هفتمین قطار توسعه به ایستگاه بهارستان رسید


کلیات گزارش کمیسیون تلفیق در مورد لایحه برنامه هفتم توسعه جمهوری اسلامی ایران در جلسه علنی نوبت عصر دیروز مجلس شورای اسلامی پس از استماع نظرات موافقان و مخالفان با ۱۳۱ رأی موافق، ۸۱ رأی مخالف و پنج رأی ممتنع از مجموع ۲۲۸ نماینده حاضر در صحن تصویب شد.
انتقادات به تغییرات
پس از ارسال لایحه برنامه هفتم توسعه به مجلس شورای اسلامی، این لایحه طبق فرایند قانونی در دستور کار کمیسیون تلفیق برنامه هفتم و با حضور نمایندگان دولت مورد بررسی قرار گرفت. اخیراً برخی مسئولان دولتی معتقد بودند تغییرات خارج از چارچوب در لایحه برنامه هفتم اعمال شده است، بنابراین از رئیس مجلس شورای اسلامی درخواست کردند بررسی گزارش کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه در صحن علنی مجلس متوقف شود، اما تغییرات کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه با رأی بیش از ۵۷‌درصدی نمایندگان تصویب شد.


هدفمندکردن مشوق‌های مالیاتی
هدفمند‌کردن مشوق‌های مالیاتی یکی از اصلاحات کمیسیون تلفیق به شمار می‌رود، چه آنکه یکی از محور‌های بسیار مهم در زمینه اصلاحات کلان اقتصادی، مسئله مربوط به مالیات بوده است. یکی از اصلی‌ترین و شاید مهم‌ترین بخش اقتصاد کلان کشور که مسئله تورم نیز بخش مهمی از آن است، بحث مرتبط با کسری بودجه و کسری تراز عملیاتی است که ما‌به‌التفاوت درآمد‌ها و هزینه‌های پایدار کشور است.
در این زمینه، یکی از ایده‌آل‌ترین راهکار‌ها در زمینه تحقق درآمد‌های مالیاتی، بحث هدفمندشدن معافیت‌های مالیاتی و شکل‌گیری یک مدل جدید از اعطای مشوق‌های مالیاتی دولت به اقتصاد کشور است که طی آن کشور و شرکت تولیدی باهم رشد کنند و بخش مولد اقتصاد به بیشترین بازدهی برسد.
بر همین اساس نیز مشوق‌های حمایتی دولت از جنس مالیات به جای اطلاق عمومی و بدون نظارت، به شکل هدفمند و در جهت رشد اقتصادی و گسترش بیشتر خلق ارزش در اقتصاد اصلاح شده است. این مدل جدید از اعطای مشروط حمایت‌های مالیاتی دولت از بخش مولد اقتصاد خبر می‌دهد که در کنار اجرای نظام مالیاتی جدید مبتنی بر اخذ مالیات حداکثری از فراریان مالیاتی منطبق است.
مدل جدید اعطای مشوق‌های مالیاتی، مشروط به انجام کاری متقابل از طرف بخش مولد خواهد بود، به این شکل که هر مشوق مالیاتی با هدفی خاص تخصیص خواهد یافت. افزایش رفاه اجتماعی، سرمایه‌گذاری در بخش‌های کمتربرخوردار یا انجام اقدامات خاص در جهت تکمیل زنجیره ارزش از جمله این اهداف است. به طور مثال اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه یکی از مشوق‌های مهم مالیاتی است که موجب تقویت رشد اقتصادی و افزایش تحقیق و توسعه صنعتی خواهد شد. اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه ابزاری ضروری برای خنثی‌کردن تحریم‌های فناوری صنعتی و تشویق بومی‌سازی فناوری‌های صنعتی است. کاهش هزینه‌های مرتبط با تحقیق و توسعه، سرمایه‌گذاری در توسعه فناوری را تحریک می‌کند و باعث گسترش زنجیره ارزش صنعتی می‌شود. علاوه بر این، تبدیل صنایع بزرگ به نهاد‌های دانش‌بنیان را تسهیل و به تاب‌آوری بخش صنعتی کشور کمک می‌کند. به این دلایل، ضروری است دولت‌ها به ارائه و حتی گسترش این اعتبارات مالیاتی برای حمایت از توسعه بخش‌های صنعتی خود در مواجهه با تحریم‌های تکنولوژیک ادامه دهند.
بهینه‌سازی مصرف انرژی
مسئله بهینه‌سازی مصرف مهم‌ترین بخش اصلاحات بخش انرژی در تغییرات کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه است. مشکل بزرگ اقتصاد ایران در زمینه انرژی، ناترازی شدید بخش انرژی است که موجب هزینه‌های هنگفت و عدم‌النفع‌های اقتصادی بزرگ شده است، از طرف دیگر، بهینه‌سازی مصرف یک امر و کار فرانهادی است و باید یک مجموعه فرانهادی تشکیل شود و مختص این امر عمل کند تا بتواند در زمینه کاهش شدت مصرف انرژی صنعتی و اصلاح رویکرد مشترکان خانگی و مصارف شخصی انرژی اقدامات مقتضی را انجام دهد.
