تخت‌گاز توسعه نفت‌وگاز

بهره‌برداری از فاز ۱۱ پارس‌جنوبی دستاورد قابل توجهی برای صنعت گاز طبیعی ایران است. این پروژه شامل بهره‌برداری از پیچیده‌ترین و هم‌مرزترین لایه گاز با قطر بود که مستلزم اجرای فناوری‌های پیشرفته و راه‌حل‌های مهندسی بود. ابتکار منحصربه‌فرد و مهم ایران در جابه‌جایی سکوی ۳ هزارو ۲۰۰ تنی به طول ۵۵۰ کیلومتر و نصب آن در فاز ۱۱ پارس‌جنوبی به تکمیل زودتر از موعد پروژه کمک کرد. آغاز استخراج گاز از فاز ۱۱ پارس‌جنوبی نیز نقطه عطف مهمی برای امنیت انرژی ایران است. میدان گازی پارس‌جنوبی منبع حیاتی گاز طبیعی برای منطقه است و افزایش برداشت گاز از فاز ۱۱ به تأمین مطمئن گاز طبیعی ایران و همسایگانش کمک خواهد کرد.
میدان گازی پارس‌جنوبی منبع قابل توجهی از گاز طبیعی برای ایران و قطر و توسعه این میدان در سال‌های اخیر مورد توجه عمده دو کشور بوده است. این میدان در خلیج‌فارس واقع و به ۲۴ فاز تقسیم شده است. با آغاز استخراج از پیچیده‌ترین لایه گاز مرزی با قطر - فاز ۱۱ پارس‌جنوبی- تمامی فاز‌های میدان گازی پارس‌جنوبی افتتاح می‌شوند و از همه ظرفیت برداشت در حال حاضر استفاده خواهد شد. تکمیل موفقیت‌آمیز پروژه فاز ۱۱ گواهی بر توانمندی‌های مهندسی و فناوری ایران است. این پروژه مستلزم اجرای فناوری‌های پیشرفته و راهکار‌های مهندسی بود و موفقیت ایران در تکمیل زودتر از موعد پروژه، دستاورد قابل توجهی است، زیرا ایران را به عنوان یکی از پیمانکاران مهم میادین گازی روی دریا معرفی خواهد کرد که این موضوع چه در حوزه داخلی و تکمیل دیگر میادین گازی مشترک و همچنین در حوزه خارجی نیز مشتریان بزرگی را برای توان فنی و مهندسی ایرانی در منطقه غرب آسیا و حتی آفریقا و امریکای‌جنوبی ایجاد خواهد کرد. آغاز برداشت گاز از فاز ۱۱ پارس‌جنوبی نیز دستاورد قابل توجهی برای دولت سیزدهم ایران است. تمرکز دولت بر توسعه صنعت گاز طبیعی ایران بوده و تکمیل موفقیت‌آمیز پروژه فاز ۱۱ کمک بزرگی به این تلاش است. تلاش‌های دولت در توسعه صنعت گاز طبیعی مورد تحسین بسیاری در ایران قرار گرفته است و آن‌ها توسعه این صنعت را اولویت اصلی رشد و توسعه اقتصادی کشور می‌دانند. آغاز استخراج گاز از فاز ۱۱ منافع اقتصادی قابل توجهی برای ایران به همراه خواهد داشت. این پروژه سالانه بیش از ۲/۲ میلیارد دلار درآمد دارد که رونق بزرگی برای اقتصاد کشور خواهد بود. از نظر عملیاتی هزینه فرصت توسعه فاز ۱۱ و برداشت ۱۵ میلیون مترمکعب در روز محاسبه می‌شود. با این کار امکان صادرات گاز در هشت ماه غیر سرد سال و در چهار ماه سرد سال جایگزینی گازوئیل به عنوان خوراک سوخت نیروگاه‌ها وجود خواهد داشت. این امر بیش از ۲/۲ میلیارد دلار سود اقتصادی جدید برای کشور به همراه خواهد داشت که رونق بزرگی برای اقتصاد کشور خواهد بود. این درآمد از طریق فروش گاز طبیعی به بازار‌های داخلی و بین‌المللی ایجاد خواهد شد.
ابتکار بی‌سابقه ایران در بهره‌برداری پیش از موعد از پیچیده‌ترین و هم‌مرزترین لایه گازی با قطر، دستاورد مهمی برای صنعت گاز طبیعی کشورمان است. این پروژه شامل بهره‌برداری حداقل ۱۵ میلیون مترمکعب از فاز ۱۱ پارس‌جنوبی و افزایش برداشت گاز از میدان مشترک گازی با قطر است. این پروژه با ابتکار منحصر‌به‌فرد و مهم ایران در جابه‌جایی سکوی ۳ هزارو ۲۰۰ تنی به طول ۵۵۰ کیلومتر و نصب آن در فاز ۱۱ پارس‌جنوبی زودتر از موعد به اتمام رسید. انتظار می‌رود این پروژه مزایای اقتصادی، امنیت انرژی و زیست محیطی قابل توجهی داشته باشد و کمک بزرگی به تلاش‌های ایران برای توسعه صنعت گاز طبیعی خود باشد.
