جای دوست کجاست؟

سيما پروانه‌گهر
«صحنه به ‌جاي پيچيده‌تر شدن در حال حركت به سمت سادگي است! انتخابات مجلس گرچه فقط يك مقدمه براي نزاعي بزرگ‌تر است اما در حال شفاف‌كردن مرزها و فاش‌كردن بسي رازهاست». اين نخستين جمله مهدي محمدي، مشاور راهبردي محمدباقر قاليباف در روزنامه صبح نو است كه در يادداشتي به خوبي صحنه آرايش انتخاباتي رقابت‌هاي مجلس دوازدهم را از منظر قاليباف و نزديكانش ترسيم مي‌كند. صحنه‌اي كه به اذعان قاليبافي‌ها در حال حركت به سمت سادگي است چرا كه از نظر آنها، همه دشمن هستند و هدف‌شان هم، زير سوال بردن آنچه محمدي «لياقت قاليباف» خوانده است.
مشاور راهبردي رييس مجلس در اين يادداشت به تفكيك گروه‌ها و چهره‌هايي پرداخته كه به اذعان او در مقابل مسير حركت مجلس يازدهم سنگ‌اندازي مي‌كنند؛ چرا كه اهداف انتخاباتي براي مجلس دوازدهم و البته فراتر از آن را دارند.
مهدي محمدي، خبرنگار سابق روزنامه كيهان و ستون‌نويس روزنامه وطن امروز و دستيار سعيد جليلي در دولت احمدي‌نژاد بود. رسانه‌ها از مهدي محمدي به عنوان يكي از مخالفان شناخته‌شده گفت‌وگوهاي هسته‌اي، برجام و محمدجواد ظريف نام مي‌برند.


او كه در سال‌هاي گذشته كمتر وارد نزاع‌هاي سياسي قاليباف شده بود در هفته‌هاي اخير همپاي محمود رضوي و سعيد احديان دو تن از نزديكان و مشاوران رييس مجلس، در حال نزاع توييتري با منتقدان قاليباف است. با اين وجود اين يادداشت در نوع خود جالب توجه است؛ يادداشتي كه به تفكيك دشمنان قاليباف پرداخته و تقريبا هر گروه و جبهه سياسي را در اين رده قرار داده است. صحنه انتخابات را هم اينگونه ترسيم كرده كه قاليباف يك طرف ميدان است و بقيه همه دشمن و در حال تخريب او!
 
دشمنان قاليباف به روايت مشاور راهبردي
مشاور راهبردي رييس مجلس در يادداشتي در صبح نو با عنوان «هدف اختلاف افكني؛ تشكيل اقليت در مجلس براي 1404» اينگونه نوشته است: «انتخابات مجلس گرچه فقط يك مقدمه براي نزاعي بزرگ‌تر است اما در حال شفاف‌كردن مرزها و فاش‌كردن بسي رازهاست».
او در اين يادداشت به تفكيك جبهه‌هايي كه آنها را «دست‌هاي پشت پرده كه وسط كوچه و بازار به هم فشرده شده‌اند» خوانده و گفته است كه «بازيگران جلوي صحنه اغلب بخش فرعي داستانند. بخشي مامورند، برخي ديگر نقش بازي مي‌كنند، عده‌اي را خريده‌اند و عده‌اي ديگر هم به دنبال مشتري براي فروش خود مي‌گردند. برخي هم البته صادقند!»
محمدي با اين مقدمه به تفكيك اين گروه‌ها از هم پرداخته است و با بيان اينكه «تقسيم نقش‌ها در ائتلاف ميان دشمن خارجي، اصلاح‌طلبان ‌و فتنه‌گران داخلي ‌و برخي دكان‌داران و معركه‌گيران» صورت گرفته خصوصيت مشترك آنها را «حمله به مجلس» خوانده است. با اين توصيف و تاكيد صريح بر اين موضوع كه همين تقسيم‌بندي‌هاي مطرح‌شده از جانب وي با اسم رمز «پروژه» حمله به مجلس فعال هستند، اين گروه‌ها تلويحا دشمنان قاليباف تلقي شده‌اند.
