عبور ترابری ریلی ایران از مرز عراق

 معاون اول رييس‌جمهور ايران و نخست وزير عراق از پايانه مرزي شلمچه بازديد و ضمن گفت‌وگو با زائران عبوري از مرز ايران به سمت عراق، نحوه خدمات‌رساني به آنها را مورد بررسي قرار دادند. معاون اول رييس‌جمهور ايران و نخست وزير عراق از پايانه مرزي شلمچه بازديد و ضمن گفت‌وگو با زائران عبوري از مرز ايران به سمت عراق، نحوه خدمات‌رساني به آنها را مورد بررسي قرار دادند.در اين بازديد كه پس از آغاز به‌ كار رسمي عمليات اجرايي قطار شلمچه- بصره صورت گرفت، محمد مخبر از تلاش‌هاي دولت و ملت عراق در ميزباني از زائران ايراني و خصوصا همراهي دولت اين كشور در روان‌سازي عبور و مرور از مرز تقدير و اظهار اميدواري كرد در مسير بازگشت نيز زائران با كمترين مشكل به خانه بازگردند. معاون اول رييس‌جمهور پس از اين بازديد و خداحافظي با نخست وزير عراق، در مركز پايش مرزي پايانه شلمچه با حضور وزير راه و شهرسازي، استاندار خوزستان و ساير نمايندگان دستگاه‌هاي مربوطه به بررسي وضعيت خدمات‌دهي به زائران در پايانه‌هاي استان خوزستان پرداخت. مخبر در اين جلسه با اشاره به آسيب‌شناسي مشكلات اربعين در سال گذشته و برنامه‌ريزي كه براي رفع اين كاستي‌ها انجام شده، گفت: سال گذشته مردم با صف‌هاي چند كيلومتري، معطلي و برخي كمبودها در پايانه‌هاي مرزي مواجه بودند كه دولت امسال با پيگيري شخص رييس‌جمهور بر اين مسائل تمركز جدي كرد و اقدامات اساسي و كارهاي فوق‌العاده‌اي انجام و ظرف چهار ماه اقدامات اساسي براي تكميل زيرساخت‌ها در پايانه‌هاي مرزي صورت گرفت. وي با يادآوري بازديدهاي سال گذشته خود از پايانه‌هاي مرزي اظهار داشت: سال گذشته در بازديدهايي كه انجام شد شاهد برخي گلايه‌ها و نارضايتي مردم و زائران بودم، اما امسال با اقدامات بزرگ جمعي كه با محوريت ستاد مركزي اربعين و با مشاركت و همراهي همه دستگاه‌ها، نهادها و گروه‌هاي مردمي و جهادي صورت گرفت شاهد بهبود خدمات و رفع مسائل و نواقص سال گذشته هستيم. معاون اول رييس‌جمهور همچنين با اشاره به حضور و پيگيري مستمر وزير كشور و وزير راه و شهرسازي براي نظارت بر خدمت‌رساني به زائران خاطرنشان كرد: روحيه جهادي يكي از ويژگي‌هاي مثبت اعضاي دولت است و وقتي ماموريتي به آنها سپرده مي‌شود با جديت و از خودگذشتگي پاي كار مي‌آيند. وي مردم محور بودن را از ديگر ويژگي‌هاي دولت سيزدهم برشمرد و افزود: دولت در اكثر طرح‌ها و برنامه‌هاي خود به مردم و گروه‌هاي مردمي و جهادي اتكا مي‌كند و نتيجه اين شده است كه امروز در بازديدها و ديدار با مردم و زائران گلايه و نارضايتي مشاهده نشد و در قسمت كنترل گذرنامه نيز مردم از سرعت انجام كارها رضايت كامل داشتند.
سابقه احداث راه‌آهن شلمچه- بصره 
كشور ايران مسووليت مين‌زدايي به طول ۱۶ كيلومتر در محدوده طرح را بر عهده گرفت و اين كار را به سرانجام رساند؛ همچنين ۱۶ تا ۱۸ كيلومتر مين‌زدايي بعدي به عهده كشور عراق است. پس از پايان كار يك پل روي اروندرود ساخته مي‌شود كه به لحاظ فني پيچيدگي‌هايي دارد و به همين علت توسط مهندسان متخصص ايراني ساخته خواهد شد. مسير ريلي ۳۲ كيلومتري شلمچه - بصره قرار است در ۲ سال احداث شود. طرح اوليه ساخت اين خط به حدود ۲۵ سال پيش بازمي‌گردد كه مطالعات اوليه بخش داخل كشور عراق (حدفاصل شلمچه تا بصره) به طول ۳۵ كيلومتر شامل يك پل بزرگ روي اروند رود به طول ۷۰۰ متر (با دهانه بازشو براي تردد شناورهاي رودخانه‌اي) توسط كارشناسان راه‌آهن عراق در سال ۲۰۰۶ انجام شده است.  پرونده ساخت اين پروژه بار ديگر در سال ۹۹ و در جريان سفر مقامات ارشد وزارت راه ايران به عراق در تاريخ ۱۶ اسفند ماه همان سال و ديدار با وزير وقت حمل و نقل اين كشور گشوده شد و دو طرف تفاهمنامه‌اي در خصوص اجرايي‌سازي اين پروژه با يكديگر امضا كردند.
در سال ۹۸ نيز البته قرار بود كار تامين مالي ساخت اين پروژه را بنياد مستضعفان انقلاب اسلامي بر عهده بگيرد كه بنا به دلايلي اين طرح عملياتي نشد. به همين دليل نيز در شهريور ماه سال ۹۹، اجراي پروژه خط ريلي شلمچه - بصره با تصويب هيات دولت وقت، به شركت ارزش‌آفرينان فدك (بخش خصوص) سپرده شد كه بر اساس آن، مقرر شد اين شركت مبلغ ۱۰۰ ميليون يورو براي ساخت اين پروژه هزينه كند و شبيه طرح بزرگراه تهران - پرديس، هزينه و سود خود را از طريق در اختيار گرفتن اين خط ريلي تامين كند.


آغاز مطالعات نهايي و عمليات اجرايي پروژه ريلي شلمچه- بصره در سال ۱۴۰۰، به نتيجه تصميمات مقامات عراقي موكول شده بود؛ به خصوص اينكه مسير مورد نظر براي ساخت راه‌آهن ميان دو كشور، به مين‌روبي نياز داشت؛ همان زمان رستم قاسمي، وزير فقيد راه و شهرسازي ديدارهايي با مسوولان عراقي داشت تا زمينه توافق با عراق در خصوص اتصال ريلي ايران با اين كشور را فراهم كند.
با اين فرض كه طرف عراقي به وعده‌هايش عمل كند، ساخت اين پروژه حداقل ۱۸ ماه زمان مي‌برد. هرچند اين مسير به گفته مقامات عراقي، نمي‌تواند براي انتقال كالا مورد استفاده قرار گيرد كه دليل آن دور بودن بنادر ايران از مسافت تعيين شده است؛ اما با راه‌اندازي خط ريلي شلمچه - بصره، اين مسير مي‌تواند به عنوان يك مسير خوب براي جابه‌جايي زايران ايراني به سمت كربلا در طول سال مورد استفاده واقع شود؛ همچنين زايران عراقي مي‌توانند با استفاده از قطار به ايران سفر كنند و به شهرهاي زيارتي قم و مشهد مشرف شوند.