دغدغه ارتقای «حس امنیت» داریم

وقتی یک فیلم پلیسی نشان داده‌می‌شود که در آن یک مجرم توسط دوربین‌های مداربسته شناسایی و گرفتار می‌شود و حق به حقدار می‌رسد، حس خوبی در دل بیننده ایجاد می‌شود که امنیت برقرار است و اگر روزی برای او هم، سرقت یا زورگیری اتفاق بیفتد با مراجعه به پلیس می‌تواند حقش را پس بگیرد، اما واقعیت پیگیری پرونده در اداره پلیس، با آنچه در فیلم‌ها اتفاق می‌افتد، تفاوت زیادی دارد، چراکه درصدی از افراد هنگام تشکیل پرونده برای کشف اموال مسروقه‌شان با شکست مواجه می‌شوند. آن‌ها که دلشان را به این خوش کرده‌اند که پلیس می‌تواند سارق را در کسری از ثانیه دستگیر کند، درگیر پیچ و خم بوروکراسی اداری شده‌اند و از یکجایی به بعد اصلاً نمی‌دانند پرونده‌شان در کدام مرحله از رسیدگی است. به طور حتم رسیدگی سریع به پرونده‌های سرقت و زورگیری بسیار مهم است و باید برخوردی بازدارنده با سارقان صورت بگیرد تا آن‌ها دیگر نتوانند بدون ترس از پلیس در شهر بچرخند و در روز روشن اقدام به زورگیری کنند. به همین منظور «جوان» با سردار علی ولیپور گودرزی، رئیس پلیس آگاهی تهران گفتگو کرده‌است.   حس امنیت از خود امنیت مهم‌تر است. متأسفانه بسیاری از افراد می‌گویند که حس امنیت ندارند، چراکه وقتی سرقتی متوجه خودشان شده، روند رسیدگی به پرونده‌شان به کندی انجام می‌شود و نحوه برخورد پلیس را در پیگیری پرونده کافی نمی‌دانند. در برخی از موارد نیز پرونده‌های ایجاد شده، بدون نتیجه باقی می‌ماند، اما در مقابل می‌بینیم که وقتی سرقت بزرگی از بانک ملی انجام می‌شود، کارآگاهان پلیس آگاهی، مجرمان را شناسایی و کشف می‌کنند، بنابراین اینجا یک تضادی وجود دارد. به نظر شما این تضاد ناشی از چیست؟
موضوعی که شما مطرح کردید، کاملاً بجا است و دغدغه مهم ما نیز است. در ابتدا باید بگویم روند ارسال پرونده‌هایی که به پلیس آگاهی می‌آید به دو صورت است؛ یکی اینکه از طریق دادسرا که مردم، مرجوعه‌ای می‌نویسند، دستور قضایی می‌گیرند و مستقیم به آگاهی می‌آید، دوم اینکه آن‌ها از طریق کلانتری‌ها پرونده‌ای تشکیل می‌دهند، اگر مثلاً تلفن همراه سرقت شده‌باشد، این پرونده به صورت سیستمی به آگاهی ارسال می‌شود و ما بلافاصله این پرونده‌ها را در دستور کار قرار می‌دهیم، اگر نیاز باشد با شاکی تماس می‌گیریم تا سؤالاتی را از او بپرسیم. در نهایت سعی می‌کنیم در کمترین زمان ممکن پرونده را به سرانجام برسانیم، اما در رابطه با حس امنیت که از آن صحبت می‌کنید باید بگویم که برای رسیدگی به پرونده‌های سرقت، اقدامات زیادی از سوی پلیس آگاهی انجام می‌شود که شاید ۹۰‌درصد آنها، روش‌ها و شگرد‌های پلیسی باشد، بنابراین درباره آن‌ها با مردم صحبت نمی‌کنیم که لو برود و همه‌گیر شود، چراکه مجرمان بسیار حواس‌جمع هستند و تلاش دارند شیوه‌های پلیس را یادبگیرند و هنگام سرقت به دام نیفتند.
