یک شهر خادم‌الرضا(ع) شد

دسته‌دسته از راه رسیده بودند؛ از شهرها و روستاهای کوچک و بزرگی که حتی نام بعضی‌هایشان را هم نشنیده‌اید و برای این‌که سواره از مشهد به آن‌جا بروید، باید بیش از 3 ساعت با سرعت 100 کیلومتر بر ساعت رانندگی کنید. با این حال، این دلدادگان با پای پیاده به جاده زده و بسیاری از آنان درحالی‌که بیش از یک هفته در راه بوده‌اند، به شهر امام مهربانی‌ها رسیده‌اند. بنا بر اعلام سازمان‌های متولی، بیش از 6 میلیون زائر در ایام پایانی ماه صفر امسال به مشهدالرضا (ع) آمده‌اند، اما در میان سیاهه عظیم این جمع مستان، زائران پیاده حال و هوای دیگری دارند. می‌توان آن‌ها را به‌سادگی در بین جمعیت زائران حرم مطهر رضوی تشخیص داد؛ با لباس‌های خاک گرفته، چهره‌های آفتاب‌سوخته، کفش‌های پاره و البته چشمان اشک‌باری که از عمق ارادت و عشق پایان‌ناپذیرشان به اهل‌بیت (ع) و حضرت شمس‌الشموس حکایت دارد. اگرچه در روزهای اخیر هوای مشهد اندکی خنک‌تر شده، اما در مسیرهای منتهی به حرم مطهر رضوی همچنان قیامت است. وقتی در میدان بسیج خیره به این نمایش عظیم الهی بودم، با خودم فکر کردم که این جمعیت از کجا آمده‌اند، در مدت اقامت خود چه می‌خورند، چند روز در راه بوده‌اند و به چه دلیل صدها و بلکه هزاران کیلومتر راه را برای رسیدن به این شهر پشت سر گذاشته‌اند. از بعضی‌هایشان که سؤال می‌کردم، با اشک‌ها و لبخندهایشان پاسخم را می‌دادند. یکی زائر اولی بود و اشک به چشم داشت، یکی برای هشتمین بار بود که به مشهدالرضا(ع) می‌آمد و لبخند بر لب داشت. یکی برای شفای برادر بیمارش نذر زیارت پیاده کرده بود و یکی به شکرانه شفای مادرش، با پای پیاده به زیارت آمده بود. هرچه باشد، فقط به ذهنم رسید که مغناطیس ارض اقدس مشهدالرضا(ع) توانسته این خیل دلدادگان را به زیارت بکشاند؛ آن هم در این زمانه پربلای اقتصادی و حتی برای کسانی که بسیاری از آن‌ها خودشان هم دقیقاً نمی‌دانستند که چطور شد توفیق زیارت پیدا کردند. پیر و جوان خادم الرضا شدند حالا این موج خروشان زائران در ساحل مشهدالرضا آرام می گیرد. مشهدی ها یکپارچه خادم الرضا شده و آغوش خود را برای تن های خسته از سفر باز کرده‌اند. مردم مشهد فارغ از همه تدارکات رسمی و امکانات دولتی و عمومی که به تنهایی پاسخگوی پذیرایی از زائران نیست، خود وارد عرصه شدند و از خانه خود تا غذای خود را در اختیار زائران ولی نعمت خود قرار داده اند. بسیاری از موکب ها با کمک‌های مالی و خدمات رسانی مردم مشهد پذیرای زائران شدند تا مشهد در این ایام به عرصه ای برای بسیج عمومی در خدمت‌رسانی به زائران تبدیل شود. همه ایران، شیعه امام رضا(ع) است از ساعت 9 که دسته‌های عزا صدای سنج و دمام را در مسیرهای منتهی به حرم مطهر رضوی طنین‌انداز کردند، جمعیت انبوه زائران و مجاوران در رواق امام خمینی(ره) حرم مطهر رضوی گردهم جمع شدند تا در مراسم سخنرانی ظهر شهادت امام هشتم(ع)، دل و جان خود را مهمان مقتل‌خوانی و مرثیه‌سرایی برای امام رئوف کنند. نماینده ولی‌فقیه در استان خراسان رضوی از ساعت 9:30 پشت تریبون قرار گرفت و در یک سخنرانی تقریباً 2 ساعته، روایت دقیقی از ولادت، امامت، سفر و شهادت امام هشتم(ع) را با جزئیات برای مردم تشریح کرد. او گفت: توطئه مأمون عباسی این بود که امام را از مسیر بیابان‌ها به توس بیاورد تا ایشان را به خلافت منصوب کند و خودش ولیعهد باشد، اما این وضعیت شرایطی را فراهم می‌کرد که بتواند فردای روز