شجاعت برخاسته از غيرت ديني

«توانایی روانی است که در فرد انگیزه‌ای برای ایستادگی و مقاومت ایجاد می‌کند و فرد را به اقدام در برابر ناملایمات و دفاع کردن وامی‌دارد و او را در برابر دشواری‌ها و سختی‌های مبارزه، شکیبا و پایمرد می‌کند.» این تعریفی است که در منابع اسلامی و کتب لغت در خصوص مفهوم شجاعت مطرح می‌شود.
یک گوشه حرم نشسته‌است که یک دفعه صدایی می‌شنود. در ابتدا تصور می‌کند که صدای ترقه است ولی وقتی بیرون می‌آید، می‌بیند زائری روی زمین افتاده و خواهر زائر دیگری هم تیر خورد و از پایش خون می‌آید و بر زمین افتاده‌است. این ابتدای روبه‌رو شدن نیروی خدماتی فداکاری است که توانست تروریست حرم شاهچراغ (ع) را متوقف کند.
در این شرایط طبیعتاً ضرورت حفظ جان به انسان حکم می‌کند که فرار کند یا حداقل جایی پناه بگیرد، اما فرزاد بادپا که حدود یک سال و دو ماه است در حرم مطهر مشغول به کار است، با اشاره به اینکه دیده فرد تروریست با سلاح کلاشی که در دست داشت به سمت مردم حمله می‌کرد، می‌گوید: پشت سرش دویدم، به او حمله کردم و او را روی زمین انداختم تا زمانی که نیرو‌های عملیاتی رسیدند.
بادپا در پاسخ به این سؤال که در لحظه‌ای که فرد تروریست را دنبال می‌کردید و به سمت شما برگشت، آیا نترسیدید که مورد حمله قرار بگیرید، گفت: در آن لحظه نگاه به گنبد حرم کردم و دلم قرص شد، احساس کردم فردی از پشت سر مرا به جلو هل داد و گفت حرکت کن؛ مطمئن بودم دست حضرت پشت سرم است.


این نیروی خدماتی فداکار ادامه داد: وقتی به فرد تروریست رسیدم، با زانو ضربه‌ای به او زدم و به زمین افتاد. پس از آن دست‌هایش را به پشت آوردم، کلامی حرف نزد. او را در نزدیکی سقاخانه به زمین زدم، در آن قسمت عصر‌ها فرش پهن می‌کنیم تا زائران استراحت کنند. حدود ۵۰ تا ۶۰ زائر آنجا بودند. فرد تروریست قصد حمله به آن‌ها را داشت، من را که دید اسلحه را سمت من گرفت، خواست خدا و حضرت بود که به سمت من تیری شلیک نکرد، البته من سریع‌تر به او رسیدم و او را روی زمین خوابانده‌بودم و اسلحه‌اش را به سمت دیگری پرت کردم و بعد دوستان حوزه امنیتی وارد شدند و تروریست را در
اختیار گرفتند.
با خواندن یا شنیدن این صحبت‌ها طبیعی است که انسان حداقل در دل خود شجاعت این فرد را تحسین کند. شجاعت یک حسن ذاتی است که از گذشته در میان نوع بشر مورد ستایش قرار گرفته‌است. ارسطو چهار قرن پیش از میلاد در چارچوب مباحث اخلاقی و فلسفی، شجاعت را به عنوان یک فضیلت مورد مطالعه قرار داده و در تمام ادیان به عنوان فضیلت از آن یاد شده‌است و مورد توجه همه ادیان و آیین‌ها قرار گرفته‌است، البته مختص به یک قوم و فرهنگ خاص نیز نیست.
شجاعت حتی خیلی ربطی به سن نیز ندارد. ادامه فیلم‌هایی که از حادثه تروریستی حرم شاهچراغ (ع) می‌آید، نشان می‌دهد کودکی که می‌بیند پدرش تیر خورده و به زمین افتاده حتی با وجود اصرار پدر برای فرار حاضر نیست او را رها کند و با وجود آنکه تروریست اسلحه به دست را پشت سر خود دارد، تلاش می‌کند هر طور شده به پدرش کمک کند.
در روانشناسی، شجاعت به عنوان یک سازه روانشناختی مرتبط با نیروی خلاق که می‌تواند ما را در فعالیت‌های مفید اجتماعی یاری دهد، مورد بررسی قرار گرفته‌است. به عبارت دیگر، شجاعت توانایی است که شخص را به سمت جرئت پیشروی کردن و رویارویی با ناملایمات، ارزش‌های متفاوت، مشکلات و وسوسه ها، حرکت می‌دهد. بنابراین افراد شجاع دارای ویژگی‌هایی هستند که آن‌ها را از سایر افراد جامعه متمایز می‌کند. این ویژگی‌ها عبارتند از اینکه اول از همه مسئولیت تمام جنبه‌های ناخوشایند زندگی خود و محیط کارشان را به عهده می‌گیرند، دوم اینکه در مقابل ناگواری‌ها مقاومت می‌کنند، سوم اینکه قدرت نه گفتن بالایی دارند و به همین دلیل از برخی آسیب‌های اجتماعی مصون می‌مانند، چهارم اینکه این افراد در میان جامعه و افراد دیگر نظرات و اعتقادت خود را به صراحت و بدون نفاق بیان می‌کنند.
ولی در این میان فقط موضوعات روانشناسانه و اخلاقی نیست که افراد را به سمت شجاعت سوق می‌دهد، کمااینکه به کرات دیده شده در جوامعی که این مبانی به خوبی تبیین شده‌است، اما سر بزنگاه جامعه شجاعت لازم را برای مقابله با مشکلات خود ندارد و افراد بیشتر از آنکه به دنبال روبه‌رو شدن با بحران‌ها باشند، ترجیح می‌دهند از آن فرار کنند. در این میان، اما جامعه‌ای مانند جامعه اسلامی ما که همواره شجاعت را بخشی از زندگی دینی خود دیده و نماد‌های شجاعت بزرگی مانند حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) یا فداکاری امام‌حسین (ع) و یاران باوفایش را جلو چشم دارد، دور از ذهن نیست که در زمان بحران به چیزی مهم‌تر از حفظ جان خود فکر کند و آماده هر نوع فداکاری باشد. بر همین اساس می‌توان شجاعت نهادینه‌شده در جامعه ایرانی را برخاسته از غیرت
دینی دانست.