روزنامه جوان
1402/07/16
۷۰ نقطه از تهران دستفروش واقعی و غیرواقعی داریم!
تعداد بسیاری از پیاده‌رو‌ها و حتی بخشی از حاشیه خیابان‌های پایتخت از سوی دستفروشان و وانت‌سواران قرق شده است. هم شهروندان از حق قانونی خود برای عبور آرام در پیاده‌رو‌ها محروم هستند و هم خودرو‌های زیادی در ترافیک می‌مانند و راهبندان میشود. برخی دستفروشان با خواهش و التماس از شهروندان می‌خواهند که از آنها خرید کنند و در این بلبشوی پیش‌آمده، فضای عجیبی برای تخلف، سرقت و کلاهبرداری حاکم است. بر اساس بند‌هایی از ماده۵۵ قانون شهرداری‌ها، سدمعابر عمومی و اشغال پیاده‌رو‌ها و استفاده غیرمجاز از این معابر برای کسب یا هر عنوان دیگری ممنوع است و شهرداری مکلف شده است از این اقدام جلوگیری و برای رفع موانع موجود و آزادسازی معابر از سوی عوامل خدمات شهری، خود رأساً اقدام کند، البته مدتی است شهرداری تهران و وزارت اقتصاد به دنبال راهکار‌هایی هستند که از طریقی دستفروشی را ساماندهی کنند، اما هنوز هم این معضل گریبان پایتخت را گرفته و مشکلاتی را به دنبال داشته، البته چند وقتی است شهرداری به دنبال انتقال دستفروشان به سمت اماکنی است که به اصطلاح پاخور خوبی داشته باشد تا از این طریق هم دستفروشان واقعی شناسایی شوند و هم جمع کردن بساط آنها موجب بیکاری‌شان نشود. «جوان» در خصوص آخرین اقدامات انجام‌شده برای جمع‌آوری و ساماندهی دستفروشان، با مسعود رنجبریان، مدیرعامل شرکت شهربان و حریم‌بان گفتگو کرده است. بسیاری از اماکن مانند پیاده‌رو خیابان جمهوری اسلامی (به ویژه مقابل پاساژ علاءالدین)، خیابان ستارخان، مراکز فروش در افسریه و همچنین بخشی از خیابان ولیعصر (عج) در قرق دستفروشان قرار گرفته است. این فضا‌ها گاهی به دست کسبه محل نیز با قرار دادن رگال لباس، میز و صندلی و کله قندی اشغال میشود. این موارد ناشی از چیست؟ آیا نیروی انسانی کافی در سازمان شهربان وجود ندارد یا خلأ قانونی داریم؟ یا موارد دیگری وجود دارد؟واقعیت امر این است که همه جا باید پاکسازی شود تا تمام معابر و پیاده‌رو‌ها در اختیار شهروندان باشد. شما به علاءالدین و چند مکان دیگر اشاره کردید، اما اماکن دیگری نیز وجود دارد که ما اذعان داریم تعدادشان بسیار زیاد است. از همین رو، سدمعبر‌های زیادی مقابل مسیر شهروندان قرار گرفته و مزاحمت‌هایی را در خصوص تردد ایجاد کرده است. برای اینکه کار‌ها به نتیجه برسد، نیاز به الزاماتی است. مثلاً پیاده‌رو مقابل پاساژ علاءالدین یا محور خیابان ولیعصر (عج) و همینطور ضلع شرقی میدان هفتم تیر که با کلونی دستفروشان مواجه هستیم و حضور آنها تردد در معابر را برای شهروندان سخت کرده است، شرایط برای بستن سرو ته پیاده‌رو و ممانعت از حضور دستفروش خیلی سخت است، البته به این معنی نیست که قرار نیست کاری انجام دهیم، بلکه ما به دنبال راه‌حل برای جمع‌آوری همه سدمعبر‌ها هستیم. با وجود اینکه کمتر از یک سال است که به شرکت شهربان آمده‌ام، اما دست‌کم دو بار با شهرداری منطقه ۱۱ برای همفکری و رسیدن به یک راه‌حل برای ساماندهی دستفروشان مکان‌های این منطقه صحبت کرده‌ام، اما باید همه ابعاد قضیه را ببینیم و برای ساماندهی نیاز به شرایط اولیه‌ای داریم، از جمله فراهم کردن مکان جدید برای ساماندهی