یکی دیگر از اقدامات مهم در زمینه جهش صنعتی و توسعه فناورانه صنعتی، استفاده از سود حاصل از اعطای یارانه‌های انرژی در صنایع بزرگ کشور مشروط به تکمیل زنجیره ارزش و هدایت منابع به این سمت است، از همین رو این اصلاح بزرگ نیز رویکرد متحولانه جدید و توسعه مبتنی بر خلق ارزش بیشتر اقتصاد است که در مجلس صورت گرفت.
پاسخ به انتقادات
محسن زنگنه، سخنگوی کمیسیون تلفیق برنامه هفتم در جریان بررسی و تصویب کلیات لایحه برنامه هفتم به منظور رفع ابهامات ایجادشده پیرامون ادعا‌های رئیس سازمان برنامه‌وبودجه در خصوص حذف برخی احکام لایحه دولت از سوی کمیسیون تلفیق لایحه برنامه هفتم توسعه گفت: «اینکه ادعا کنند ۲۰‌هزارهمت از طرف کمیسیون تلفیق بر میزان لایحه دولت افزایش پیدا کرده است، عدد کمی نیست، یا دوستان اعداد و ارقام را نمی‌شناسند یا اینکه متوجه نیستند ۲۰‌هزارهمت مازاد بر آنچه در بودجه و لایحه دولت داریم، رقم بالایی است، ضمن آنکه گفته شد شاکله برنامه عوض شده که ادعای بزرگی است، بنابراین با اعداد و ارقام و بر اساس مواد مطرح‌شده به ارائه توضیحاتی خواهم پرداخت. نکته‌ای هم که بر اساس اصل ۷۵ با استناد به بیانات رهبر معظم انقلاب ذکر کردند، فرمایش درستی است، ایشان تأکید فرمودند که مجلس تکلیف مالایطاق بر دولت نگذارد که حرف بسیار منطقی و درستی است و ما هم خود را سرباز ایشان و در جهت منویات ایشان می‌دانیم.»
ماجرای افزایش ۲۰ هزارهمتی
وی افزود: «دولت معتقد است ما ۲۰ هزارهمت منابع را افزایش دادیم، در مورد یکسری از این منابع حدود ۴‌هزارهمت را می‌گوید که برخی بند‌ها را حذف کردید، اما آنچه حذف شده، مربوط به فصل ۵ در خصوص بازنشستگان و صندوق‌های بازنشستگی است که ما در جهت ثبات اقتصادی، منویات رهبری، کاهش تورم و معیشت مردم انجام دادیم. ۲۸ همت افزایش حق بیمه سهم کارگر در صندوق‌های تأمین اجتماعی، ۸ همت افزایش حق بیمه سهم کارگر در صندوق‌های لشکری و کشوری، ۸۲ همت از محل افزایش سن بازنشستگی به ازای هر چهار ماه و ۹۲ همت که مدعی شدند از محل بند (ز) ماده (۲۹) حذف شده که ما آن را حذف نکردیم، اما به پای مجلس نوشته شده است.»
در کنار دولت بودیم
وی همچنین در مورد برخی اظهارنظر‌ها درباره افزایش بار مالی ۱۵ همتی گفت: «در نامه مکتوب آقای منظور در تبصره ۲ بند ب ماده ۱۵ به منظور افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری در میادین گازی جدید وزارت نفت از طریق شرکت‌های تابعه خود مجاز است با مشارکت بخش خصوصی اقدام به سرمایه‌گذاری کند. تمامی منابع حاصل از درآمد صادرات گاز طبیعی از این میادین پس از کسر سهم صندوق و شرکت نفت تا زمان بازگشت سرمایه‌گذاری متعلق به شرکت تابعه ذی‌ربط وزارت نفت است. برای این حکم حدود هزارو ۵۳۸ همت برای ما فاکتور کردند. این موضوع بار مالی ندارد، رهبری بار‌ها بیان کرده‌اند که ما در میادین مشترک مشکل داریم، بنابراین اگر وزارت نفت نمی‌تواند یا توان لازم را ندارد، می‌تواند از ظرفیت بخش خصوصی استفاده کند.»
جمع‌بندی
اختلاف نظر دولت و مجلس درباره تدوین قوانین بودجه سالانه و برنامه‌های پنجم توسعه یک امر طبیعی است، ولی آنچه مهم است اینکه قوانین به درستی تدوین و مهم‌تر از آن به درستی اجرا شوند. به گواه آمار، برنامه‌های توسعه‌ای قبلی در بهترین حالت فقط ۳۰ درصد اجرایی شده‌اند و کنشگران این دغدغه را دارند که برنامه هفتم توسعه نیز به درستی از سوی دولت اجرایی نشود، بنابراین باید ضمانت‌های اجرایی داشته باشد، البته تدوین صحیح قانون نیز از جمله مطالبات دغدغه‌مندان است.