روزنامه جوان
1402/06/21
۶ دولت مسبب در وضع کنونی سیستان‌وبلوچستان
دقيقاً 20سال‌و‌شش‌ماه‌و‌سه‌روز پیش جمعي از مسئولان وقت در حضور رهبر معظم انقلاب، جلسهاي براي بررسي راه‌هاي تسريع محروميت‌زدايي سيستانوبلوچستان برگزار كردند و اعلام شد در سه سال آينده هزارو40ميلياردريال صرف اجراي طرح‌هاي مختلف براي حل مشكلات مردم و رفع محروميت‌هاي سيستان‌و بلوچستان خواهد شد اما با گذشت 7هزارو492 روز از آن جلسه و انتخاب چهار رئيس‌جمهور و تشكيل شش دولت، هنوز بسیاری از آن مصوبات بر زمین مانده و طبعاً اگر دولت‌ها به وعده‌هاي خود عمل مي‌كردند، وضعيت سرزمين اساطير با آنچه اکنون است، حتماً متفاوت بود، اين در حالي است که موقعيت جغرافيايي ويژه، وجود معادن نسبتاً غني گشوده و ناگشوده فلزي، اقليم مناسب كشت محصولات سودآور صادراتي، شرايط ممتاز براي تصدي نقش بازرگاني ملي و ترانزيت خارجي ميان اروپا و آسياي‌مركزي با آبهاي شرقي‌وجنوبي و شاخ آفريقا، وجود هفت گمرك و 28شهرك صنعتي، اتصال به مرز پاكستان و شبكه راه‌آهن سراسري، بهره‌مندي از انرژي خورشيد و باد، وجود صنايع كشتي‌سازي و اسكله‌هاي مهم كشتيراني از جمله فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري استان سيستانوبلوچستان به شمار مي‌رود.رهبر حكيم انقلاب اسلامي روز دوشنبه در بخشي از بيانات‌شان در ديدار هزاران نفر از مردم «سيستانوبلوچستان» و «خراسان‌جنوبي»، وضع فعلي سيستانوبلوچستان را با قبل از انقلاب، غيرقابل مقايسه خواندند اما تأكيد كردند: «با وجود كارهاي فراوان انجام‌شده، مسئولان بايد با جديت، خدمت‌رساني به منطقه را قوت و گسترش دهند كه ايجاد خط‌آهن شمال به جنوب در استان و تأمين حق مردم در زمينه آب از جمله كارهاي ضروري است.» ايشان افزودند: «البته اگر مصوبات سفر اوايل دهه۸۰ به سيستانوبلوچستان، كامل اجرا و دچار بي‌توجهي و غفلت نمي‌شد، چهره امروز استان متفاوت بود كه اميدواريم اين دولت با كار و تلاش جدي، مشكلات را كاهش دهد.»
در جريان سفر اسفند1381 رهبر حكيم انقلاب به استان سيستانوبلوچستان، 18اسفند همان سال، جلسهاي با حضور جمعي از مسئولان وقت نظام در حضور ايشان براي بررسي راه‌هاي تسريع محروميت‌زدايي سيستانوبلوچستان برگزار و اعلام شد تا سال1384(پايان مسئولیت دولت نهم موسوم به اصلاحات)، هزارو40ميليارد ريال‌صرف اجراي طرح‌هاي مختلف براي حل مشكلات مردم و رفع محروميت‌هاي سيستان‌و بلوچستان خواهد شد. محمد ستاري‌فر، رئيس سازمان مديريت و برنامه‌ريزي دولت هشتم نيز در اين جلسه با تشريح طرح‌هاي دولت براي توسعه سيستانوبلوچستان اعلام كرد: «علاوه بر افزايش بودجه عمراني اين استان نسبت به بودجه جاري آن، براي رفع محروميت سيستانوبلوچستان از بودجه توسعه استان، بودجه توازن منطقه‌اي و بودجه مقابله با خشكسالي نيز استفاده مي‌شود. بر اساس تصميماتي كه در پي سفر رهبرمعظم انقلاب به سيستانوبلوچستان اتخاذ شده است، در سه سال آينده در مجموع هزارو40ميلياردريال صرف رفع محروميت‌ها و اجراي طرح‌هاي عمراني، اقتصادي، بهداشتي، فرهنگي اين استان خواهد شد. 550ميلياردريال از اين مبلغ از بودجه عمومي‌دولت، 38ميلياردريال‌از بودجه دفتر مناطق محروم، 280ميلياردريال از محل‌تسهيلات بانكي و80ميليارد ريال آن از بودجه دستگاه‌هاي اجرايي تأمين خواهد شد، ضمن آنكه دفتر مقام معظم رهبري نيز مبلغ90ميلياردريال به اجراي طرح‌هاي محروميت‌زدايي در استان‌اختصاص داده است.» ستاري‌فر تأكيد كرده بود: «احداث كارخانه سيمان، اجراي طرح چاه نيمهچهارم، احداث كتابخانه مركزي دانشگاه، راه‌اندازي شبكه استاني سيما، اجراي طرح آبياري تحت‌فشار، ايجاد و اصلاح شبكه‌هاي آبرساني، احداث زمين‌هاي ورزشي، خانه‌سازي براي محرومان، ايجاد استخرهاي پرورش ميگو و برق‌رساني به‌روستاها، از جمله طرح‌هاي‌پيش‌بيني‌شده براي كاهش محروميت‌ها در سيستان‌وبلوچستان‌‌است.»