پلیس آگاهی، هیچ‌وقت تعطیل نیست و به پرونده‌ها به صورت شبانه‌روزی رسیدگی می‌کند. در هر ساعتی از شب و روز یک تیم عملیاتی مشغول به کار است، چراکه همکاران ما، دغدغه کشف جرائم را دارند، اما اینکه‌درصدی از مردم حس امنیت ندارند شاید مربوط به یکسری از جرائم باشد که از سنوات قبل، کشف نشده‌است و جزو جرائم معوقه ما هستند، منتها ما حتی این پرونده‌ها را هم از دور خارج نکرده‌ایم، برای این پرونده‌ها، اداره‌ای را تشکیل داده‌ایم که به تازگی شروع به کار کرده و اصلاً کارشان رسیدگی به همین پرونده‌های معوقه است. این اداره پرونده‌های معوقه را با پشتیبانی اداره خودمان، پرونده‌ها را جمع‌بندی می‌کند و آن‌ها را مورد پیگیری قرار می‌دهد. اولاً این اداره به شاکی پرونده مراجعه می‌کند یا با آن‌ها تماس می‌گیرد و درباره روند رسیدگی به پرونده به آن‌ها اطلاع‌رسانی می‌کند. قصد ما این است که روز به روز احساس امنیت را در شهر ارتقا بدهیم.
بر اساس آمار، عملکرد پلیس در جرائم مالی نشان می‌دهد دستگیری‌های خیلی خوبی انجام شده تا جایی که بیش از ۵۰‌درصد نسبت به سال گذشته افزایش کشف جرم داشته‌ایم. کشفیات هم یعنی اینکه متهم دستگیر شده، محل وقوع جرم و بازسازی صحنه را انجام داده و در نهایت اموال کشف شده‌است. حتماً باید این آیتم‌ها صورت بگیرد تا پرونده را جزو آمار کشف جرم درنظر بگیریم. اولویت کار ما این است که باعث رضایتمندی مردم نیز می‌شود. همچنین جلسات متعددی با دستگاه قضات داشته‌ایم و همه تلاش‌مان را می‌کنیم تا آن دسته از جرائم مهم و خشن که به صورت باندی انجام می‌شود، خارج از نوبت و به صورت ویژه در بازپرسی‌هایی که از قبل تعیین کردند، مورد رسیدگی قرار گیرد تا در اسرع وقت کیفرخواست داده شود. اینکه می‌گویید پرونده‌های قدیمی مورد بررسی قرار می‌گیرد و در رابطه با آن فرد شاکی را نیز مطلع می‌کنید، از چه زمانی انجام شده‌است؟ به شخصه تعدادی از شهروندان را می‌شناسم که پرونده‌هایی دارند که به سرانجام نرسیده و هیچ اقدامی جهت اینکه آن شهروند در روند رسیدگی به پرونده‌اش قرار بگیرد هم صورت نگرفته‌است. به همین دلیل آن‌ها گمان می‌کنند که پرونده‌شان به طور کلی به فراموشی سپرده شده‌است.


این کار به تازگی آغاز شده تا به دنبال آن، افراد شاکی که پرونده‌ای دارند و زمان زیادی از آن می‌گذرد و سرقت مربوط به آن‌ها کشف نشده‌است، حداقل بدانند که پرونده‌شان هنوز در حال رسیدگی است. با این کار یک امیدی به آن‌ها داده می‌شود که پلیس پرونده‌شان را فراموش نکرده و هنوز هم دنبال کشف جرم مربوطه است. براساس آمار پلیس آگاهی، آیا وقوع جرائم کاهش یافته یا افزایش داشته‌است؟
براساس آمار، طی سال‌های متمادی افزایش وقوع جرم داشتیم، اما امسال برای اولین‌بار در شش ماهه اول سال، حدود ۵/۳‌درصد کاهش وقوع جرم در زمینه سرقت اتفاق افتاده‌است. یکی از جرائم مهم، بحث سرقت از منزل است که دغدغه بسیاری از مردم است. این آمار هم امسال حدود ۱۷‌درصد نسبت به سال گذشته کاهش یافته‌است. این در شرایطی است که سارقان به دلیل درآمدی که از ارتکاب به این جرائم دارند نسبت به قبل فعال‌تر شده‌اند. البته بیان این نکته ضروری است که از نظر ما حتی یک عدد جرم هم نباید اتفاق بیفتد و تمام تلاشمان را برای کاهش جرائم انجام می‌دهیم. کاهش آمار وقوع جرم را ناشی از چه می‌دانید؟
