قرارگاه گره‌گشایی

 اهالی شهر بهارستان در اصفهان از مسجدی بهره‌مند هستند که برای هر گره‌ای که در زندگی‌شان می‌افتد، می‌توانند روی کمک‌هایش حساب کنند. شهر جدید بهارستان یا همان مسکن مهر اصفهان در ۲۰ کیلومتری جنوب‌شرقی اصفهان و در مسیر جاده اصفهان به شیراز قرار گرفته‌است. مسجد حضرت فاطمه‌معصومه(س)، سال‌هاست که در کنار اهالی به خدمت‌رسانی و انجام کارهای نیکوکارانه شناخته می‌شود. مسجد در فرهنگ دینی و عبادی مردم، محلی برای اقامه نماز و راز و نیاز با خداوند و البته کانون فعالیت های مسلمانان است. این روزها کارکردهای متنوع در برخی از مساجد کمتر دیده می‌شود اما مسجد حضرت فاطمه‌معصومه(س)، همان رویه صدر اسلام را درپیش گرفته است و در هر زمینه‌ای به ویژه کارهای خیرخواهانه برای خدمت به محل و جذب نوجوانان، جوانان، بانوان و ... بال خود را گشوده و مقدماتش را فراهم کرده است. در پرونده امروز زندگی‌سلام و به‌بهانه روز جهانی مسجد با حجت‌الاسلام «محمد زمانی» رئیس هیئت‌امنای مسجد حضرت فاطمه‌معصومه(س) گفت‌و‌گویی داشتیم که در ادامه خواهید خواند.
 
8 سال است که مسجدمان را مقر خدمت‌رسانی کردیم رئیس هیئت‌امنای مسجد حضرت فاطمه‌معصومه(س) درباره این‌که از چند سال پیش تصمیم گرفتند که در مسجد برای خدمت‌رسانی به مردم برنامه‌ریزی کنند، می‌گوید: «من نزدیک 25 سال است که مبلغ هستم و نزدیک 8 سال است که در این مسجد مشغول به کار شدم. من علاوه بر حضور در هیئت امنای مسجد، امام جماعت و مسئول پایگاه فرهنگی و اجتماعی مسجد حضرت فاطمه‌معصومه(س) هم هستم. تقریبا از 8 سال پیش، مسجدمان را علاوه بر برگزاری نماز و امور دینی، مقر و قرارگاهی برای گره‌گشایی از مشکلات مردم قرار دادیم.»   در قدم اول مشکلات محله را شناسایی کردیم او درباره این‌که برای خدمت‌رسانی به مردم در مسجد، کارشان را چطور شروع کردند، بیان می کند: «از همان ابتدا، مهم‌ترین و اصلی‌ترین هدف ما در این مسجد، حل مشکلات و معضلات مردم محله و همسایگان مسجد بود و الان هم هست یعنی محله را رصد کردیم تا ببینیم چه مشکلاتی دارد تا برای مدیریت و حل آن‌ها برنامه‌ریزی کنیم. به‌طور کلی، مبارزه با آسیب‌های اجتماعی یکی از موضوعات اولویت‌دار برای ما بود. سال گذشته با کمک اهالی، شناسنامه‌ای جامع از 1500 خانوار محله تنظیم کردیم تا بتوانیم خدمت‌رسانی دقیق‌تری به آن‌ها داشته باشیم».   به 450 نیازمند محله بسته غذایی می‌دهیم یکی از برنامه‌های این مسجد، کمک به نیازمندان است. رئیس هیئت‌امنای مسجد حضرت فاطمه‌معصومه(س) در این باره می‌افزاید: «بعد از بررسی‌های متعدد مشخص شد که محله ما 450 نیازمند دارد که خودمان هر ماه با کمک نیکوکارهای محله برای آن‌ها بسته غذایی آماده  و به مشکلات آن‌ها رسیدگی می‌کنیم. به عبارت دیگر، ما با کمک مسجدی‌ها کاری کردیم که دیگر کمیته امداد به آن‌ها کمکی نمی‌کند. همچنین ما هر دو هفته یک بار، بحث نذر ظهور داریم. بسته نذر ظهور برای سلامتی امام زمان(عج) آماده می‌شود. این بسته‌ها توسط جوانان و نوجوانان محله بسته‌بندی و سپس بین نیازمندهای شهر توزیع می‌شود، بنابراین به جز نیازمندهای محله که هر روز به ما مراجعه می‌کنند، این کار خیر را گسترش دادیم و برنامه‌مان این است که نیازمندهای شهر را رصد کنیم تا بتوانیم به آن‌ها هم خدمتی کرده باشیم».   