روزنامه خراسان

تجربه جنگ برای رسیدن به قله

جنگ هشت ساله ایران و عراق را از زوایای مختلفی می‌توان بررسی کرد؛ اما آنچه در این مقال مد نظر است توجه به اهمیت تاثیر جنگ در اعتماد به نفس ملی است؛ به عبارتی جنگ‌ها به خودی خود چنان واقعۀ بزرگ و    پُرگستره‌ای هستند که طرف‌های درگیر اعم از پیروزشده یا شکست‌خورده، حمله‌کننده یا هدف حمله قرار گرفته در آن به شیوه‌های مختلف در محق بودن خود و تثبیت روایت خویش برای ایجاد خودباوری ملی و اعتماد به نفس می‌کوشند. مثال‌های متعددی از این واقعیت حداقل در 100 سال اخیر پیش چشم ماست؛ از روایت‌های باقی مانده از جنگ جهانی اول و دوم تا جنگ ویتنام یا حمله آمریکا به عراق و افغانستان پس از حوادث برج‌های دوقلو، روایت‌هایی برای رسیدن به اعتماد به نفس ملی یا کسب اعتبار جهانی است که حتی متجاوز را به‌مثابه فرشته تصویرسازی می‌کند و مدافعان را حامیان تاریکی و پلیدی! روایت‌هایی که به آثار هنری و ادبی اعم از شعر و رمان تا فیلم و سریال‌های متعدد و تاثیرگذار سر ریز می‌کند تا اعتماد به نفس و غرور ملی خلق کند. موضوعی که در ایام هفته دفاع مقدس و به فراخور انتشار برخی خاطرات و روایت‌ها یا شبهات در این ایام به‌عنوان سوال اساسی مطرح می‌شود این است که پس از گذشت حدود 35 سال از پایان جنگ تحمیلی ایران و عراق، ما به‌عنوان کشوری که صدام به آن حمله کرده و بخش‌های زیادی از سرزمین‌مان را به اشغال درآورده و با وجود حمایت‌های همه‌جانبه توسط قدرت‌های بزرگ پس از هشت سال مقاومت به‌عنوان پیروز میدان نبرد و رسیدن به خواسته‌هایمان شناخته شدیم چه مقدر از ظرفیت‌های این واقعه بزرگ برای افزایش اعتماد به نفس ملی خود بهره برده‌ایم؟ هنوز در حافظه تاریخی جامعه‌مان مانده است که امام(ره) چگونه روحیه خودباوری و توانستن را در جان جامعه و رزمندگان می‌دمید؛ از آزادسازی سوسنگرد و خرمشهر یا شکست حصر آبادان و پاوه ... و چه کسی باور می‌کرد که امام(ره) حادثه سترگ پذیرش قطعنامه 598 را به‌گونه‌ای مدیریت کرد که جامعه ایران با وجود پذیرش، احساس شکست نکرد و از درون فرو نریخت. به عبارتی، در طول هشت سال امام(ره) به‌عنوان احیا کننده خودباوری با همین رویکرد چه شکست‌ها یا دشواری‌هایی را برای مردم به پیروزی تبدیل کرد. در واقع، چنان احساس خودباوری را در جامعه بالا برد که حتی بدون توجه به اقتضات میدان در مقاطع متعدد از جنگ به‌رغم فراز و فرودهای عملیاتی عموم مردم نه‌تنها احساس شکست نداشتند بلکه پیروزی را قابل دسترس می‌دیدند. پس شاید بتوان ادعا کرد یکی از مهم‌ترین عواملی که به‌رغم همه حمایت‌های جهانی بلوک شرق و غرب از عراق، آنچه مانع شکست ایران نشد، همین روحیه خودباوری و توانستن از طرف امام(ره) بود که در جامعه دمیده می‌شد. گزافه نیست اگر بگوییم که امام(ره) بر اساس همین باور، حوادث و واقعیت‌های متعددی را که می‌توانست به شکست‌های سنگین منجر شود، به پیروزی تبدیل کرد؛ اما آنچه مد نظر نگارنده برای یادآوری این تجربه تاریخی بود، توجه دادن به دو نکته است: نخست این‌که، درست است که مرور تاریخ و وقایع تاریخی برای بررسی نقاط ضعف و قوت و عبرت‌آموزی و اصلاح امری ضروری است اما باید مراقب بود که این روایت‌های تاریخی یا بررسی شبهات در بررسی تاریخ جنگ اعم از ریشه‌ها و بسترها و آغاز و استمرار و پایان آن به تضعیف روحیه خودباوری عمومی