روزنامه جوان
1402/06/19
پیشنهاد‌های جهانی ایران علیه گردوغبار
حفظ محیط‌زیست و مقابله با پدیده‌هایی نظیر گردوغبار، قربانی سیاسی‌بازی‌ها و اطوارهای دیپلماتیک شده است. جمهوری اسلامی ایران که جزء 5 کشور اول اثرپذیر از گردوغبار است، بانی اجلاس جهانی مقابله با گردوغبار با حضور بیش‌از 50 کشور و سازمان بین‌المللی شده است. قانون اساسی ما «توسعه، فرع بر محیط‌زیست» را به‌عنوان یک اصل پذیرفته است؛ حالا هم این ایران است که به‌عنوان متولی قرار است برای مقابله با گردوغبار در منطقه اقدامات عملی انجام دهد. رئیس‌جمهور ایران در این اجلاس محیط‌زیستی، «استفاده از ظرفیت‌های مراکز علمی و تحقیقاتی»، «ایجاد صندوق مالی» و «تهیه پیوست‌های فرهنگی و رسانه‌ای» را به عنوان 3 پیشنهاد ایران برای مقابله مؤثر با طوفان‌های شن و ماسه و گردوغبار عنوان کرد. «ايران جزو پنج كشور با بيشترين تأثيرپذيري از گرد و غبار است»، اين موضوعي است كه رئيس سازمان حفاظت محيط زيست كشورمان در اجلاس بين‌المللي مقابله با طوفان‌هاي ماسه و گرد و غبار با تأكيد بر آن به آخرين مطالعات انجام‌شده در حوزه زيست‌محيطي اشاره كرد. به گفته وي بر اساس آخرين مقالاتي كه «ساينس» منتشر كرده است، درياچه‌هاي بزرگ و منابع عظيم آبي جهان به خشكي گراييده‌اند كه اين موضوع دال بر افزايش منابع گرد و غبار است. از سوي ديگر بنا بر اعلام دبيركل سازمان ملل متحد سالانه ۷ميليون نفر بر اثر آلودگي جوي طبيعي و مصنوعي در حال مرگ هستند. اين آمار و ارقام ما را به چاره‌انديشي وادار مي‌كند.چند سالي مي‌شود دود گرد و غبار كشورهاي همسايه در چشم مردم كشورمان مي‌رود و به طور ويژه ساكنان استان‌هاي غربي و جنوب غربي و همينطور استان‌هاي شرقي كشور از اين ماجرا آسيب جدي مي‌بينند. گرد و غبار حتي در برخي فصل‌هاي سال تا مناطق مركزي هم مي‌رسد؛ گرد و غباري كه بنا به اذعان كارشناسان زيست‌محيطي 70درصد آن منشأ خارجي دارد و حل اين معضل نيازمند همكاري‌هاي منطقه‌اي است. بر همين اساس روز گذشته و امروز اجلاس بين‌المللي مقابله با طوفان‌هاي ماسه و گرد و غبار با حضور سیدابراهيم رئيسي رئيس‌جمهور ايران، حسين اميرعبدالهيان وزير امورخارجه و مقامات بيش از ۵۰كشور و آژانس بين‌المللي با هدف بررسي چالش‌ها و مشكلات كشورهاي متأثر از گرد و غبار و ارائه راه‌حل‌هاي عملي براي برخورد با اين چالش و معضل جهاني در سالن اجلاس سران برگزار شد. ۱۲۴ميليارد دلار خسارات خشكسالي
علي سلاجقه، رئيس سازمان حفاظت محيط زيست در اجلاس بين‌المللي مقابله با طوفان‌هاي ماسه و گرد و غبار با اشاره به افزايش چالش‌هاي زيست‌محيطي در دنيا گفت: «از سال۲۰۰۰ ميلادي تعداد وقوع خشكسالي‌ها و دامنه گستره آنها ۳۰درصد افزايش داشته است. بر اساس آخرين يافته‌هاي جهاني و نتايجي كه آژانس اسكپ سازمان ملل متحد منتشر كرده طي ۵۰سال اخير حدود ۵۰درصد وقايع آب و هوايي مربوط به خشكسالي بوده است. در ۵۰سال اخير حدود ۱۲۴ميليارد دلار خسارات اقتصادي ناشي از خشكسالي بوده است. پيش‌بيني مي‌شود تا سال۲۰۳۰ حدود ۷۰۰ميليون نفر مهاجرت ناشي از خشكسالي را در جهان داشته باشيم.»
به گفته رئيس سازمان حفاظت محيط زيست در حال حاضر 2/3ميليارد نفر در جهان با مشكل كمبود آب مواجه هستند و تحقيقات نشان مي‌دهد اين مقدار تا سال۲۰۵۰ به ۵ميليارد نفر خواهد رسيد كه سه‌چهارم جمعت كل جهان است. همچنين ۵ميليارد نفر در جهان حداقل يك ماه در سال به آب دسترسي نخواهند داشت.