20 میلیارد وام اشتغال‌زایی را تامین اعتبار کردیم او درباره ماجرای وام‌هایی که برای اشتغال‌زایی با پیگیری‌های مسجد به کارآفرینان محله پرداخت شده است، می‌گوید: «سال گذشته ما نزدیک 20 میلیارد تومان وام اشتغال به اهالی دادیم که کار بسیار بزرگی بود و باعث خوشحالی همه شد. با پیگیری‌های زیادی توانستیم معاون وزیر را راضی کنیم که این اعتبار را به ما اختصاص بدهد و 20 میلیارد وام اشتغال را بین 400 نفر تقسیم کردیم تا بتوانند کارآفرینی راه بیندازند و چندین خانواده دیگر را هم زیر پر و بال خودشان بگیرند».   شعارمان، اشتغال، اشتغال و اشتغال است این مسجد برای کمک به نیازمندان، سخت‌گیری‌ها و ملاحظاتی دارد که «حجت‌الاسلام زمانی» در این باره می‌گوید: «من یک فرمول ثابت دارم که تمام سعی‌ام را می‌کنم برای اهالی اشتغال درست کنم. کلا در بحث نیازمندان خیلی سفت هستم و الکی کمک ثابت به کسی نمی‌کنم، مگر کسی که واقعا بیماری سخت داشته یا از کارافتاده باشد. بیشتر نیازمندان را به سمت اشتغال می‌برم و این برایم مهم است،مثلا در چند وقت اخیر با قالی سلیمان صحبت کردیم و گفتیم اگر نیرو خواستید از ما بگیرید، گفتند هرچقدر نیرو بخواهیم از شما می گیریم چون می‌دانند که آموزش‌های لازم را به افراد در مسجد داده‌ایم. با نساجی صحبت کردیم، گفته باشد. اسنوا گفته  از شما نیرو می‌گیریم. سیتی‌سنتر اصفهان هم مذاکره کردیم و قول همکاری داده‌است. به خدمات شهری شهرداری گفتیم اگر نیرو خواستید، ما در خدمتیم، بنابراین شعار من، اشتغال، اشتغال و اشتغال است. من اگر بخواهم در ماه کمک کنم، درنهایت یک بسته 500 هزار تومانی به یک خانواده نیازمند بدهم اما اگر اشتغال ایجاد کنم، خیالم درباره آن‌ها راحت است که مشکل‌شان مادام العمر حل شده‌است».   سه‌شنبه‌ها در مسجد محصولات‌خانگی می‌فروشیم فراهم‌کردن بستری برای یادگیری و کسب درآمد از شغل‌های خانگی هم توسط هیئت امنای این مسجد مورد توجه بوده است. آقای «زمانی» می‌گوید: «مثلا الان داریم کلاس‌های خیاطی برگزار می‌کنیم و بعد از این که شرکت‌کنندگان کار را یاد گرفتند، خودمان هم کمک‌شان می‌کنیم تا شغلی راه بیندازند و از آن کسب درآمد کنند. یک برنامه دیگر هم در مسجد راه انداختیم که با استقبال اهالی مواجه شد. جالب است که بدانید علاوه بر اهالی از بقیه نقاط شهر هم برای خرید محصولات خانگی به مسجد ما می‌آیند. روزهای سه‌شنبه را به این کار یعنی فروش محصولات خانگی با قیمت مناسب در مسجد اختصاص دادیم. چندین شغل خانگی دیگر هم با کمک مسجدی‌ها ایجاد کردیم مثل فروش اسباب‌بازی تا یک سری وسیله را به هم برای فروش مونتاژ کنند و آماده ارسال به بازار شود. کارهای دیگر مانند بسته‌بندی را هم سفارش می‌گیریم».   