عبدالرضا فرجی‌راد
تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل

طبق اخبار منتشر شده، تعدادی از زندانیان دوتابعیتی حاضر در ایران آزاد و آمریکا هم در قبال آن پول‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی و عراق را آزاد کرده است؛ برای این گفت‌وگوها ماه‌ها بود که مذاکره صورت می‌گرفت و قرار بود همه زندانیان آزاد و پول‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی و عراق نیز آزاد شود. حالا با وجود آزادی همه زندانیان و رهاسازی پول‌های بلوکه شده، مذاکرات همچنان ادامه خواهد داشت. به هر ترتیب این توافق نیز یک قدم نو و جدیدی است که باید از آن استقبال کرد. ماجرای رابرت مالی روی انجام این توافق یا طولانی شدن آن تاثیر گذاشت ، تصور می‌کنم کنارگذاشتن آقای رابرت مالی مثبت نبود. زیرا حضور ایشان در مذاکرات مثبت قلمداد می‌شود و رفتن ایشان و حضور فرد دیگری که علاقه به کار با ایران ندارد، طبیعتا در دستیابی به این نتیجه بی‌تاثیر نیست. بعد از سفر وزیر خارجه عمان به تهران و سفر آقای باقری به مسقط گفت‌وگوهایی که در گذشته متوقف مانده بود دوباره احیا شد و حالا با آزادی زندانیان، قرار است روی توافق شفاهی یا همان توافق نانوشته کار کنند تا قبل از انتخابات آمریکا به نتیجه مشخص دست پیدا کنند. یعنی آزادی کل دارایی‌های ایران در عراق، کنترل غنی‌سازی ۶۰ درصد ایران و همچنین افزایش فروش نفت ایران از جمله محور گفت‌وگوها خواهد بود. فکر می‌کنم چیزی که در خبرها داریم همان است که گفته شد. یعنی رسیدن به توافق نانوشته محدود. بعید می‌دانم تا انتخابات آمریکا بشود کار بزرگی در ارتباط با مسائل هسته‌ای صورت بگیرد. تفاهم درباره آزادی زندانیان باید به عنوان یک فاکتور مثبت تلقی شده و پله پله جلو رفته و اعتمادسازی صورت بگیرد تا در صورت رخداد این اتفاقات، کارهای بزرگ‌تر و بادوام‌تری انجام دهند. ایران در راستای مقابله با امنیتی‌سازی آمریکا و کشورهای منطقه باید اقداماتی انجام دهد تا این توافقات تحت‌الشعاع حرکات امنیتی‌سازی قرار نگیرد، درخصوص کشورهای منطقه حرکات مثبتی انجام شده که منجر به برقراری روابط با عربستان و امارات شد. بنابراین اقداماتی که ایران انجام داد، مثبت است. کشورهای جنوبی خلیج فارس هم تا حدودی اقدامات مثبتی به غیر از آن بیانیه‌هایی که همراه با روسیه و چین صادر کردند، انجام دادند. سفارت عربستان در ایران هم راه‌اندازی شده و بنابراین اقدامات کشورهای منطقه مثبت است. روند نسبت به گذشته مثبت تلقی می‌شود. اما این تشنج‌هایی که در خلیج فارس صورت گرفته و ایران و آمریکا همدیگر را در توقیف کشتی‌ها متهم می‌کنند و آمریکا هم با اعزام ۳هزار نیرو به خلیج فارس برای تامین امنیت تنگه هرمز و عبور و مرور کشتی‌ها انجام داده، ممکن است اثرات منفی داشته باشد و تنش‌هایی به وجود بیاورد. البته موضوع همکاری ایران با روسیه و ادعای مطرح در خصوص جنگ اوکراین این موضوع هم تشنج‌ساز است. یعنی آمریکا و اروپا هم روی این مسئله حساس هستند و تهدیدهایی هم مطرح می‌کنند.