سارقان از زمانی که دستگیر می‌شوند تا زمانی که کیفرخواست به آن‌ها داده‌نشود، معمولاً آزاد نخواهند شد. حتی وثیقه هم مورد قبول واقع نمی‌شود. همچنین تعامل دیگر که انجام‌شده این است که از اول سال تا الان حتی به یک سارق هم مرخصی داده نشده‌است. در این زمینه دستگاه قضا همکاری‌های لازم را داشته‌است. علاوه بر آن، یکسری از جرائم مهم که مربوط به حمل سلاح، تیراندازی و ایجاد رعب و وحشت است که قضات ویژه برای این‌ها محارب فی‌الارض گرفتند که عنوان محاربه دارند و به آن‌ها تفهیم اتهام می‌کنند که برخورد قاطع با آن‌ها شود. همچنین برای بحث کشف اموال مردم، طرح مبارزه با مالخر‌ها را به صورت هفتگی اجرا می‌کنیم. خب اموال زیادی هم در این طرح کشف شده‌است. طرح اخیر هم حدود دو هفته پیش انجام شد که بیش از هزار تلفن همراه مسروقه کشف شد و عمده آن‌ها نیز به دست صاحبانشان رسید. گاهی سارقان به سرعت، اموال سرقت‌شده را از بین می‌برند و قطعات آن را می‌فروشند، پس باید فکری به حال این مسئله شود و روند رسیدگی به پرونده‌ها سرعت بیشتری بگیرد.
بله همینطور است. مواردی از سرقت هست که سارقان بلافاصله و کمتر از ۲۴ ساعت، اموال را تکه‌تکه می‌کنند و آن را از بین می‌برند. در مقابل وقتی مردم اموال سرقت شده‌شان به دستشان نرسد، ابراز نارضایتی می‌کنند؛ یعنی با اینکه سارقان را دستگیر کرده‌ایم و فرد شاکی او را شناسایی می‌کند یا مستندات کافی وجود دارد که سارق را به دام می‌اندازد و حتی برخورد قضایی هم می‌شود، اما، چون اموال به صورت صددرصدی کشف نشده یک نارضایتی وجود دارد، به همین منظور تلاش خود را می‌کنیم تا برای کشف جرم سریع‌تر وارد عمل شویم تا اموال مردم از بین نرود و رضایتمندی ایجاد شود. با توجه به تعامل خوبی که میان ما و دستگاه قضا اتفاق افتاده امیدواریم که شرایط روز به روز بهتر از قبل شود. البته باید این نکته اضافه شود که در بحث سرقت خودرو یا موتور، افراد در ساعت اولیه سرقت را به پلیس اطلاع می‌دهند و حتی اگر مدارک هم همراهشان نباشد، پلیس موظف است که به آن رسیدگی کند. به این ترتیب که به تمام پلیس‌های گشت اطلاع رسانی می‌شود و کار‌های اولیه صورت می‌گیرد. پس از آن فرد شاکی باید ظرف مدت ۲۴ ساعت، مدارک لازم را تحویل دهد تا قضات دستور آن را صادر کنند. فردی که قربانی سرقت یا خشونت به شیوه‌های مختلف شده علاوه بر از دست دادن اموال یا به خطر افتادن جان خود یا نزدیکانش، با روانی پریشان به پلیس مراجعه می‌کند، چراکه براساس اصول روانشناختی تا مدت‌ها متأثر از اتفاقی که برایش رقم خورده، از پیامد‌هایی که برایش واقع شده رنج می‌برد. در حالی که انتظار می‌رود با ر‌أفت و همراهی پلیس و تسلی یافتن برای رسیدگی به حقوق از دست رفته‌اش مواجه شود، در مواردی شاکیان از دریافت چنین خدمات روانی محروم می‌شوند و علاوه بر رنجی که به آن‌ها وارد شده رنج بی‌اعتمادی ایجاد شده نسبت به خدمات پلیسی را هم باید تحمل کنند. این موضوع ناشی از چیست؟