بیماران نیازمند محله نگران هزینه‌ها نیستند «یکی از چیزهایی که در محله نیاز بود و مردم گلایه‌های زیادی درباره نبود آن داشتند، خانه بهداشت بود. پیگیری‌های زیادی کردیم و به امید خانه، امسال اولین خانه بهداشت در این منطقه شروع به کار خواهد کرد». او با این مقدمه می‌افزاید: «به‌طور کلی، در بحث بیماران هم برنامه‌های زیادی داریم. با یک سری بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها صحبت کردیم و اهالی محله که بیماری دارند و بیمه نیستند یا بیمه هستند اما هزینه‌های بیماری برای‌شان زیاد است، این‌ها را با مراکز درمانی هماهنگ کردیم تا با کمک خیریه‌ای که در مسجد تشکیل دادیم، هزینه‌های‌شان به‌طور کامل یا با تخفیف پرداخت شود و تنها دغدغه خانواده بیمارهای نیازمند، رسیدگی به عزیزان باشد. همچنین در زمینه درمان ناباروری و فرزندآوری مسجد به کسانی که نیازمند باشند، کمک می‌کند و تاکنون برای ۳ خانواده تأمین هزینه شده است».   ماهی 40 میلیون از اجاره نیازمندان را می‌دهیم «در بحث تسهیل ازدواج برای زوج‌های جوان نیازمند، شرایطی را فراهم کردیم که تا 2 یا 3 سال برای‌شان خانه اجاره می‌کنیم و سپس زوج بعدی جایگزین آن‌ها خواهند شد. تأمین جهیزیه برای دختران دم‌بخت که توانایی مالی مناسبی ندارند هم از دیگر برنامه‌های ماست.» او می‌افزاید: «هم اکنون، ماهی 38 تا 40 میلیون تومان اجاره برای نیازمندان پرداخت می‌کنیم. شاید باورتان نشود که همین الان علاوه بر اهالی،   مورد داریم در سیستان‌و‌بلوچستان که اجاره‌اش را پرداخت می‌کنیم، در یاسوج، شهرکرد، اهواز، کرمان، گیلان و ...».   کلاس ترک اعتیاد در مسجد داریم «در شهر ما که پذیرای مهاجران زیادی است، افراد بسیاری درگیر اعتیاد هستند که در این زمینه هم پیگیر رفع مسائل و مشکلات مربوط هستیم». آقای «زمانی» ادامه می‌دهد: «با همراهی اهالی، تا امروز چندین مرتبه اقدام به برگزاری کلاس‌های ترک اعتیاد در مسجد کرده‌ایم و تنها در یک دوره، ۴۰ نفر به مدت ۴ ماه در این کلاس‌ها شرکت کردند و برخی به کمپ‌های انتظامی برای ترک معرفی شدند که تعدادی از آن‌ها به طور کامل ترک کردند و الان به زندگی عادی برگشتند».   مسئولان این مسجد 24 ساعته آماده‌باش هستند «درِمسجد حضرت معصومه(س) از صبح تا شب به روی مردم باز است و بسته نمی‌شود؛ علاوه بر آن، مسئولان مسجد 24 ساعته در حالت آماده‌باش هستند تا اگر کسی کمک خواست، هرکاری از دست‌مان برمی‌آید، در اسرع وقت برایش انجام دهیم». حجت الاسلام «زمانی» با این مقدمه می‌افزاید: «مسجد ما از صبح برنامه‌های فرهنگی برای کودکان، نوجوانان، جوانان و بانوان دارد. از ۵ سال پیش با مجوز آموزش‌وپرورش، اقدام به راه اندازی مرکز پیش‌دبستانی و مهدکودک در مسجد برای افراد بی‌بضاعت کردیم که با هزینه بسیار اندک فرزندان خود را به این پیش‌دبستانی می‌آورند. بعد از نماز ظهر به مدت 2 ساعت، زمانی را در نظر گرفتیم که خادم مسجد استراحت کند. بعد دوباره برنامه‌های‌مان به‌خصوص برای حل معضلات محله و کمک به نیازمندان شروع می‌شود. بعد از نماز مغرب و عشا، الان که محرم و صفر است، سخنرانی و عزاداری داریم. به عبارت دیگر، مسجد ما از صبح زود تا آخر شب باز است و هر زمان که فردی مشکل داشته باشد، می‌تواند بدون وقت قبلی و هماهنگی به ما مراجعه کند. در غیر از این ساعت‌ها هم، مردم شماره من و مسئولان مسجد را دارند و اگر مشکلی پیش بیاید، تماس می‌گیرند».   