تقسيم‌بندي محمدي اما از ابعاد مختلفي قابل توجه است: او در ابتداي تشريح اين تفكيك گفته است كه داستان سه ريشه اصلي دارد اگرچه تا انتهاي موضوع بيش از سه ريشه مورد تشريح او قرار گرفته است:
اول- طرف خارجي؛ محمدي اولين گروه را دشمنان خارجي معرفي مي‌كند كه در تدارك آشوب جديد هستند و نوشته است اين گروه در پي ايجاد شرايطي هستند كه در زمان وقوع آشوب، جريان انقلاب در فروپاشيده‌ترين وضعيت ممكن باشد، لذا برخي بذرهاي نفوذي را كه سالياني است كاشته‌اند، اكنون فعال كرده‌اند.
دوم- اصلاح‌طلبان و جريان اعتدال؛ او دومين گروه دشمنان مجلس را نيز «اصلاح‌طلبان و جريان اعتدال» توصيف و تصريح كرده است كه اين گروه به خاطر آنچه «ضربه‌هاي سنگين مجلس كنوني» عنوان شده با اين مجلس دشمني دارند و مصاديق آن را نيز «قانون هسته‌اي» كه «كل پروژه سياست خارجي سازشكاران‌ را بر باد داد» و «مجموعه اقدامات ديگر مجلس كه امكان فروكاستن همه انقلابيون به «تندروها» را از غرب‌گرايان گرفت»، خوانده است.
سوم- احمدي‌نژاد و جريان انحراف؛ جريان انحراف سومين گروه دشمنان مجلس از جانب مهدي محمدي عنوان شده‌اند كه به گفته او «آينده خود را در درگيري دروني بين انقلابيون تا به حدي مي‌داند كه ديگر هيچ اعتباري براي افراد كليدي جبهه انقلاب ميان بدنه باقي نماند». محمدي در اين بخش صراحتا از «احمدي‎‌نژاد و اجيرشدگانش» نام برده و مي‌گويد براي آنها «چيزي مفيدتر از دعواي دولت و مجلس نيست».
مشاور راهبردي قاليباف در ادامه به تشريح ائتلاف‌هاي بين گروه‌هاي مختلف فراتر از اين تقسيم‌بندي سه‌گانه پرداخته است.
 
ائتلاف اصلاح‌طلبان با نيروهاي
به ظاهر انقلابي
از نگاه محمدي، اصلاح‌طلبان در اين صحنه آرايي به دنبال به دست آوردن اقليتي در مجلس دوازدهم براي رسيدن به انتخابات 1404 هستند. او مي‌گويد اصلاح‌طلبان به دنبال احياي دعواي «معتدل- افراطي» و ايجاد دوقطبي با تمركز روي «برجام، حجاب و اينترنت» هستند تا «ببينند كه در جريان انقلاب، آراي پراكنده، تكه‌پاره شده و‌ بدنه انقلابيون به جان هم افتاده است».
مهم‌ترين و شايد عجيب‌ترين بخش يادداشت مشاور راهبردي قاليباف اما اين قسمت است كه در ادامه مي‌گويد اصلاح‌طلبان به تنهايي نمي‌توانند به اين اهداف برسند و «براي تكميل پروژه خود به همكاراني ظاهرا انقلابي نياز دارند».
محمدي در اين بخش جمله اخير غلامعلي حدادعادل، رييس شوراي ائتلاف نيروهاي انقلاب مبني بر اينكه «مجلس انقلابي است اما ما مي‌خواهيم انقلابي‌ترش كنيم» را شعار كساني كه «به ظاهر انقلابي هستند» قيد مي‌كند و مي‌گويد كه «اين جملات درست در لحظه‌اي گفته مي‌شود كه از دفتر فلان وزير، معاون وزير و مقام مسوول خارج مي‌شوند».
او با قيد اين جزييات مطلب خود را فراتر از تحليل برده و مدعي اطلاع‌رساني نوعي «خبر» مي‌شود، خبري با اين ادعا كه غلامعلي حداد عادل با اصلاح‌طلبان عليه مجلس دست به يكي كرده است.