انتصاب، حضرت را بکشد و علاوه بر این‌که خود دوباره به خلافت می‌رسد، جریان امامت شیعه را هم به دست بگیرد و خودش را به‌عنوان امام برحق بعد از حضرت معرفی کند. این توطئه خطرناک شخصیتی بود که او را به خاطر نیرنگ و خباثتش به‌عنوان معاویه بنی‌عباس خطاب می‌کردند، اما تدبیر امام باعث شد تا اولاً توطئه خلافت خنثی شود و دوم این‌که حتی همین جریان هجرت اجباری برخلاف نظر خلیفه عباسی از مسیر شهرهای مختلف ایران صورت بگیرد که همین، زمینه دعوت مردم به مبانی شیعه و سیره اهل‌بیت(ع) را فراهم کند. هجرت امام رضا(ع)، نقطه عطف تاریخ ایران عضو مجلس خبرگان رهبری در اشاره به اهمیت هجرت امام رضا(ع) بیان کرد: بدون شک می‌توان هجرت امام هشتم(ع) از مدینه به مرو را نقطه عطف تاریخ ایران دانست؛ زیرا اگر امروز این کشور، ام‌القرای جهان تشیع است و پرچم اسلام ناب محمدی را به اهتزاز درآورده، همه به برکت وجود مضجع منور رضوی است که معارف شیعه را در این کشور امام زمان(عج) نهادینه کرده و البته برادران و خواهران حضرت رضا(ع) همچون کریمه اهل ‌بیت(ع) در قم و حضرت شاهچراغ در شیراز که برای این ملت چراغ‌های فروزان هدایت و معرفت هستند. سخنرانی خطیب نماز جمعه مشهد که به ماجرای انگور سمی و روایت اباصلت رسید، فریاد و فغان مردم در سرتاسر رواق طنین‌انداز شد. روایت غربت سلطان توس در مسیر کاخ تا حُجره و لحظات دردناکی که در هر گام، از داغ جگر بر زمین می‌نشست، به یاد مادر مظلومه‌اش می افتاد، بر سینه‌اش پر از شرر خود چنگ می‌کشید و دوباره پس از پیمودن چند قدم، زمین‌گیر می‌شد. برای زائران هم دست‌هایی که بالا می‌رفت و بر سر و سینه پایین می‌آمد، اشک‌هایی که از چشم‌ها فرو می‌غلتید و حنجره‌هایی که به ناله یا رضا(ع) مهمان می‌شد، همگی نشانه عشق و ارادت بی‌پایانی بود که در تاروپود این مردم تنیده شده است. پس از مرثیه‌سرایی حاج امیر عارف و به هنگام نماز ظهر، صفوف به‌هم‌پیوسته نماز تشکیل شد و زائران و مجاوران در پیشگاه قدسی هشتمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت، اذان ظهر شهادت امام رئوف(ع) را با شکوه و جلال هرچه‌تمام‌تر اقامه کردند. اجتماع عظیم عزاداران در حرم مطهر رضوی حرم مطهر رضوی نیز به عنوان میعادگاه اصلی عزاداران دهه آخر صفر برنامه های عزاداری و سوگواری ویژه ای را تدارک دیده است. بنا بر اعلام آستان قدس رضوی، مراسم عزاداری شب شهادت حضرت شمس الشموس(ع) جمعه 24 شهریورماه ساعت 18:30 با قرائت زیارت امین ا... آغاز شد و زائران و مجاوران پس از آن، از شعرخوانی آیینی و سخنان حجت الاسلام والمسلمین ناصر رفیعی بهره‌مند شدند و مدیحه‌سرایی حاج مجید بنی فاطمه پایان‌بخش این مراسم نورانی بود. ویژه برنامه عزاداری ظهر شهادت امام رئوف‌مان نیز شنبه 25 شهریور ماه ساعت 12 شروع شد، این سوگواره با اجرای گروه سرود گلدسته‌های حرم و شعر خوانی آیینی ادامه یافت، پس از آن حاج جعفر ملائکه در وصف مظلومیت و غربت امام رضا(ع) به نوحه خوانی و روضه خوانی پرداخت و شهادت نامه خوانی آیت ا... علم الهدی پایان بخش این محفل نورانی شد. بخش اول مراسم شام شهادت ولی نعمت‌مان حضرت ثامن الحجج(ع) شنبه 25 شهریور ساعت18:30 با قرائت زیارت امین ا...آغاز شد.  