روزنامه خراسان

نوبت به ایده‌های سوخت جایگزین نرسید؟

محمد حقگو- مصرف بنزین این روزها با گسترش تولیدات خودروی کشور افزایش شدیدی یافته و خطر تشدید ناترازی بنزین را افزایش داده است. در این شرایط، اگر چه دولت ناترازی پنهان موجود را با راهکارهایی نظیر سوآپ بنزین پوشش داده، با این حال به نظر می رسد پس از سال ها بی توجهی در عین وجود ظرفیت ها، نوبت به توسعه راهکارهای سوخت جایگزین در کشور فرا رسیده است. عقب افتادن پیک تولید از مصرف بنزین  سال های 97 تا 1400، ایران حضور شیرین در باشگاه صادرکنندگان بنزین را به مدد راه اندازی پالایشگاه ستاره خلیج فارس، کاهش مصرف بنزین با اصلاح قیمت در آبان 98 و نیز شیوع کرونا تجربه کرد. بر این اساس در سال 99، کشور به اوج صادرات بنزین در آن سال ها رسید و از این مسیر درآمد حدود سه میلیارد دلاری حاصل از صادرات این محصول با ارزش برای کشور به دست آمد. ارزش این درآمد زمانی مشخص می شود که با صادرات 4.3 میلیارد دلاری نفت در 11 ماهه همان سال مقایسه شود! با این حال، گذشت دوره کرونا و همچنین روند رو به رشد مصرف بنزین را که از مسیر طولانی مدت خود دور شده بود، بازگرداند.  به طوری که به گزارش فارس به نقل از مدیر عامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی، امسال تاکنون، میانگین مصرف بنزین بین 119 تا 120 میلیون لیتر در روز بوده و به احتمال زیاد این میزان نیز بیشتر خواهد شد. این در حالی است که پیک تولید بنزین در کشور بین 110 تا 115 میلیون لیتر در روز است و به طور معمول در حالت پیک تولید نیز نمی توان به میانگین مصرف روزانه بنزین پاسخ داد. در مجموع در این بخش تخمین زده می شود که به طور میانگین طی امسال، کشور با ناترازی روزانه 15 میلیون لیتر بنزین (نسبت به بنزین تولیدی در پالایشگاه ها) روبه رو باشد. 3 تدبیر دولت سیزدهم که وضعیت بنزین را پایدار نگه داشت مسئله ای که در امسال مطرح بود، این بود که آمارهایی از جمله آمارهای فوق در حوزه مصرف و تولید، با یکدیگر همخوانی ندارند و این در حالی بود که گاهی تاکید می شد طی امسال واردات بنزین انجام نشده است. با این حال، هم اینک گزارش فارس، نشان می د هد که دولت تاکنون توانسته با استفاده از ظرفیت سوآپ، تهاتر بنزین و کمک گرفتن از بنزین پتروشیمی ها، تولید و مصرف بنزین را سربه سر نگه دارد. نزدیک بودن اتمام دوره مصرف اقدامات کوتاه مدت  در شرایطی که به دلایل متعدد، استفاده از راهکارهای افزایش قیمت برای بهینه کردن مصرف بنزین در کشور میسر نیست، دولت در اقداماتی عاجل برای مهار ناترازی سوخت، رو به مهار قاچاق بنزین آورده است. به گفته سالاری مدیر عامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی، مقدار قاچاق بنزین کشور روزانه 5 میلیون لیتر برآورد می‌شود. بخشی از این قاچاق از طریق مهاجرت کارت‌های هوشمند سوخت انجام می‌شود. از این رو هم اینک شاهد اقداماتی از جمله محدود کردن کارت سوخت آزاد جایگاه های سوخت، کاهش 100 لیتری حجم سوخت آزاد کارت های سوخت و رسیدن آن به 150 لیتر و ایجاد محدودیت های جدید برای استفاده از کارت سوخت هستیم. (به این صورت که در هر بار سوخت گیری میزان سوخت گیری محدود شده، ضمن این که قید زمانی برای فاصله بین دو سوخت گیری تعریف شده است و ...) اما با توجه به این که این راهکار