غلامعلي حدادعادل، رييس شوراي ائتلاف نيروهاي انقلاب بيست‌ودوم تيرماه سال جاري در آيين اختتاميه سلسله نشست‌هاي ايمان و اميد ويژه جوانان شوراي ائتلاف نيروهاي انقلاب اسلامي در سالن همايش مجتمع شهيد كلاهدوز شهميرزاد با بيان اينكه مهندسي حل مساله از ويژگي بهارستاني‌ها در دوره دوازدهم باشد، اظهار كرد: «در شوراي ائتلاف نيروهاي انقلاب اسلامي سازوكارهايي تعيين مي‌شود تا طبق آن سازوكار افراد اصلح براي مجلس دوازدهم مشخص شود، مجلس يازدهم انقلابي است و ما مي‌خواهيم مجلس دوازدهم انقلابي‌تر باشد؛ براي تحقق اين امر بايد افراد باانگيزه، باايمان، باتجربه، خردمند و اهل تفكر براي شركت در مجلس شوراي اسلامي انتخاب شوند».
 
رائفي‌پور و احمدي‌نژاد و بخشنامه سياسي وزارت كشور
محمدي در ادامه به سه داستان «تاييد و ردصلاحيت سلاح‌ورزي»، «تشكيل وزارت بازرگاني» و «بخشنامه معاونت سياسي وزارت كشور» اشاره كرده و با تحليل اين سه موضوع صف‌بندي دشمنان قاليباف كه آنها را در قالب «دشمنان مجلس» توصيف كرده تكميل مي‌كند. در ماجراي بخشنامه سياسي معاون وزير كشور او با طرح اين سوال كه «چرا عدم همكاري و همراهي مقام‌هاي دولتي فقط محدود به نمايندگان فعلي شده بود؟» اين بخشنامه را نوعي تاكتيك سياسي براي حذف يا تغيير گسترده تركيب مجلس فعلي مي‌خواند. نكته قابل توجه اينكه او در اين بخش مطلب خود تلويحا به علي اكبر رائفي‌پور و نقش او در تدوين اين بخشنامه نيز اشاره مي‌كند، وقتي مي‌نويسد «بعد كه شنيدم بنده خدايي كه اين روزها فكر مي‌كند مي‌تواند مجلس تعيين كند با متوليان آن بخشنامه ملاقات كرده، ابهامي نماند».
در كنار رائفي‌پور كه اين روزها با شعار «اين‌بار فرق مي‌كند» رسما به حوزه كار فعاليت‌هاي انتخابات مجلس دوازدهم ورود كرده، محمدي از احمدي‌نژاد نيز به عنوان همراهان اين بخشنامه ياد مي‌كند.
شاهد اين ادعا در توييت اخير رائفي‌پور ديده مي‌شود كه با دو هشتگ «شايسته‌سالاري» و «اين‌بار فرق مي‌كند» در روزهاي پيش‌ثبت‌نام انتخابات مجلس دوازدهم نوشته بود: «تمام عزيزاني كه صلاحيت‌هاي لازم عرفي، قانوني و عمومي را براي نمايندگي مردم شريف ايران در حوزه‌هاي انتخابيه خود دارند، در صورت تمايل در انتخابات ثبت‌نام كنند. به زودي روش‌هاي شايسته‌گزيني كانديداها و نحوه حمايت از ايشان را به اطلاع‌تان خواهم رساند.»
او در سخنراني اخير در ارتباط با نقش و اختيار نمايندگان در مديران مياني به اظهارات قاليباف كه گفته بود «يك عده در تريبون‌ها پيدا مي‌شوند مخصوصا در اين ايام، هم قانون تشخيص مي‌دهند، هم ابلاغ قانون مي‌كنند هم حرف خلاف مي‌زنند. ما تذكر مي‌دهيم كه آنها وظيفه‌اي ندارند به خصوص كه موضوعات خلاف قانون در مجالس عزاي اباعبدالله گفته شود»، واكنش نشان داد و گفت: «آقاي قاليباف مي‌گويد بخشنامه معاون سياسي وزارت كشور خلاف قانون بوده، به‌طور مشخص به بندهاي2، 4، 6 و 7 اشاره مي‌كند كه همه اين موارد اتفاقا براي برگزاري سالم‌تر انتخابات است. بخشنامه‌اي معاون سياسي وزارت كشور به فرمانداران نوشته كه مراقب باشيد تعارض منافع و موضوعات سياسي لحاظ شود و كسي سوءاستفاده نكند و همه در فضاي برابر براي انتخابات بكوشند و فرصت داشته باشند. كجاي اين مساله خلاف قانون است كه آقاي قاليباف مي‌گويد خلاف قانون است؟ مشخص است ناراحتي و عصبانيت نمايندگان از چيست.» رائفي‌پور در ادامه اين سخنراني با خواندن برخي مصاحبه‌هاي نمايندگان مبني بر لزوم استيضاح وزير كشور و جمع‌آوري حدود 100 امضا و موافقت حدود 200 نماينده با استيضاح احمد وحيدي مي‌گويد: «200 نفر شدند كه وزير (كشور) را استيضاح كنند و قرار است جنگ راه بيفتد و قرار است با اين 200 نفر داخل رينگ برويم. جهنم! مي‌رويم ببينيم چه مي‌شود. قشنگ مي‌شود احتمالا!»