مصوبات برزمين‌مانده
فارغ از طرح‌هايي كه رئيس سازمان مديريت‌‌و‌برنامه‌ريزي دولت موسوم به اصلاحات اعلام كرد و به طور كامل عملياتي نشد، مجموع طرح‌هاي مصوبه براي رشد استان سيستانوبلوچستان عبارتند از:
1- طرح مقابله با خشكسالي و تسريع در احداث چاه نيمهچهارم: چاه نيمه‌ها به منابع ذخيره طبيعي آب گفته مي‌شود كه در گذشته به سه بخش چاه نيمه يك، 2 و 3 تقسيم‌بندي شده بودند كه حداقل با 16سال تأخير، در دولت يازدهم چاه نيمهچهارم ساخته و راه‌اندازي شد. چاه نيمه‌هاي يك، 2 و 3 آب زاهدان و سيستان را تأمين مي‌كنند و چاه نيمهچهارم با ظرفيت بيش از يك‌ميليون مترمكعب پشتيبان چاه نيمه‌هاي ديگر است.
2- اجراي طرح آبياري تحت‌فشار: طرح انتقال آب به دشت سيستان با 12سال تأخير در ابتداي سال1393 مصوب و با عنايت رهبر معظم انقلاب، بخش اول اعتبار آن با رقم ۵۰۰ميليون دلار از محل صندوق توسعه ملي تخصيص و جهت اجرا به وزارت جهاد كشاورزي و وزارت نيرو ابلاغ شد. با توجه به خشكسالي‌هاي ۲۰ساله سيستانوبلوچستان اين طرح مي‌تواند با تأمين آب مطمئن در طول سال نويددهنده رونق كشاورزي منطقه باشد.
3- ايجاد و اصلاح‌شبكه‌هاي آبرساني: اين طرح بعد از دو دهه همچنان به سرانجام نرسيده است. خرداد امسال رئيس مركز جهاد آبرساني وزارت نيرو در سفر به سيستانوبلوچستان اعلام كرد اصلاح و توسعه شبكه توزيع و خطوط فرعي تمامي روستاهاي دچار تنش آبي سيستان به منظور كاهش اثرات ناشي از كم‌آبي و محدوديت‌هاي منابع آبي در طرح جهاد آبرساني لحاظ و در حال انجام است.
4- توجه ويژه و نگاهي جديد و از زاويه اهميت فراوان اين منطقه در ارتباط ايران با اقتصاد و تجارت‌جهاني به عنوان دروازه تجارت كشور با مناطق شرقي جهان و قاره آسيا: تاكنون طرحي جامع در اين راستا تهيه و اجرايي نشده است. اين در حالي است که استقرار در كنار آبهاي آزاد بين‌المللي خارج از تنگه هرمز، برخورداري از هزارو100كيلومتر مرز خاكي با كشورهاي پاكستان و افغانستان و 300كيلومتر مرز ساحلي در كنار درياي عمان، نزديكي مناطق ساحلي استان با كشورهاي حوزه خليج‌فارس و درياي عمان، شبه‌قاره هند و كشورهاي آفريقایي و همچنين شرايط ممتاز استان براي تصدي نقش بازرگاني ملي و ترانزيت خارجي ميان اروپا و آسياي مركزي با آبهاي شرقي و جنوبي و شاخ آفريقا، موقعيت جغرافيايي ويژه و مناسبي براي استان سيستانوبلوچستان مهيا كرده است.
5- استفاده از ظرفيت بندر چابهار در درياي‌عمان: استفاده از ظرفيت بندر چابهار صرفاً در حد چند اقدام باقي مانده و اخيراً نيز ستاد توسعه سواحل مكران تشكيل شده اما از اين ظرفيت آنطور كه انتظار مي‌رفت، استفاده نشده است. «جوان» پيش‌تر در گزارشي با عنوان «كمربند مهار ايران را بايد با «مكران» باز كرد» به اهميت بند چابهار پرداخته است.
6- ايجاد منطقه ويژه تجاري در زابل: آيين كلنگ‌زني و آغاز عمليات اجرايي منطقه ويژه اقتصادي سيستان با یک‌سال تأخير سال1399 اجرا شد.