نیز سرانجام به سطح بهینه اجرایی خود می رسد، به نظر می رسد باید راهکارهای غیر قیمتی دیگری که تاکنون برای مهار تقاضای سوخت به کار گرفته نشدند، روی میز قرار گیرند، تا حد امکان پیش بینی واردات بنزین در بودجه که برای کشور بسیار ارزبر و پرهزینه است، به تعویق بیفتد. طبق اظهارات شریعتی عضو کمیسیون انرژی در بودجه امسال «دولت واردات سوخت به میزان بیش از 600 میلیون دلار بنزین و 300 میلیون دلار گازوئیل را لحاظ کرده است. بدین ترتیب پیش‌بینی دولت بر واردات حدود یک میلیارد دلار بنزین و گازوئیل در سال 1402 است.» خودروهای برقی و هیبریدی با این اوصاف، اولین و در عین حال قابل دسترس ترین گزینه ای که هم اینک برای جبران ناترازی بنزین مطرح شده و وزیر صمت نیز به آن اشاره کرده، رفتن به سوی توسعه خودروهای برقی و هیبریدی است. موضوعی که در سال های گذشته به آن به عنوان یک راه و فناوری جدی حمل و نقل نگاه نشده است. با این حال هم اینک به نظر می رسد مسائل مقدم تری در حوزه خودرو از جمله قیمت و تنظیم بازار خودروهای بنزینی وجود داشته باشد. ظرفیت مغفول CNG دومین گزینه ای که به نظر می رسد رفتن به سوی آن توجیه پذیر و کم کم گریز ناپذیر است، استفاده از سوخت گاز طبیعی یا همان CNG است. در این زمینه، گزارش ها حاکی از آن است که هم‌اکنون زیرساخت مصرف روزانه 45 میلیون متر مکعب سی‌ان‌جی در کشور و جایگزینی با 45 میلیون لیتر بنزین وجود دارد ولی فقط نیمی از آن استفاده می شود. همچنین طبق آمار شرکت ملی پخش، دولت می‌تواند با سیاست‌های حمایتی، مصرف سی‌ان‌جی را به میزان 21.5 میلیون متر مکعب افزایش و مصرف بنزین را 21.5 میلیون لیتر در روز کاهش دهد. 3 میلیون تن گاز مایعی که سالانه هدر می رود سومین گزینه جایگزین برای بنزین، سوخت گاز مایع یا ال پی جی است. در این زمینه آمارهای شرکت گاز نشان می دهد که سالانه بیش از 3 میلیون تن ال‌پی‌جی به دلیل امکان نداشتن صادرات، در خطوط لوله سراسری هدر می‌رود. در صورت ورود این میزان ال‌پی‌جی هدررفته به سبد سوخت می‌توان روزانه 13.5 میلیون لیتر در مصرف بنزین صرفه‌جویی و حتی آن را با قیمت بالاتر صادر کرد. در مجموع باید گفت که تنها از مسیر توسعه ظرفیت گاز مایع و طبیعی برای سوخت خودروها امکان کاهش مصرف بنزین معادل 35 میلیون لیتر در روز وجود دارد. این علاوه بر کاهش سوختی است که می تواند از مسیر بهبود بهره وری انرژی با توسعه خودروهای برقی حاصل شود.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
تروریست‌ها در سوریه از راه نرسیده به جان هم افتادند (کيهان)اقلیتی اکثریت‌نما داریم (اعتماد) در «عسر»‌ها منتظر «یسر»‌ها باشید (جوان)پزشکیان: باید مردم را مطمئن کنیم که از نظر معیشتی مشکل پیدا نمی کنند (شهروند)
سایر اخبار این روزنامه
نوبت به ایده‌های سوخت جایگزین نرسید؟ عشق بی‌چون و چرای فردوسی به ایران و اهل بیت(ع) علامه مجلسی؛ پرچمدار نهضت فارسی‌نویسی متون دینی دست مدارس دولتی در جیب مردم آغازی بر پایان لشکر سایبری منافقین درس هایی از پرونده های فساد بانکی سهم گمشده خراسان رضوی از کرسی‌های مجلس برگرد سرِ جات! تصمیم عجیب یحیی، نیمار ناراحت و ایده وزارتخانه های منطقه ای لاریجانی حکم قطعی ابر بدهکار بانکی صادر شد جهش مرگ های مخدری راز کاپوت های خون آلود! قرارگاه گره‌گشایی