مسئولیت امور این مسجد با نوجوانان و جوانان است از او درباره حضور پررنگ نوجوانان و جوانان در این مسجد می‌پرسم که می‌گوید: «ما در این مسجد، علاوه بر کارهای فرهنگی، کلاس‌های ورزشی، اردوهای تفریحی، کلاس‌های تقویتی درسی و ... مسئولیت بسیاری از کارهای نیکوکارانه را هم به نوجوانان و جوانان سپردیم. مثلا بسته‌بندی اقلام را بیشتر دختران نوجوان و جوان با یک شوق و ذوقی انجام می‌دهند و بعدش پسرهای نوجوان و جوان ما در محله و شهر، آن‌ها را توزیع می‌کنند. همین دلایل است که باعث شده تا نوجوانان و جوانان علاقه زیادی به حضور در مسجد داشته باشند. به‌تازگی برای پسرهای محله یک زمین چمن هماهنگ کردیم که هر هفته دو بار در آن جا فوتبال بازی کنند».   نیکوکارهای ما از همین محله هستند همسر «حجت‌الاسلام زمانی» برای انجام فعالیت‌های اجتماعی در کنار شوهرش نقش بسیاری دارد. تأسیس صندوق قرض‌الحسنه و اعطای وام و همچنین مددکاری خانواده‌های تحت پوشش مرکز خیریه از فعالیت‌های اوست. از آقای «زمانی» درباره خیریه‌شان می‌پرسم که هزینه این امور را چطور جمع‌آوری می‌کند که می‌گوید: «بسیاری از نیکوکارهایی که با ما کار می‌کنند، از اهالی منطقه هستند. یکی از حق‌های همسایه بر گردن همسایه‌اش همین است که از او بی خبر نباشد و با فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی، موفق شدیم که خود اهالی را پای کار بیاوریم. بارها هم پیش آمده که فردی به ما مراجعه کرده که متوجه فلان کار خیر شما شدم و می‌خواهم من هم از این به بعد به شما برای حل معضلات منطقه و کمک به نیازمندان کمک مادی یا معنوی داشته باشم».   رمز موفقیت مسجد ما پای کار بودن همه اهالی است از او می‌پرسم که چطور توانستند در مسجد و با کمک مسجدی‌ها، این همه فعالیت نیکوکارانه را در دستور کار قرار دهند که بیان می‌کند: «بارها پیش می‌آید که یک نیازمند را فردی از اهالی یا حتی مسئولان شهر به ما معرفی می‌کنند و می‌گویند او را می‌شناسند که در فلان منطقه زندگی می‌کند و مشکل دارد یا بیمار است. ما با گروهی از بچه‌های مسجد به آن‌جا می‌رویم تا گرفتاری‌اش را بررسی و آن را حل کنیم. محله خودمان یک طرف، بچه‌های مسجد ما به دنبال کار فرهنگی و نیکوکارانه در سراسر شهر هستند. علاوه بر من و خانمم، یک سری از دوستان روحانی من هم پای کار هستند. البته این را به شما بگویم که یکی از رموز موفقیت مسجد ما این است که همه اهالی پای کار آن هستند. شما هیچ‌وقت نمی‌توانید تاثیرگذاری کار گروهی و جمعی را با فردی یکی کنید».   آرزویم این است در محله ما هیچ نیازمندی نباشد رئیس هیئت امنای این مسجد درباره آرزوها و برنامه‌های‌شان برای آینده هم می‌گوید: «آرزوی ما این است که در منطقه بهارستان هیچ همسایه نیازمندی نباشد که شب را گرسنه بخوابد اما مشکلاتی در زمینه تحقق این آرمان پیش روی ماست که امیدوار به رفع آن‌ها هستیم. شهر بهارستان یک شهر مهاجرپذیر است یعنی ساکن بومی زیادی ندارد. بنابراین امروز یک نیازمند می‌آید و در این‌جا زندگی می‌کند، سال بعد به منطقه دیگری می‌رود. ما هر روز نیازمند جدید در منطقه داریم. بارها به من مراجعه می‌شود که من 10 روز، 20 روز است که به این محله آمدم، فلان مشکل را دارم، گفتند به مسجد مراجعه کنید. همچنین ما همیشه پیگیر حال‌و‌احوال افرادی که به مسجد می‌آیند، هستیم. بعضی روزها از بچه‌ها می‌پرسم که فلانی چرا نیست؟ فلانی هم که نیامده؟ می‌گویند او از این محله رفت، فلانی هم رفت، دیگری هم رفت. مشکل اصلی ما در منطقه این است».