فراتر از همه اين سخنراني‌ها توييت عجيب رائفي‌پور درباره نمايندگاني بود كه با استيضاح وزير كشور موافق بودند: «واي بر مجلس! بارها بخشنامه معاونت سياسي وزارت كشور را خواندم. كلمه كلمه آن تذكر و توجه به شفافيت، رعايت اصل بي‌طرفي مجريان انتخابات، افزايش مشاركت، دعوت از همه گروه‌ها و دقت در سواري ندادن به نمايندگان كنوني و سابق مجلس در آستانه انتخابات بود كه عين عقل و شرع و قانون است. بايد از مردم خواست به ۲۰۰ نماينده‌اي كه متعرض وزير كشور شده‌اند، راي ندهند».
 
دولت رييسي و ماجراي تشكيل
وزارت بازرگاني
دومين مورد درباره تشكيل وزارت بازرگاني نيز محمدي مشخصا حملات و نقدهاي صورت‌گرفته به قاليباف براي موافقت با تشكيل وزارت بازرگاني را ناشي از برنامه‌ريزي دولتي‌ها براي اين مساله توصيف مي‌كند.
او در اين باره نوشته است: «دولت بر تشكيل وزارت بازرگاني به شديدترين وجه اصرار كرد و لايحه داد، رييس مجلس ‌و ديگر نمايندگان، بارها در جلسات ساعت‌ها استدلال كردند كه چنين كاري بسيار خطرناك است اما دولت زير بار نرفت. مجلس هم چون بنا را بر همكاري با دولت گذاشته و بار سنگين اداره كشور را بر دوش دولت مي‌بيند، موافقت كرد. حتي يك‌بار دكتر قاليباف به من گفت نگران است اصرار بر تفكيك، دو سال آينده دولت را به بيراهه بكشاند. بعد ناگهان ديديم همان جماعتي كه شب فالوده‌شان را با وزير و معاون وزير دولت مي‌خورند، فرياد برآوردند كه وامصيبتا!... به دليل فالوده دوشين و پروژه ‌بودن كل داستان كسي نپرسيد دولت چرا اصرار دارد؟ و وقتي دولت اصرار مي‌كند اقتضاي اصل همكاري چيست؟ هيچ‌كس از برادران دولت هم نگفت ما متقاضي بوديم و اصرار كرديم. چرا؟ اين هم‌ روشن است».
 
دولت رييسي، پايداري و عدالتخواهان در ماجراي سلاح‌ورزي
در سومين مورد يعني مساله تاييد صلاحيت سلاح‌ورزي رييس اتاق بازگاني ايران، محمدي به كساني كه مدعي تاييد صلاحيت سلاح‌ورزي با نفوذ قاليباف شده، مي‌تازد و چند گروه را در تقسيم‌بندي منتقدان به اين موضوع در سبد «دشمنان قاليباف» قرار مي‌دهد؛ نخست دولت كه از آنها طرح پرسش كرده كه چرا فتنه‌گري همانند سلاح‌ورزي را تاييد صلاحيت كرده‌اند؛ دوم جبهه پايداري كه به قاليباف به خاطر فرستادن دو رييس كميسيون براي بررسي موضوع تاختند و در نهايت گروه عدالتخواهان كه آنها نيز منتقد رفتار قاليباف در اين غائله بودند. كما اينكه محمدي با قيد جمله «كساني كه در مجلس قبل ليست هم دادند و راي نياوردند» تلويحا به اين گروه اشاره مي‌كند.
در پايان نيز مهدي محمدي بخشي از دشمنان قاليباف را «نفوذي‌هايي كه با هماهنگي اسراييل كار مي‌كنند» معرفي كرده و مي‌گويد اين گروه در شرايطي كه «دشمن در تدارك آشوبي است كه خشم و يأس را يكپارچه كند، عمل خواهند كرد تا مبادا دولت و مجلس، برنامه اقتصادي مشتركي براي مردم اجرا كنند».
