گروه انرژی: ایجاد پالایشگاه فراسرزمینی، افزایش تولید و فروش نفت با وجود تشدید تحریم‌ها و صدور خدمات فنی و مهندسی از اقدام‌های مثبت وزارت نفت در دولت سیزدهم بود، با وجود این به گفته کارشناسان، زمانی این اقدام برای ایران درآمدزایی منطقی خواهد داشت که بتوانیم نفت و کاندنسیت خودمان را در این پالایشگاه‌ها پروس و تبدیل به فراورده کنیم و به جای اینکه نفت خام بفروشیم درواقع فراورده بفروشیم، اما اینکه دولت در کشوری پالایشگاه و پتروشیمی احداث کند و کالاهای مورد نیاز را از یک کشور دیگر خریداری کند نتیجه‌ای برای ما ندارد.
به گزارش تجارت، منابع نفتی کشور می‌تواند در پالایشگاه‌های فراسرزمینی بدون مشکلات تحریم در بازار جهانی به فروش برسد. حداقل تأثیر این اقدام این بوده که نفت کشور در این پالایشگاه‌ها پالایش می‌شود و سپس فرآورده حاصله به فروش می‌رسد، چراکه فرآورده تحریم‌ناپذیر است. از بازسازی پالایشگاه‌های فراسرزمینی باید به‌عنوان یک سیاست در خنثی‌سازی تحریم‌ها استقبال کرد تا بر اساس ثروت و ارزش افزوده‌ای که ایجاد می‌کند بخشی از مشکلات داخل کشور حل شود. در واقع با سرمایه‌گذاری در این پالایشگاه‌ها از طریق صادرات خدمات فنی و مهندسی، می‌توان افزون بر صادرات تضمینی نفت خام، در خروجی پالایشگاه نیز شریک شد و نفت خام را به بنزین و دیگر فرآورده‌ها تبدیل کرد.

سود و زیان‌های اجرای پالایشگاه‌های فراسرزمینی
علی بختیار،‌ نماینده سابق مجلس در گفت‌و‌گو با ایلنا، درباره اجرای پروژه‌های پالایشگاه فراسرزمینی اظهار داشت: در قبل از انقلاب هم پالایشگاه فراسرزمینی سابقه داشته مثلا ما در پالایشگاه مدرس هندوستان سهامدار بوده‌ایم و این پالایشگاه با همکاری ایران ساخته شده و خوراک آن هم از ایران تامین می‌شد، تعداد دیگری از پالایشگاه‌ها نیز بودند که با سرمایه خارجی و با مدیریت ایران انجام می‌شد. برخی صرفا با طراحی خوراک یک میدان نفتی ایران ایجاد شده‌اند، یعنی به نحوی اجرا شده که تنها از نفت ایران تغذیه می‌شده‌اند. وی افزود: امروز پروژه‌های فراسرزمینی به شکل دیگری اجرا می‌شود تصمیم بر این است که در کشورهای ونزوئلا و سوریه پالایشگاه ساخته شود و خوراک این پالایشگاه‌ها هم از ایران تامین شود و درواقع سرمایه هم ببریم، اما واقعیت این است که ما در شرایط فعلی به لحاظ تامین سرمایه این پالایشگاه‌ها در خارج از کشور دچار مشکل می‌شویم. این عضو پیشین کمیسیون انرژی مجلس گفت: باید برای تامین سرمایه پالایشگاه‌های فراسرزمینی راه‌حل پیدا کنیم زیرا اگر شرکت ملی نفت خودش بخواهد در این زمینه سرمایه‌گذاری کند. ارجح این است در زمینه‌هایی که اکنون دچار مشکل هستیم مثل ضریب بازیافت و نگهداشت تولید ورود کنیم، از طرفی امروز تعداد کثیری از میادین مشترک ما به دلیل تحریم‌ها توسط همسایگان برداشت می‌شود و ما نتوانستیم سرمایه‌گذار خارجی جذب کنیم و سرمایه داخلی هم کفاف اینکه ما میادین را توسعه دهیم؛ ندارد. نتیجه اینکه اگر منابعی وجود دارد اقتضا می‌کند در میادین مشترک سرمایه‌گذاری شود. وی تاکید کرد: در شرایطی که بتوانیم فاینانس خارجی داشته باشیم و ورود به اجرایی شدن این پالایشگاه‌ها مشروط به این باشد که اقتصاد طرح‌ها درست شود با FS روشن کار را اجرا کنیم، اجرای پروژه اقدام مناسبی است. بسیار منطقی است که نفت و کاندنسیت خودمان را در این پالایشگاه‌ها پروس و تبدیل به فراورده کنیم و به جای اینکه نفت خام بفروشیم درواقع فراورده بفروشیم البته در صورتی که از منابع غیرداخلی و صندوق توسعه و منابع داخل شرکت ملی نفت استفاده کنیم.

شوی تبلیغاتی یا اقدامی درآمدزا؟
در این راستا هدایت‌الله خادمی در گفت‌وگو با ایلنا، درباره اجرای پروژه پالایشگاه‌های فراسرزمینی اظهار داشت: هر کشوری بتواند پروژه‌هایی در خارج از کشور داشته باشد و بخشی از بازار صنعتی دیگر کشورها را بدست بگیرد بسیار منطقی است که عملیاتی شود و یکی از اهداف اصلی هر کشوری است. همانگونه که اگر در صنعت یک کالایی تولید می‌شود باید بتوانیم بخشی از بازار دنیا را بدست آوریم، اما اکنون باید بدانیم آیا اجرای پالایشگاه و پتروشیمی در دیگر کشورها از سوی ایران یک شوی تبلیغاتی است و یا برنامه‌های سودآوری پشت آن نهفته است؟ در هرحال اینکه یک پروژه را در دیگر کشورها در دست بگیریم و اجرا و درآمدزایی کنیم منطقی است. وی افزود: اگر فقط بخواهیم در دیگر کشورها سرمایه‌گذاری و هزینه کنیم توجیه آن جای سوال است، زمانی می‌توانیم بگوییم صدور خدمات فنی و مهندسی داریم که در کشورهایی که به لحاظ تکنولوژی با ما قابل مقایسه هستند، نیز پروژه اجرا کنیم.