7- سرمايه‌گذاري روي مرز دريايي طولاني و همجواري با دو كشور پاكستان و افغانستان و استفاده از ظرفيت ترانزيتي استان: اين موضوع تقريباً هيچ پيشرفتي نداشته، اين در حالي است که وجود اسكله‌هاي مهم كشتيراني (اسكله نصب سريع شهيد بهشتي، اسكله شهيد كلانتري، اسكله ايران بندر)، امكان اتصال استان و مرز پاكستان به شبكه راه‌آهن سراسري، ظرفيت تبديل به پل ارتباطي ريلي اروپا به آسياي جنوب‌شرقي، وجود بندر چابهار به عنوان تنها بندر مهم كشور در سواحل درياي عمان و شرق تنگه هرمز مزيت بزرگي در راه توسعه صنعتي استان به شمار می‌رود.
8- احداث بازارچه‌هاي مرزي: در حوزه بازارچه‌هاي مركزي اقداماتي صورت گرفته است، به طوري كه در حال حاضر هفت بازارچه در حوزه صادرات و واردات كالا فعال هستند.
9- پيگيري ستاد توسعه محور شرق، رفع نواقص احتمالي آن و گزارش مستمر فعاليت‌هاي انجام‌شده: پيگيري چنين ستادي بيشتر در باتلاق شعار گير كرده است. وزير راه‌وشهرسازي دولت دوازدهم، سال1397 در جريان سفری به سيستانوبلوچستان، بعد از 16سال تأخير صرفاً به اين جمله بسنده كرد كه «توسعه محور شرق از اولويت‌هاي دولت است!».
10- فعال‌شدن سازمان عمران سيستان: برخي مسئولان دولت دوازدهم پس از 18سال در جلسهاي از احياي سازمان عمران سيستان صحبت كردند و تاكنون خبري از چنين سازماني وجود نيست.
11- آغاز طرح گازرساني به استان: يكي از مصاديق نقض صريح عدالت اجتماعي، محروم‌كردن سيستانوبلوچستان از انرژي خدادادي گاز است كه طي چند دهه گذشته هنوز به طور كامل به اين استان گازرساني صورت نگرفته است. به گفته مدير عامل شركت گاز سيستانوبلوچستان، براي هفته دولت امسال ۲۲طرح گازرساني در سيستانوبلوچستان آماده بهره‌برداري و كلنگ‌زني است.
12- توجه جدي به معادن استان: سيستانوبلوچستان با قرار داشتن روي كمربند فلزي و معدني جهان، رنگين‌كماني از معادن را در خود جاي داده و احياي ۹معدن راكد استان در دولت سيزدهم نشان از نگاه ويژه دولتمردان براي بهره‌گيري از اين ظرفيت خدادادي در جهت ايجاد اشتغال و توسعه همه‌جانبه اين نقطه از ايران اسلامي است، با اين حال به دليل ضعف مديريت وزارت صمت در دولت‌هاي گذشته از جمله دولت فعلي، وضعيت معادن استان در بلاتكليفي قرار دارد و آورده قابل لمسي براي مردم در پي نداشته است.
13- توجه ويژه به مسئله امنيت عمومي و مرزها در استان و برخورد جدي با باندهاي قاچاق: در حوزه مبارزه با قاچاق و امنيت عمومي مرزها شهداي زيادي تقديم و اقداماتي از سوي نهاهاي غيردولتي انجام شده است.
14- حمايت‌از صنايع دستي سيستانوبلوچستان و ايجاد صنايع كوچك در منطقه: مديرعامل سازمان صنايع كوچك و شهرك‌هاي صنعتي دولت سيزدهم پس از 19سال تأخير، سال1400 در نشستي اعلام كرد نخستين شهرك صنفي صنعتي كشور در سيستانوبلوچستان ايجاد مي‌شود و براي ايجاد چنين شهركي بايد اراضي لازم اختصاص يابد.
15- مبارزه با هر گونه تلاش تفرقه‌افكنانه براي ايجاد دودستگي در ميان شيعه و سني. 16- خانه‌سازي براي محرومان. 17- برق‌رساني به روستاها. 18- بهبود وضع بهداشت عمومي. 19- رسيدگي به مسئله آبزيان و احداث بنادر صيادي. 20- ايجاد استخرهاي پرورش‌ميگو. 21- رسيدگي به دامداري منطقه. 22- احداث كارخانه سيمان. 23- احداث كتابخانه مركزي دانشگاه. 24- احداث زمين‌هاي ورزشي. 25- بهبود راه‌هاي استان از جمله راه زابل به نهبندان‌و بيرجند از ديگر مصوباتي است كه يا ناقص مانده يا اصلاً اجرايي نشده‌اند.
سایر اخبار این روزنامه
۶ دولت مسبب در وضع کنونی سیستان‌وبلوچستان
مأموريت گروه بحران عليه ايران
جدول دشمن را چگونه پر می‌کنیم؟!
شاهكار مطبوعاتي بايدن در ويتنام
می‌خواهند بحران‌سازی کنند شتر در خواب بیند پنبه‌دانه!
کارنامه درخشان فراجا در اربعین ۱۴۰۲
رئیسی: قهرمان باید فقط دغدغه قهرمانی داشته باشد
مصائب تاكسيراني سنتي
ابرقدرت بحران‌زي