ما بار‌ها و بار‌ها به نیروهایمان آموزش داده‌ایم و همچنان هم تأکید داریم که به آن‌ها آموزش داده شود تا ارتقا پیدا کنند. یکی از این آموزش‌های مورد تأکید همین مسئله است، یعنی اینکه نوع برخورد با شهروندان را بدانند و ارباب رجوع را تکریم کنند. ممکن است گاهی اوقات برخی از همکاران ما نتوانند به خوبی با شهروندان صحبت کنند که این گاهی ناشی از خستگی و فرسودگی آنهاست، اما حتی در این موارد هم بازرسی ۱۹۷ آمادگی شنیدن شکایات مردمی را دارد و بلافاصله به شکایت آن‌ها رسیدگی خواهد کرد تا مسئله حل شود. هر چند که‌درصد بالایی از تکریم ارباب رجوع را داریم، اما به صورت مداوم به همکاران اعلام می‌کنیم که حرف مراجعه‌کنندگان را به خوبی گوش بدهند و کارشان را به نحو احسن دنبال کنند. ورود تجهیزات نوین می‌تواند کمک مؤثری به کشف جرائم کند. پلیس تا چه میزان از این تجهیزات استفاده می‌کند؟ و برای این تجهیزات به روز را داشته باشد، چقدر نیاز به حمایت دارد؟
در حال حاضر یکسری امکانات وجود دارد که از طریق آن‌ها کشف جرائم انجام می‌شود. همچنین همکاران ما با شرکت‌های دانش‌بنیان تعاملات خوبی برقرار کرده‌اند که در بحث تطبیق چهره و آزمایش‌برداری، این شرکت‌ها نیز پای کار آمده‌اند. علاوه بر آن، یکسری تجهیزات باید از جا‌های مختلف گرفته‌شود و سردار فرماندهی کل انتظامی تأکید دارد که تجهیزات به‌روز را بگیرند. از طرفی، با وزارت دفاع نیز تعاملاتی صورت گرفته که امیدواریم مواردی که مورد نیازمان است، تأمین شود. یکی از عمده‌ترین موضوعات مطرح‌شده در کشف جرائم سابقه‌دار بودن مجرمان است؛ یعنی شما مدام مجرمانی را دستگیر می‌کنید که بعد از مدت کوتاهی به چرخه جرم باز می‌گردند. این موضوع تا چه میزان در عملکرد پلیس نسبت به مأموریت‌های محول شده مؤثر است و تا چه میزان می‌تواند نسبت به رشد جرائم مؤثر باشد؟
برابر با قانون مجرمانی که سابقه‌دار هستند، مجازاتی که برایشان تعیین شده‌است حداکثر نهایت مجازات در قانون برای این شخص در نظر می‌گیرند و به هیچ عنوان تخفیف نمی‌دهند. در تعاملات دستگاه قضا هم مطرح شده و این اتفاق می‌افتد، اما اینکه قانون ما چقدر بازدارندگی دارد، نیاز است در این زمینه بازنگری صورت بگیرد، چراکه برخی از قوانین مربوط به قبل است و شاید بازدارندگی لازم را نداشته‌باشد، بنابراین نیاز است تقویت شود و برخورد شدیدتری اتفاق بیفتد. یکی از این موارد مربوط به مجرمانی است که بر اساس قانون اگر یک‌سوم حبس را گذرانده‌باشند می‌توانند با سند آزاد شوند تا رضایت شکات را به دست آورند. آن وقت می‌بینیم که در همین زمان آن مجرم مرتکب جرائم دیگری می‌شود. به همین دلیل تعاملاتی صورت گرفته و قرار شده تدابیری اتخاذ شود تا افرادی که سابقه‌دار هستند، مشمول این قانون نشوند.
پلیس در برخورد با جرائم مهم با هیچ‌کس شوخی ندارد، با هر کسی هم که در این خصوص مقاومت کند، با شدت برخورد خواهد شد. برای مثال همین هفته گذشته بود که چندنفری با سلاح، مردم را تهدید و ایجاد رعب و وحشت کردند. پرونده برای این مجرمان تشکیل شد و دو نفر از آن‌ها در اثر تیراندازی مأموران معدوم شدند و خلع سلاحشان کردیم. در صحنه دستگیری هم با کسی تعارف نداریم. امیدواریم که با اقدامات خوب و تلاش همکاران ما، احساس امنیت را نیز ارتقا دهیم.