منجر نشود؛ عارضه‌ای که در چند سال اخیر و با مطرح شدن برخی شبهات همچون دلایل آغاز جنگ یا پایان جنگ پس از فتح خرمشهر یا ادامه جنگ پس از قطعنامه 598 یا نحوه مدیریت جنگ و مواردی از این دست مطرح می‌شود طبیعتا برای ثبت دقیق تاریخ و درس گرفتن و عبرت‌آموزی لازم و ضروری است؛ اما باید مراقبت کرد که این مستندنگاری به اعتماد به‌نفس ملی که هدیه امام(ره) به جامعه و تاریخ ایران است لطمه‌ای نزند. البته در این بین پاسخ دقیق و متقن به شبهات با پذیرش نکات اشتباه و در نظر گرفتن اقتضائات بخشی از این واقع‌نگاری است که طبیعتا اگر به‌درستی و علمی تبیین شود با توجه به واقعیت‌های میدانی و برایند جنگ طبیعتا به تثبیت اعتماد به نفس ملی کمک خواهد کرد. نکته دوم این‌که انقلاب اسلامی پس از نزدیک به 45 سال مقاومت و مجاهدت و پرداخت هزینه سنگین در مقابله با نظام سلطه در گام دوم خود پس از گذر از گردنه‌های سخت به تعبیر رهبر انقلاب در نزدیکی قله‌ای است که بیش از هر چیز مشروط به «استقامت بر سر آرمان‌های اولیه انقلاب اسلامی» است؛ استقامتی که ریشه در «امیدواری جامعه به آینده و رسیدن به قله» دارد؛ امیدواری که به نظر نگارنده ریشه در «اعتماد به نفس ملی و احساس خودباوری» دارد. از این منظر است که معتقدم مرور دقیق و واقع‌بینانه آنچه در طول هشت سال جنگ تحمیلی بر ملت ما گذشته، ملتی تازه انقلاب کرده و با دست‌های خالی و تنها متکی به ظرفیت‌های خود اگر توانسته متجاوز بعثی و همه حامیانش را شکست دهد، اینک که با کوله‌باری از تجربه و دستاوردهای داخلی با تکیه بر جامعه جوان و مستعد با تجربیات متعدد به‌رغم همه کاستی‌ها و نقص‌هایش، اگر همت کند، اگر خود را باور کند، می‌تواند به قله دست یابد. بر این اساس است که رهبر انقلاب در 26 مرداد امسال بیان کردند: «امروز وظیفه‌ ما مراقبت دایمی از انقلاب است؛ وظیفه‌مان امروز وحدت ملّی است؛ وحدت ملّی مهم است؛ وظیفه‌مان امروز مشارکت دادن مردم است؛ کمک کردن به آحاد مردم به‌خصوص به طبقات ضعیف است؛ وظیفه‌مان امروز کار جهادی مسئولان است؛  همه‌ مسئولان کشور امروز موظّف‌اند کار جهادی کنند، شبانه‌روزی کار کنند، خستگی نشناسند. ما فصل مشبعی را حرکت کرده ایم. این سربالایی، این شیب تند را عبور کرده‌ایم، به قلّه‌ها نزدیک شده‌ایم. نباید خسته بشویم. امروز روز خسته شدن نیست، روز ناامید شدن نیست؛ امروز روز شوق است، روز امید است، روز حرکت است.» 
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
تروریست‌ها در سوریه از راه نرسیده به جان هم افتادند (کيهان)اقلیتی اکثریت‌نما داریم (اعتماد) در «عسر»‌ها منتظر «یسر»‌ها باشید (جوان)پزشکیان: باید مردم را مطمئن کنیم که از نظر معیشتی مشکل پیدا نمی کنند (شهروند)
سایر اخبار این روزنامه
کمبود پزشک متخصص در 410 شهرستان! پشتوانه‌های مخالفت «مسی»و«رونالدو» با گوشی‌دار شدن فرزندان‌شان چرا پذیرش قطعنامه 598 یک سال طول کشید؟ تشکیل پرونده برای فرزندان یک مقام ارشد دستگاه قضایی دختر 13ساله در شکنجه‌گاه مخوف مرد شیشه‌ای! تجربه جنگ برای رسیدن به قله پاک‌سازی ناقص تروریست‌ها طلسم طلای هانگژو روی تور شکست دفاع مقدس؛ عصر درخشان ادبیات پایداری سعودی،یک قدم نزدیک‌تر به انرژی هسته‌ای نگرانی‌ها درباره خروج سیمان و فولاد از بورس کالا معمای «لرزش و صدای مهیب» در خرم‌آباد سیسیل زیبا خاستگاه مافیا