بساط‌گستران که تاکنون فضای خالی شهری و مناسب در آن محدوده مهیا نشده است، در مقابل، اما در خیابان صابونیان شرایط برای جابه‌جایی دستفروشان مهیا بود؛ هر کسی که تا پیش از هفتم مهرماه، گذرش به این خیابان افتاده بود، با تعدد حضور دستفروشان که بساط پهن می‌کردند مواجه می‌شد، گاهی اصلاً تردد برای شهروندان و همچنین کسبه میسر نبود، اما حالا اقدامات مؤثری در این خیابان انجام شده و این کاری است که باید در تمام اماکن که درگیر سدمعبر هستند، انجام شود، اما همه موارد و ابعاد قضیه باید دیده شود. مثلاً چه مواردی؟
۷۰ کلونی در تهران وجود دارد که دستفروشان در آنجا بساط‌گستری می‌کنند. یکی از اقداماتی که برای جمع‌آوری این کلونی‌ها باید انجام شود، این است که باید جایی که در همجواری کلونی است، تعیین شود تا ما دستفروشان واقعی را به آنجا بفرستیم و بگوییم که اگر تا دیروز به چهارراه ولیعصر (عج) یا خیابان شهرداری می‌رفتید، حالا به فلان محل که همجوار است، بروید. آن وقت شرکت ساماندهی برای این مکان، پیمانکار مشخص می‌کند تا به صورت ساماندهی‌شده، کسب‌و کارشان را ادامه دهند. اینجا اهمیت کار مشخص میشود و آن کسی که ناسره است و متأسفانه جزو لیدرهاست، از رده خارج خواهد شد. من این پروسه را گفتم تا بدانید اگر ساماندهی اساسی بخواهیم انجام دهیم، باید اینگونه عمل کنیم. حالا ما چند مورد مصداقی مثل چهارراه ولیعصر (عج)، خیابان شهرداری یا ۱۵ خرداد پیدا کرده‌ایم و کار‌هایی می‌کنیم، اما مشکل کل شهر است که باید به همه آنها، به مرور زمان رسیدگی شود. گاهی دستفروشان نه تنها در پیاده‌رو بساط پهن می‌کنند بلکه حتی بخشی از حاشیه خیابان‌ها را هم می‌گیرند و این مسئله علاوه بر ایجاد مزاحمت، ترافیک هم ایجاد می‌کند. در این زمینه چه اقداماتی انجام میشود؟
به دنبال راهکار مقابله با اینگونه دستفروشی هم هستیم. مثلاً اسفندماه سال گذشته بود که اقداماتی انجام دادیم. اما نیاز است تمام ذی‌نفعان مربوط برای ساماندهی دستفروشان پای کار بیایند. شهرداری هر منطقه که وظیفه محافظت از منطقه جغرافیایی خودش را دارد، شرکت ساماندهی مشاغل و در کنار آن شرکت شهربان است که باید با کمک یکدیگر اقدامات جدی و عملیاتی را در دستور کار قرار دهند. از طرفی نیاز به حمایت‌های انتظامی و قضایی داریم که در هر عملیات جمع‌آوری سدمعبر با ما همکاری کنند. برای مثال برای جمع‌آوری سدمعبر در منطقه ۱ که موفق هم بود، شهردار این منطقه چندین بار به جلسه آمد و همچنین نیروی یگان امداد فاتب و دادستان منطقه نیز به کمک آمدند، بنابراین هر کجا که ذی‌نفعان مربوط هماهنگی لازم را داشته باشند، حتماً کار‌ها به خوبی انجام میشود. در این میان کلاهبرداری‌هایی هم انجام میشود که خیلی از آنها قابل شناسایی و اثبات‌شدن هم نیست، مثلاً در میان دستفروشان علاءالدین گوشی‌های تقلبی و دست‌چندم را به اسم گوشی اصلی می‌فروشند. شک نکنید که در بحث بساطی‌ها به جز افرادی که واقعاً نیاز به این کار دارند و دستفروش واقعی هستند، عده‌ای دست به معاملات دیگر می‌زنند و کسب‌و‌کار‌های غیرمجاز در میان آنها وجود دارد. از یک سو برخی دستفروشان به دنبال تأمین مخارج خانه و خانواده‌شان هستند، از سوی دیگر برخی در پوسته دستفروشی اقدام به فروش مواد مخدر می‌کنند.