پس از آن عاشقان اهل‌بیت(ع) از شعرخوانی شاعران آیینی و سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین ناصر رفیعی بهر‌ه‌مند و در بخش پایانی این محفل نورانی، عزاداران از مرثیه سرایی حاج احمد واعظی مستفیض شدند. بخش دوم این محفل نیز با سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین علیرضا پناهیان آغاز شد  و با مداحی حاج مهدی رسولی پایان یافت. جزئیات مراسم خطبه خوانی شب شهادت اما رضا(ع) و مراسم شام غریبان مراسم خطبه‌خوانی شب شهادت امام رضا(ع) با شعار «آرام جان‌ها» جمعه 24 شهریور ماه همزمان با شب شهادت ولی نعمت‌مان حضرت ثامن الحجج(ع) ساعت 18:30 با قرائت آیات نورانی کلام ا... وحی در صحن پیامبر اعظم(ص) شروع شد. پس از دور تفقد تولیت آستان قدس رضوی، مهدی رسولی از مداحان برجسته کشورمان به مرثیه سرایی پرداخت و سپس خدام بارگاه نورانی امام رئوف‌مان و حاضران از سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین احمد مروی تولیت آستان قدس رضوی بهره مند شدند. در بخش پایانی این مراسم، عزاداری و شمع گردانی خدام با نوحه خوانی احمد ابراهیمی انجام و خطبه شب شهادت توسط حجت الاسلام والمسلمین جعفر اسلامی قرائت شد. مراسم شام غریبان شهادت حضرت رضا (ع) نیز شنبه 25 شهریور ماه پس از اقامه نماز جماعت مغرب و عشا با پیاده روی و عزاداری خدام بارگاه ملائک پاسبان حضرت امام رضا(ع) ساعت18:30 از چهارراه شارستان خیابان نواب صفوی به سوی حرم مطهر آغاز شد. پس از ورود خدام به حرم مطهر، خدمه در صحن انقلاب اسلامی گرداگرد یکدیگر جمع شدند و با مدیحه‌سرایی حاج مهدی سروری در سوگ شهادت ارباب خویش به عزاداری و سینه زنی پرداختند.       خبر مرتبط: حدود 413 هزار زائر پیاده وارد مشهد شدند حسین رضایی، سخنگوی جمعیت خدمتگزاران زائران پیاده امام رضا(ع) نیز در گفت و گو با «خراسان رضوی» درباره تعداد زائران پیاده بیان کرد: تا پایان روز شنبه 412 هزار و 952 نفر زائر پیاه داشتیم که نسبت به سال گذشته 97/9 درصد کاهش داشته ایم. 223 هزار و 747 نفر از این زائران را مردان و بقیه آن‌ها را جمعیت زنان تشکیل می دادند. مسن ترین زائر خانمی 73 ساله از قوچان و کوچک‌ترین زائر نوزادی 3 ماهه در مسیر نیشابور بود که همراه مادرش که به سفر زیارتی آمده بود. این آمارها توسط واحد آمار ما که مرکب از 40 آمارگر حرفه ای  که به صورت شبانه روزی در مسیرهای ورودی به مشهد فعالیت داشتند، جمع آوری شده است. وی در پاسخ به این سوال که دلایل کاهش آمار زائران پیاده نسبت به سال گذشته چه بوده است، بیان کرد: به نظر می رسد مسائل اقتصادی در این موضوع نقش داشته است و همچنین برخی زائران از پیاده روی اربعین آمده اند و خستگی منجر شده در این پیاده روی حضور نیابند. رضایی در پاسخ به چگونگی خدمات صورت گرفته، بیان کرد: در حوزه اسکان داخل شهر برای 144 هزار و 75 نفر از کاروان‌هایی که اسکان نداشتند در 440 محلی که در مشهد پیش بینی شده بود، اسکان در نظر گرفته شد. در حوزه خدمات رفاهی، درمانی و اسکان  این زائران 3 روز در مشهد مهمان واحد اسکان بودند. وی ادامه داد: همچنین هیئت جوادالائمه در حوزه خانه های مردمی کار کردند که ظرفیت خانه های مردمی محدود است. امسال کار جدیدی صورت گرفت که خانه های بیت الجواد را درست کردند که 9 هزار و 70 نفر در این خانه ها اسکان داده شدند. همچنین در حوزه خدمات جاده ای در کلیه محورهای ورودی به مشهد شامل تربت، نیشابور، تربت جام و... در مجموع 490 ایستگاه صلواتی در مسیر زائران پیاده خدمت رسانی کردند. سخنگوی جمعیت خدمتگزاران زائران پیاده امام رضا(ع)خاطر نشان کرد: درحوزه خدمات فرهنگی اعزام 440 مبلغ فرهنگی را به ایستگاه های صلواتی داشتیم.