افزایش یافته است؛ بنابراین اتفاق خاصی در بازار دلار نخواهد افتاد. قیمت دلار را افزایش دادند و به عبارتی برای یک سال پیشخور کردند، یعنی وقتی قیمت دلار را بالا می‌برند برای یک یا دو سال تنفس می‌دهند و دوباره آن را بالا می‌برند. در سال جاری با توجه به مسائل مختلف احتمالا شوک‌های قیمتی در بازار دلار نخواهیم داشت؛ شاید نوسانات جزئی یا نهایتا افزایش یا کاهش ۵ هزار تومانی داشته باشیم که به معنای شوک قیمتی نیست. عمده دلاری که سال گذشته مردم خریداری کردند در حال حاضر انبار شده و هر کسی پولی داشت دلار و سکه خرید؛ بنابراین تقاضای سوداگری و مصرفی دلار به شدت کاهش یافته و همین عامل موجب رکود در بازار شده است. قدرت خرید مردم نیز کاهش داشته است، اگر خریدی انجام می‌شود عوامل دولتی و خصولتی اند. با شوکی که سال گذشته به قیمت دلار دادند، بعید می‌دانم دوباره بخواهند شوک جدیدی وارد کند. این در حالی است که ما در سال‌های ۱۳۹۷، ۱۳۹۸ و ۱۴۰۱ شاهد شوک به قیمت دلار بودیم. نکته مهم این است که فواصل زمانی این شوک‌ها کاهش یافته است.