روزنامه جوان
1402/06/18
يك تغيير نام فرهنگي از ارشاد تا تمدن
اولین مباحث در مورد احتمال تغییر نام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفت و گوی چند روز پیش «جوان» با دکتر محمد هاشمی، قائم‌مقام و معاون حقوقی و مجلس وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح شد. موضوعی که البته مرد دوم وزارتخانه ترجیح داد از مصاحبه حذف شود تا اعلام زودهنگام آن منجر به حاشیه‌سازی‌های غیرضرور نشود، اما این خبر بالاخره روز پنج‌شنبه با درج یک توئیت از سوی محمد سرشار، مدیر سابق شبکه کودک علنی شد.هاشمی، اما در مصاحبه خود با «جوان» در پاسخ به این سؤال که اخیراً آقای وزیر از تغییر نام وزارتخانه یاد کردند. این تغییر نام پس از انقلاب اسلامی به نظر می‌رسد در وزارت ارشاد بی‌سابقه باشد، چراکه به طرز عجیبی تا حالا روی واژه ارشاد حساسیت‌هایی وجود داشته‌است و انتقاداتی در این ۴۴ سال به همین واژه وارد می‌شد. پیشنهاد نام جدید چیست و آیا در صورت تصویب کلمه ارشاد از عنوان وزارتخانه حذف خواهد شد، گفته‌بود: «نام پیشرویی را انتخاب کرده‌ایم که اصالت و مأموریت آینده‌نگرانه وزارتخانه را دربربگیرد با عنوان وزارتخانه فرهنگ، هنر و تمدن اسلامی که امیدواریم مصوب بشود.»
از ارشاد تا تمدن!
خبر تغییر عنوان وزارت ارشاد با انتشار یک توئیت از سوی محمد سرشار، نویسنده و مدیر سابق شبکه تلویزیونی پویا و نهال در صفحه شخصی‌اش مطرح شد. سرشار در فضای مجازی نوشت: «از پیشنهاددهندگان نام جدید «وزارت فرهنگ، هنر و تمدن اسلامی» باید پرسید آیا بقیه تمدن‌های بزرگ (مثلاً براساس نظریه هانتینگتون)، وزارت تمدن غربی یا ارتدوکسی یا شرقی (ژاپنی/ چینی/ بودایی/ هندی) یا امریکای لاتینی یا آفریقایی دارند که این بزرگواران می‌خواهند چنین نسخه‌ای را برای ما بپیچند؟»
در واقع بحثی که مدیر سابق شبکه کودک نمی‌خواهد مستقیم به آن اشاره کند، همان نگرانی همیشگی طیفی از فعالان عرصه فرهنگ و هنر است که حذف ارشاد را مساوی با اصالت‌بخشیدن به گزاره «هنر برای هنر» می‌دانند و شاید این اقدام را مقدمه کنار گذاشتن یا کمرنگ شدن نگاه اسلامی به هنر و تولیدات هنری تلقی کرده و البته حذف واژه ارشاد را در تضاد با جنبه نظارتی این وزارتخانه تلقی می‌نمایند.
محمد تقی فهیم، منتقد حوزه سینما و تلویزیون در گفتگو با «جوان» ضمن استقبال از این مسئله و اشاره به اینکه اسم و عنوان نشان‌دهنده مسیر هر دستگاه و وزارتخانه‌ای است، می‌گوید: سال‌ها بخشی از اسم این وزارتخانه «ارشاد» بوده، اما عملاً در این زمینه اقدام عملی همه‌جانبه و دقیقی هم انجام نمی‌داده و همین مسئله باعث به وجود آمدن مناقشات و کشمکش‌هایی هم شده‌است. به نظر من این اتفاق اقدام بدی نیست، اگر چه از منظر قانونی و روند آن اطلاعی ندارم.
