بحران فراگیر احتکار مسکن در ایران
گروه راه و مسکن: در شرایطی که برخی کارشناسان، شرایط امروز بازار مسکن را راکد و بی‌رمق توصیف می‌کنند، «آلبرت بغزیان»، اقتصاددان معتقد است:« بازار مسکن نه در خواب است و نه در رکود تورمی به سر می‌برد بلکه شرایط امروز این بازار کاملا طبیعی است و بحران امروز مسکن ریشه در ولع بیمارگونه احتکار خانه در ایران دارد.»
به گزارش«تجارت»، به گفته برخی کارشناسان معاملات بازار مسکن که سال گذشته همراه با مسیر افزایشی قیمت از رونق خوبی برخوردار بود، با پا گذاشتن به سال 1402 و با سیاست‌های سرکوب اقتصادی دولت، وارد رکود شده است.از سوی دیگر چند ماهی است که قیمت ارز نیز نوسان زیادی را پشت سر نگذاشته و در نتیجه این دو عامل، قیمت خانه نیز به گفته برخی مسئولان کاهش قیمتی 20 تا 30 درصدی را تجربه کرده است. البته این کاهش قیمت در نهایت تاثیر مثبتی بر قدرت خرید مردم نداشته و قشر بزرگی از جامعه هنوز برای تامین هزینه‌های مربوط به مسکن با مشکل مواجه هستند.
شرایط امروز بازار مسکن طبیعی است
در همین زمینه «آلبرت بغزیان» اقتصاددان - در گفتگوی اختصاصی با روزنامه «تجارت» به توصیف شرایط امروز بازار مسکن پرداخت و گفته است:« بازار مسکن در رکود نیست، اصطلاح رکود را واسطه‌های ملکی و بنگاه‌های املاک به راه انداخته‌اند، شرایط امروز بازار مسکن کاملا طبیعی است و رونق‌‌های قبلی دراین بازار کاذب بوده است.» بغزیان با اعتقاد به اینکه در هیچ جایی از دنیا مثل ایران بحث بررسی و تحلیل بازار مسکن داغ نیست، می‌گوید:« ریشه این امر ناشی از این است که مسکن در ایران بازار موازی از طلا، سکه، ارز و دلار است و همزمان با رشد این بازارها، مسکن و زمین نیز به عنوان گزینه‌ای از دارایی‌ها با رشد و سوداوری همراه بوده و همزمان با آرامش در این بازارها سرمایه‌ها به سمت مسکن سرازیر میشد.»
ریشه ولع بیمارگونه احتکار خانه
او با اشاره به رابطه مسکن با قیمت دلار در اوایل سال جاری، می‌گوید:« این رابطه موجب طمع و ولع بیمارگونه خرید و احتکار خانه برای کسب سود و حفظ دارایی ها در زمان تورم در ایران شده است؛ حالا در این شرایط مالکان محتکر با تخفیف 20 درصدی مسکن به منظور تبدیل دارایی خود، موجی از رونق کاذب را در بازار به راه انداختند که برخی این را رکود و برخی شکست قیمت تعبیر می‌کنند.» این اقتصاددان معتقد است:«در سالهای قبل مریضی احتکار مسکن در ایران با موج افزایشی تورم و قیمت دلار شکل گرفت که این امر با کاهش قدرت خرید مردم و بازماندن خریداران از این بازار ضربه سنگینی را به بازار مسکن زد و حالا اگر در این بازار میزان معاملات کم شده و تا حدودی موج سوداگری در این بازار متوقف شده این به معنای رکود نیست بلکه اوضاع بازار مسکن کاملا طبیعی است.»