برداشت از فاز ۱۱ پارس‌جنوبی با تکیه بر توان داخلی


مریم رحمانی، کارشناس انرژی پیرامون اهمیت بالای توسعه فاز ۱۱ پارس‌جنوبی و ابتکار منحصربه‌فرد به کار گرفته شده در توسعه این فاز به «جوان» می‌گوید: «یکی از محور‌های مهم در زمینه توسعه تجارت انرژی ایران، توسعه صادرات گاز است. ایران به دنبال گسترش صادرات گاز طبیعی خود به کشور‌های همسایه است. دولت برای توسعه زیرساخت‌های لازم برای صادرات گاز طبیعی به عراق، پاکستان و سایر کشور‌های همسایه تلاش کرده است. ترکیه نیز بعد از مشکلات ایجادشده بین این کشور و روسیه، به طور جد نیازمند واردات گاز است. از همین رو توسعه فاز ۱۱ پارس‌جنوبی و فشارافزایی در فاز‌های مختلف پارس‌جنوبی برای افزایش برداشت گاز از این میدان مشترک یکی از جدی‌ترین محور‌های عملیاتی دولت سیزدهم بوده است.»
وی می‌افزاید: «برای توسعه میدان گازی پارس‌جنوبی از آنجا که این میدان در آب‌های عمیق و ذخایر گازی در یک سازند پیچیده زمین‌شناسی قرار دارد، کار پیچیده‌ای است. علاوه بر این، این میدان بین ایران و قطر مشترک است که لایه‌ای از پیچیدگی را به روند توسعه اضافه می‌کند. ایران در سال‌های اخیر پیشرفت چشمگیری در توسعه صنعت گاز طبیعی خود داشته است. این کشور سرمایه‌گذاری زیادی در زیرساخت‌های گاز طبیعی خود از جمله خطوط لوله، تأسیسات ذخیره‌سازی و کارخانه‌های فرآوری انجام داده است. این امر به بهبود کارایی و قابلیت اطمینان صنعت گاز طبیعی در ایران کمک کرده است. پروژه فاز ۱۱ بخش مهمی از تلاش‌های ایران برای توسعه صنعت گاز طبیعی است. این پروژه شامل استخراج گاز طبیعی از پیچیده‌ترین لایه گازی مرزی با قطر است که انتظار می‌رود استخراج گاز از میدان مشترک گازی به میزان قابل توجهی افزایش یابد.»
رحمانی تأکید می‌کند: «پروژه فاز ۱۱ از ۲۰ سال پیش جلو رفته بود، اما با وجود این طی ۲۰ سال اخیر هیچ پیشرفتی نداشته است، ولی دولت سیزدهم تنها طی ۲۰ ماه با ابتکار بسیار مهم و منحصربه‌فرد به سمت توسعه فاز ۱۱ پارس‌جنوبی رفته که این ابتکار، ابتکاری بی‌سابقه در خاورمیانه (غرب آسیا) بوده است که طی آن شاهد انتقال سکوی ۱۲ سی از فاز ۱۲، فازی که با افت فشار همراه بوده و انتقال حدود ۶۰۰ کیلومتری آن و استقرار آن بر فاز ۱۱ پارس‌جنوبی بودیم که این ابتکار سبب اجرای پروژه و آغاز برداشت از این فاز حیاتی سه سال زودتر از موعد شده است که عوایدی بیش از ۷ میلیارد دلار برای کشور خواهد داشت.»
جمع‌بندی
به نظر می‌رسد آغاز برداشت از پیچیده‌ترین لایه گازی مرزی با قطر در فاز ۱۱ میدان گازی پارس‌جنوبی نقطه عطف مهمی برای صنعت گاز طبیعی ایران خواهد بود، چه آنکه ضمن تضمین امنیت انرژی منطقه‌ای، برداشت گاز از پیچیده‌ترین لایه گازی مرزی با قطر در فاز ۱۱ میدان گازی پارس‌جنوبی، دستاوردی برجسته برای ایران محسوب می‌شود. این فقط در مورد بهره‌برداری از یک منبع مشترک نیست، بلکه در مورد نشان دادن مهارت‌های فناوری، نظارت بر محیط زیست و آینده‌نگری اقتصادی و همچنین نشان‌دهنده یک گام بزرگ به سمت استفاده پایدارتر و اقتصادی‌تر از منابع طبیعی مشترک است. موفقیت این ابتکار نویدبخش همکاری‌ها و پیشرفت‌های آینده در بخش انرژی است.