وي با اشاره به خشكي تالاب‌ها و درياچه‌هاي بزرگ جهان گفت: «بر اساس آخرين مقالاتي كه ساينس منتشر كرده است، درياچه‌هاي بزرگ و منابع عظيم آبي جهان به خشكي گراييده‌اند كه اين موضوع دال بر افزايش منابع گرد و غبار است.»
معاون رئيس‌جمهوري ادامه داد: «بنابر اعلام دبيركل سازمان ملل متحد سالانه ۷ميليون نفر بر اثر آلودگي جوي طبيعي و مصنوعي در حال مرگ هستند. اين آمار و ارقام ما را به چاره‌انديشي وادار مي‌كند. رئيس‌جمهوري نيز با توجه به اين مشكلات دستور داد براي حل اين مشكل از تمام ظرفيت‌هاي ملي استفاده شود. بر اساس اين دستور سازمان حفاظت محيط زيست در كنار وزارت امور خارجه رايزني‌هاي خود را آغاز كرده كه به تشكيل اولين نشست منطقه‌اي گرد و غبار در ۲۱تيرماه با حضور كشورهاي همسايه، همسو و مسلمان در تهران منجر شد، در نتيجه همين رايزني‌ها روز ۲۱تيرماه به عنوان روز بين‌المللي مقابله با گرد و غبار در تقويم سازمان ملل ثبت شد.»
بيشترين تأثيرپذيري از گرد و غبار
طبق توضيحات رئيس سازمان حفاظت محيط زيست به دليل دستاوردهاي بزرگ اجلاس منطقه‌اي سال گذشته، سازمان ملل متحد ضمن قدرداني از جمهوري اسلامي ايران، ما را به عنوان ميزبان اجلاس بين‌المللي مقابله با طوفان‌هاي ماسه و گرد و غبار انتخاب كرد.
سلاجقه ادامه داد: «با توجه به اينكه محيط زيست مرز نمي‌شناسد، كشورها از دعوت ما استقبال كردند و از ۵۵كشور دعوت‌شده، ۵۰كشور و آژانس بين‌المللي در اجلاس شركت كرده‌اند. در اين زمينه سازمان ملل متحد نيز همراه ما بوده است.»
به گفته وي از آنجا كه تأكيد رئيس‌جمهوري بر اجرايي‌شدن نتايج اين اجلاس‌هاست، اقدامات عملي نيز شروع شده است. به عنوان مثال در چهار استان عراق و دو استان ايران عمليات اجرايي مقابله با گرد و غبار شروع مي‌شود.
سلاجقه با تأكيد بر اينكه بر اساس اطلاعات آژانس اسكپ كشورهاي تركمنستان، ارمنستان، ازبكستان، آذربايجان و ايران بيشترين تأثيرپذيري را از گرد و غبار دارند، گفت: «اميدواريم نتيجه نهايي اين اجلاس رهاوردي براي همه كشورها در راه مقابله با گرد و غبار باشد و الزامات قطعنامه سازمان ملل متحد، كشورها را در كنار هم قرار دهد. دراين راستا ۱۵نهاد بين‌المللي نيز وظايفي دارند كه بايد به وظايف خود عمل كنند.»
وي در پايان تصريح كرد: «توقع ما از سازمان ملل متحد اين است كه تحريم‌هاي ظالمانه و يكجانبه تأثيري بر همكاري‌هاي سازمان ملل با كشورهاي مختلف از جمله ايران نداشته باشد.» ضرورت تدبير براي ضمانت اجرايي قطعنامه‌هاي زيست‌محيطي
سيدابراهيم رئيسي ، رئيس‌جمهور در «اجلاس بين‌المللي مقابله با طوفان‌هاي ماسه و گرد و غبار» ضمن ابراز اميدواري نسبت به اينكه اين نشست براي همفكري، هم‌انديشي و تدبير مشترك درباره موضوع مهم حفاظت از محيط زيست مبارك باشد، گفت: «امروز حفاظت از محيط زيست يك مسئله و دغدغه‌اي عمومي و نه صرفاً مربوط به يك كشور و منطقه خاص است. تهديدهاي ناشي از آسيب به محيط زيست براي جان انسان‌ها و امنيت غذايي، همه كشورها و دغدغه‌مندان را به هفكري و همكاري وا داشته است.»