رکود بازار مسکن جو سازی است
به گفته این کارشناس اقتصاد مسکن، تورم افسارگسیخته ، فاصله دور تورم و دستمزدها، رواج سوداگری و مریضی احتکار مسکن در ایران موجب شد تا خرید مسکن در دو سه سال اخیر حتی با افزایش وام هم برای خریداران میسر نباشد و دولت هم در این بازار تنها نظاره گر بود. این اقتصاددان تصریح می‌کند:« طی یک سال و نیم گذشته فضای سوداگری در بازار مسکن دو برابر سالهای قبل شد و قیمت مسکن زیادی از حد بالا رفت. این در شرایطی است که در اوایل سال با ثبات در بازار ارز، دلار، سکه و طلا- مسلما این ثبات در بازار مسکن هم ایجاد شد؛ بنابراین این تثبیت قیمتی به معنای رکود و خواب بازار مسکن نیست.» او معتقد است:« تصور شرایط رکود برای بازار مسکن فعلی نوعی جو سازی و شانتاژ خبری است و مسئولان و متولیان بخش مسکن نیازی نیست به دنبال ایجاد رونق و انگیزه در بازار مسکن باشند؛ واقعیت بازار مسکن این است که همچنان قیمت خانه‌ها بالاتر از قدرت خرید مردم است و وام‌های خرید هم به این حوزه کمکی نمی‌کند، این بازار روال طبیعی خود را طی می‌کند و کم و بیش خرید و فروش به نسبت شرایط متقاضیان ادامه دارد.»
نقش بازدارندگی مالیات‌ها در احتکار مسکن
به گفته این صاحب‌نظر اقتصاد مسکن، محتکران قیمت مسکن با این خیال خام که همواره باید از تورم منتفع شود در این بازار جولان می‌دهند که لازم است دولت با اجرای طرح مالیات بر عایدی سرمایه یا مالیات‌ستانی از خانه‌های خالی این بحران را حل کند. بغزیان با اشاره به نقش بازدارندگی مالیات بر عایدی سرمایه در جلوگیری از احتکار مسکن می‌گوید:« اجرای صحیح این مالیات در کشور می‌تواند موجب بازدارندگی محتکران، کاهش التهابات بازار و از رونق انداختن سوداگری در بازار مسکن شود.»
بغزیان می‌گوید:« دولت باید از تجربیات کشورهای پیشرفته در موضوع اخذ مالیات بر عایدی سرمایه یا مالیات‌ستانی از خانه‌های خالی استفاده کند و عزم جدی در پیاده سازی این طرح داشته باشد اما متاسفانه افرادی که از این احتکار منتفع می‌شوند مانع اجرای این طرح‌ها شدند.»
سرمایه بانک‌ها در بازار مسکن قفل شد
او به دولت پیشنهاد می‌دهد:« دولت برای رکودزدایی و رونق در بازار مسکن باید علاوه بر اجرای طرح‌های مالیاتی، با کنترل تورم هزینه ساخت مسکن را نیز کاهش دهد.» بغزیان با اشاره به نقش مخرب بانک‌ها در بازار مسکن، تاکید می‌کند:« بانک‌ها با نگاه بنگاه‌داری خود کم در احتکار مسکن و بحران فعلی این بازار مقصر نیستند؛ بانک‌ها در سالیان اخیر برای کسب سود بیشتر و تهاتر املاک با سرمایه گذاران اکنون به عرضه املاک و کاهش قیمت انها راضی نیستند.» او می‌افزاید:« ناترازی مالی بانک‌ها در سالهای اخیر موجب قفل سرمایه بانک‌ها در بازار مسکن شده است بنابراین بانک‌ها مجبور به اعطای وام با سود های غیر مغول 23 درصد شده‌اند.»
پیش بینی بازار مسکن تا پایان امسال
این اقتصاددان همچنین در ارتباط با گزینه محتمل درباره وضعیت بازار مسکن تا پایان سال به روزنامه «تجارت»گفته است: « گزینه ثبات قیمتی در بازار مسکن تا پایان سال محتمل‌‌‌تر است و تا بهمن ماه هیجان خاصی این بازار را در برندارد و ممکن است قیمت مسکن با زمزمه‌های افزایش نرخ ارز در کشور دوباره بالا رود. این امر نه به معنای این است که مردم از ترس گرانی به دنبال خرید هستند بلکه این جو را دوباره محتکران راه می اندازند و توقع سود بیشتر همگام با نرخ ارز را دارند.»