 
راهبرد دشمن‌سازي براي تطهير
پايان اين يادداشت نيز محمدي از نفوذي‌ها و اربابان خارجي‌شان به عنوان دشمناني ديگر نام مي‌برد و وعده مي‌دهد كه به مصاف آنها خواهند رفت.
مهدي محمدي درست مي‌گويد؛ داستان اختلافات اين روزهاي قاليباف و گروه‌هاي مختلف، داستان محدود به انتخابات مجلس دوازدهم نيست. اين فصل از روزگار قاليباف و اصولگرايان، آغاز راه تفكيكي جدي است. تفكيكي كه اين روزها بين نيروهاي نزديك به جبهه پايداري و تشكل‌هاي عدالتخواه و بخش‌هاي ديگر اصولگرايان و قاليباف مشهود است. طبيعتا بين قاليباف و اصلاح‌طلبان نيز ائتلاف و اتحادي از گذشته نبوده كه امروز بخواهد منتفي شود.
اينكه علي‌اكبر رائفي‌پور مي‌خواهد «مجلس تعيين كند» و پايداري‌ها ديگر حاضر نيستند زير علم قاليباف سينه بزنند، رخدادهايي است كه در چند ماه اخير مشهود بوده است اما اينكه مشاور راهبردي مجلس در يك يادداشت نسبتا كوتاه اين حجم صف‌بندي را مقابل او قرار دهد و بگويد همه باطل هستند جز قاليباف، اتفاق عجيبي است؛ آن‌هم در ايامي كه عموما جريان راست در حال پمپاژ شعار لزوم وحدت است.
اينكه مشاور راهبردي قاليباف، صف‌بندي دشمنان رييسش در قالب «دشمنان مجلس يازدهم» را تا اين حد وسيع و فراخ كرده مهم‌ترين بخش ماجرا است. به خصوص كه حتي شوراي ائتلاف و رييس آنكه عموما حامي قاليباف بودند و در انتخابات گذشته جبهه پايداري را وادار به رضايت دادن به سرليستي قاليباف كرد هم از گزند اين تقسيم‌بندي غير راهبردي در امان نمانده است.
ترديدي نيست كه در ميدان رقابت‌هاي انتخاباتي، زد و خورد سياسي طبيعي است و در ايام منتهي به برگزاري انتخابات اين تنش‌ها بيشتر مي‌شود اما مساله اصلي اين است كه حلقه مشاوران قاليباف - كه يادداشت مهدي محمدي تنها يك نمونه آن است- از اساس تصور مي‌كنند با دشمن خواندن همه رييس مجلس و مديريت او بر دوره يازدهم - فارغ از عملكرد- را تطهير مي‌كنند.
همان‌گونه كه محمدي در بخشي از اين يادداشت تاكيد كرده، داستان فراتر از انتخابات مجلس دوازدهم است و با اين دست به فرمان حلقه نزديكان قاليباف در مجلس يازدهم بدون شك عزم رياست‌جمهوري 1404 در كار است. اينكه يك روز ليست دشمنان را رديف مي‌كنند و روز ديگر وزراي دولت را هدف توپخانه‌هاي رسانه‌اي خود قرار مي‌دهند نشان از هدف‌گذاري پاستور براي سال 1404 است. گرچه در صحنه حذف رقبا حالا در يكدستي قدرت نهادهاي انتخاباتي گروه‌ها تفكيك و در رقابت باهم هستند اما به نظر مي‌رسد راهبرد تيم قاليباف و مشاور راهبردي علاوه بر درگير شدن با هر چهره سياسي از دو جناح در توييتر، اتهام‌زني به وزراي دولت براي كار انتخاباتي و ليست كردن همه فعالان جريان انقلاب بايد با رويه‌اي با نيم نگاه به روايت «هزار دوست كم است و يك دشمن» زياد باشد. قاليباف كه عموما پيش از ورود به مجلس كمتر ادبيات تندي از وي شنيده مي‌شد با اين حلقه مشاوران و نزديكان راه سختي را در پيش دارد. حتي اگر افق پيش روي حركت همان باشد كه مهدي محمدي تاكيد كرده: «مثل روز روشن است كه جبهه‌اي هست و جنگي در كار است اما ميدان كارزار نه پاستور است نه بهارستان».