وي همفكري و همگرايي براي يافتن درمان معضل مشترك طوفان‌هاي شن و ماسه و گرد و غبار را از جمله راهكارهاي مؤثر در مقابله با اين پديده مخرب زيست‌محيطي دانست و گفت: «در سال‌هاي اخير قطعنامه‌هايي از سوي سازمان ملل و همچنين سازمان‌هاي منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي براي مقابله با اين پديده‌ها صادر شده است كه بايد نسبت به آنها قدردان بود، اما اينكه كشورهاي توسعه‌يافته سلطه‌گر تا چه ميزان به اين قطعنامه‌ها پايبندي دارند، ناشي از عدم‌ضمانت اجرايي اين نوع قطعنامه‌هاست، بنابراين از نكاتي كه بايد براي آن چاره‌اي اساسي انديشيد، ضمانت اجرايي قطعنامه‌هاي سازمان‌هاي بين‌المللي در زمينه حفاظت از محيط زيست است تا برخي كشورها با پشتوانه قدرت و ثروت نتوانند آنها را نقض كنند.»
وي حضور حدود 50كشور و 15سازمان بين‌المللي در اين اجلاس را نشان‌دهنده احساس مشترك براي حفظ محيط‌زيست و شايسته قدرداني دانست و افزود: «اين همگرايي باعث خواهد شد كشورهاي در حال توسعه صرفاً با نگاه اقتصادي به مسائل نگاه نكنند و حفظ محيط‌زيست را نيز در نظر داشته باشند.»
وي با تأكيد بر لزوم پرهيز از دخالت مسائل سياسي و تعارفات ديپلماتيك در تصميمات محيط‌زيستي افزود: «حفظ محيط زيست به هيچ وجه نبايد تحت تأثير مسائل سياسي و تعارفات معمول ديپلماتيك باشد و تصميمات اتخاذشده در اين زمينه بايد به عنوان يك موضوع مهم خارج از اين چارچوب‌ها دنبال شود.»
رئيس‌جمهور با بيان اينكه در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران هرگونه توسعه‌يافتگي فرع بر محيط‌زيست تعريف شده است، خاطرنشان كرد: «در راهبرد جمهوري اسلامي ايران «توسعه آري، به خطر انداختن محيط‌زيست هرگز» همواره مورد توجه بوده است و در كنار سازمان حفاظت محيط زيست كه به موضوع مهم توليد توجه دارد، كارآفرينان و صنعتگران ما نيز به اين قانون و راهبرد اساسي توجه داشته و دارند.»
وي در اين اجلاس «استفاده از ظرفيت‌هاي مراكز علمي و تحقيقاتي»، «ايجاد صندوق مالي» و «تهيه پيوست‌هاي فرهنگي و رسانه‌اي» را به عنوان سه پيشنهاد جمهوري اسلامي ايران براي مقابله مؤثر با طوفان‌هاي شن و ماسه و گرد و غبار عنوان كرد و افزود: «بسياري از مراكز علمي ما در اين زمينه تحقيقات و پژوهش‌هاي مفيدي انجام داده‌اند كه مي‌تواند به عنوان پشتوانه مهمي در تصميم‌سازي‌ها مورد توجه قرار گيرد و ما نيز آماده انتقال تجربيات خود در اين راستا هستيم. همچنين پشتيباني مالي يكي از ملزومات موفقيت تصميمات اين اجلاس است كه در اين راستا تشكيل صندوق مالي با مشاركت كشورهاي درگير اين پديده مخرب محيط‌زيستي پيشنهاد مي‌شود تا اجراي تصميمات اتخاذشده به دليل مشكلات مالي دچار وقفه نشود.» تدوين پيش‌نويس ايجاد سازمان منطقه‌اي محيط زيست
ايرج حشمتي، معاون محيط زيست انساني سازمان حفاظت محيط زيست با قرائت بيانيه ملي اجلاس بين‌المللي مقابله با گرد و غبارو بيان اينكه جهان با چالش‌هاي عظيم محيط زيستي دست‌وپنجه نرم مي‌كند، گفت: «حل مشكلات محيط زيستي عظيم نيازمند تلاش‌ها و برنامه‌هاي جامع و هماهنگ در سطوح بين‌المللي، منطقه‌اي و زيرمنطقه‌اي است.»