احترام به همه سلایق و گروه‌ها
فهیم در ادامه با تأکید بر اینکه به دلیل وجود تنوع سلایق و اقلیت‌های متنوع در کشورمان حکومت کردن کار بسیار سختی است، خاطر نشان کرد: در گذشته بسیاری از منتقدان از جمله خود بنده با برخی برنامه‌های تلویزیون مانند سریال «در پناه تو» مخالف بودیم، چون این سریال در آن روز‌ها تابو‌شکنی محسوب می‌شد؛ حتی برخی افراد معتقد بودند که بود و نبود تلویزیونی که بخواهد چنین سریال‌هایی را پخش کند، اصلاً مهم نیست! ولی بعد‌ها متوجه شدیم که حکومت کردن و در نظر گرفتن همه سلایق و طیف‌های مختلف مخاطبان کار بسیار سخت و پیچیده‌ای است که نیازمند نوآوری و به حساب آوردن مردم و گرایشات و سلایق مختلف است و نباید آن‌ها را نادیده گرفت. به همین علت، این دشواری کار حکومت‌داری و دولت‌داری است که تغییر نام‌ها و به تبع آن تغییر مأموریت‌ها می‌تواند برای عده‌ای که انتظارات دیگری دارند مفید فایده باشد و یک مسیر تازه‌ای را برای پیشرفت و حرکت به جلو باز بکند.
این منتقد سینما و تلویزیون افزود: اگر قرار بود این اسم و کلمه ارشاد کاری بکند، خب طی این چهل و اندی سال که از اطلاق آن بر وزارت فرهنگ گذشته، حتماً قابل‌احصا بود. واقعیت این است که عملاً چنین اتفاقی رخ نداده است، ضمن اینکه من گمان می‌کنم شاید از ابتدا وظیفه این وزارتخانه با اشتباهاتی تبیین‌شده و باید این وظایف بر عهده دستگاه‌های دیگری گذاشته می‌شد و اینجا صرفاً باید بحث برنامه‌ریزی برای فرهنگ و هنر و مباحث مرتبط با آن‌ها مانند سیاست‌گذاری و ریل‌گذاری به منظور حرکت درست در مسیر قانونی و همچنین تلاش برای درست انجام‌شدن این قضایا صورت می‌گرفت. ما دستگاه‌ها و ادارات زیادی داریم که در این زمینه مسئولیت‌های مستقیم و روشنی دارند از جمله سازمان تبلیغات اسلامی و دستگاه‌هایی که این مأموریت و وظیفه بیشتر به سمت آن‌ها متمایل است تا وزارت فرهنگ.
تغییری برای همدلی بیشتر
فهیم اظهار داشت: من گمان می‌کنم این اقدام یک حرکت خوب و روبه جلو محسوب میشود که اصلاً اشتباه نیست و باید خیلی زودتر از این‌ها اتفاق می‌افتاد. این اقدام می‌تواند در بازتعریف مأموریت‌های وزارتخانه متناسب با مطالبات رهبری معظم انقلاب در تحول ساختار فرهنگی و بحث گام دوم انقلاب تغییرات مثبتی ایجاد کند. کار‌های بسیار زیادی در این رابطه بر زمین مانده‌اند که این تغییر نام می‌تواند مقدمه‌ای برای برداشتن گام‌های بلند و خوب برای ایجاد زمینه‌های تحقق تمدن اسلامی بشود.
فهیم در پایان ضمن تأکید بر مثبت بودن چنین اتفاقی خاطر نشان کرد: بسیاری از دستگاه‌های متولی فرهنگ بودجه‌های کلانی برای انجام مأموریت‌های تبلیغی و ارشادی می‌گیرند، اما نامش برای وزارت ارشاد است و نانش برای دیگر دستگاه‌ها. به نظر من این تغییر نام می‌تواند در ایجاد همگرایی و اتحاد و همدلی بین اصحاب هنر گام مؤثری باشد.
سایر اخبار این روزنامه
مشکلتان با اربعین بر سر چیست؟
انحلال کانون صرافان به جرم باج‌خواهی
منافع غارتگری از طریق فتنه‌های جدید
يك تغيير نام فرهنگي از ارشاد تا تمدن
عزم دولت در مقابله با فساد دستگاه‌های اجرایی
سیب انگلیس استعمارگرپرور است!
فتح قله با استقامت دست‌یافتنی است
۲هزار نیروی گشت فرانسه در تحمیل بی‌حجابی اجباری
استحکام ملت امام‌حسین (ع)
تا وقتی پای منافع در میان است قاچاق هم هست
قاب ورافتادن براندازان
او در عراق سنت پیاده‌روی اربعین را احیا کرد
نخبگان اگر در چرخه خدمت به کشور تعریف شوند، مهاجرت نمی‌کنند
حکمت استقامت برای نورانی شدن دانشجو
شوخی هم اگر بود زشت بود