در اين بيانيه آمده است: جمهوري اسلامي ايران بر مبناي اعلاميه نشست منطقه‌اي وزراي محيط زيست در تهران در جولاي سال گذشته، متعهدانه از ايجاد صندوق منطقه‌اي براي منطقه غرب‌آسيا و آسياي‌ميانه و در گام‌هاي بعدي ايجاد صندوق بين‌المللي براي پشتيباني از اقدامات اجرايي در زمينه مقابله با طوفان‌هاي گردوغبار حمايت كرده است و كشورهاي ذي‌ربط را به مشاركت در انجام اين مهم تشويق مي‌كند. همچنين با اعتقادي راسخ بر اهميت ايجاد مراكز منطقه‌اي و كارگروه‌هاي فني مشترك در هماهنگي و با همكاري كشورهاي تحت تأثير پديده گردوغبار و آسيب‌ديده از اين پديده، اعلام مي‌دارد پيش‌نويس ايجاد سازمان منطقه‌اي محيط‌زيست را تدوين كرده است. واضح است اين نهادها به لحاظ مسئوليت تاريخي كشورهاي توسعه‌يافته براي ظرفيت‌سازي، تسهيل در انتقال فناوري و تأمين منابع مالي مي‌توانند نقش اساسي در افزايش ظرفيت، ارائه پشتيباني‌هاي فني و نظارت بر آماده‌سازي و اجراي دقيق برنامه‌هاي عمل و اقدام منطقه‌اي و زيرمنطقه‌اي ايفا كنند، بنابراين جمهوري اسلامي ايران آمادگي دارد همچون گذشته در همكاري‌هاي بين‌المللي مشاركت و نقش فعال ايفا كند و دانش و تجربه گسترده خود را براي سازگاري، مديريت و مقابله با چالش‌هاي ناشي از طوفان‌هاي گردوغبار را با ديگر كشورهاي جهان و نهادهاي بين‌المللي به اشتراك بگذارد.
در ادامه اين بيانيه آمده است: همكاري‌ها و تلاش‌هاي مشترك كشورهاي مؤثر و متأثر با همكاري سازمان ملل متحد، نيازمند ارائه چارچوبي همه‌جانبه‌نگر براي واكنش جمعي است و اين همكاري‌ها بايد فارغ از سياست‌زدگي و اقدامات قهري و يكجانبه باشد. بر اين اساس جمهوري اسلامي ايران تمامي كشورهاي تحت تأثير و نهادهاي بين‌المللي مرتبط را تشويق به همكاري در تدوين و تحقق كنوانسيوني الزام‌آور براي مديريت، سازگاري و مقابله با طوفان‌هاي گردوغبار به منظور انجام اقدامات عملياتي و اجرايي مي‌كند. بديهي است تحت راهبردهاي اين كنوانسيون دستيابي به اهداف مشترك جهاني و منطقه‌اي براي مقابله و كاهش پيامدهاي ناشي از طوفان‌هاي گردوغبار ضرورتي اجتناب‌ناپذير خواهد بود.
در پايان بيانيه ملي آمده است: جمهوري اسلامي ايران ضمن اعلام پايبندي به تعهدات خود براي مديريت، سازگاري و مقابله با طوفان‌هاي گردوغبار در سطوح بين‌المللي، منطقه‌اي و زيرمنطقه‌اي اعتقاد دارد از طريق تصويب برنامه‌هاي عمل و اقدام، ايجاد صندوق مالي به منظور پشتيباني از اقدامات عملياتي و اجرايي، ايجاد مراكز و كارگروه‌هاي فني و در نهايت تلاش براي ايجاد كنوانسيون مقابله با طوفان‌هاي گردوغبار با الزامات اجرايي از سوی تمامی كشورهاي مؤثر و متأثر از پديده گردوغبار كه در پيش به آنها اشاره شد، مي‌توان ضمن مهار و كاهش آثار و پيامدهاي طوفان‌هاي گردوغبار بر اين چالش فرامرزي فائق آمد. امروز در حالي كه همه ما شايسته تقدير براي حضور مؤثر در اين اجلاس بين‌المللي هستيم، نبايد از ياد ببريم كه گام‌هاي سخت‌تر و چالش‌برانگيزتري پيش‌رو خواهيم داشت كه تنها و تنها با مشاركت و همكاري همه‌جانبه و خلل‌ناپذير قادر به غلبه بر آنها خواهيم بود.
سایر اخبار این روزنامه
پروژه تحميلي تل‌آويو براي براندازان
۲۸ شهریور پایان مهلت خلع سلاح تجزیه‌طلب‌ها در عراق
سايه جنگ سوم بر آسمان «قره‌باغ»
اول تا سوم دبستان با یک معلم
تزریق آب به سفره‌های زیرزمینی علیه فرونشست‌ها
مرض چپ‌روی در اصلاح‌طلبان
۲۲۴۱ کشته و زخمی در زمین‌لرزه مراکش
چاپ پول بدون پشتوانه متوقف شد
می‌گفت تحمل جسارت به حرم بی‌بی را ندارم
خطر جدي بيخ گوش تكواندو
چند تكه كلوخ زشت به نام «شهرك ابريشم»
زنان پویانمایی‌ساز ايراني جسور، خلاق و ايده‌پرداز هستند
پیشنهاد‌های جهانی ایران علیه گردوغبار