در واقع یک نفر به عنوان سردسته چندین دستفروش را اجیر و مجبور به فروش مواد مخدر می‌کند، بنابراین برای این موارد باید فکری شود و با شناسایی آنها، سره و ناسره از یکدیگر مشخص گردد. باید بدانیم چه کسی بساطی و دستفروش واقعی است و چه کسی نیست. در اقدام اخیری که در خیابان شهید صابونیان انجام دادیم، حدود ۴۰۰ دستفروش حضور داشتند ما به آنها گفته بودیم که اسامی‌شان را ثبت کنند تا محل دیگری را برای دستفروشی‌شان مشخص کنیم. عجیب بود که از حدود ۴۰۰ نفر تنها ۱۰۰ نفر ثبت‌نام کردند! پیگیری کردیم و دیدیم که مابقی این اسامی افاغنه بودند که، چون مدرک و مجوز نداشتند، نمی‌خواستند اسم‌شان را بگویند. شرکت ساماندهی چه کاری باید انجام دهد و در این میان چه کمک‌های دیگری نیاز است؟
شرکت ساماندهی باید بحث ساماندهی محل را انجام دهد، آدم‌ها را مستقر کند و رویه جدیدی را به وجود بیاورد. با همکاری همه ذی‌نفعان و دستگاه‌های مسئول می‌توانیم همه کلونی‌های اساسی تهران را شناسایی کنیم. طبیعی است که وقتی حجم کار بالا می‌رود، نیاز به شناسایی مکانیزه‌تر وجود دارد. دولت در درگاه کشور بحث بساطی‌ها را هم آورده و اعلام کرده است وقتی دستفروشان واقعی شناسایی شدند، کد یکتا بگیرند و این کد یکتا ملاک عمل برای ادامه کار آنها میشود، آن وقت شهرداری باید فضایی را به آنها اختصاص دهد. شهرداری تهران با این حجم از تراکم جمعیت نیاز به زمین‌های دولتی هم دارد. در این زمینه نیز باید یک برنامه‌ریزی قوی انجام شود و تمام ارکان هماهنگ باشند تا کار‌ها به درستی انجام شود تا با وضعیت اقتصادی جامعه کسانی که نیازمند ادامه کار خود هستند، کسب‌و‌کارشان از بین نرود. اما توقع شهروندان این است که بساط این افراد هر چه سریع‌تر برچیده شود.
بله درست است. همانطور که گفتم باید کار‌ها با چارچوب و قاعده انجام شود. بحث ساماندهی مشاغل که قرار بود دستفروشان را هم در خود بگنجاند، هنوز کامل انجام نشده است. شهردار محترم تهران در خصوص ساماندهی دستفروشان دغدغه زیادی دارد و به سازمان فناوری اطلاعات شهرداری تهران هم دستور داده شده است که کار‌ها را هر چه زودتر به اتمام برساند تا مسئله سامانه حل شود. مدت‌هاست درباره فعالیت باند‌های مافیایی در زمینه اجاره پاتوق‌ها صحبت میشود و اخیراً نیز رئیس کمیته نظارت شورای شهر تأکید کرده است تعدادی افراد به عنوان سرشبکه، پاتوق‌های دستفروشی پایتخت را به دستفروشان اجاره می‌دهند و بخشی از درآمد خود را به برخی عوامل شهرداری تهران می‌پردازند. جمع نشدن بساط دستفروشان به این ادعا قوت بخشیده است. آیا نظارتی بر چنین مواردی وجود دارد که صحت و سقم آن مشخص شود؟
باید نگاه این باشد که کسانی که شاغل هستند، چه شهربان، چه هر جای کشور، چه در بخش خصوصی و دولتی در معرض خطر تخلف هستند. گفته میشود همه انسان‌ها جایزالخطا هستند و من می‌گویم ممکن‌الخطا هستند. بچه‌های شرکت شهربان مأموریت‌شان صیانت از ساخت‌وساز مجاز و انضباط شهری و مقابله با سد معبر است. وقتی با تخلف برخورد می‌کنند می‌تواند از جانب کسی که متخلف است، پیشنهادی به آنها داده شود و برخی‌شان را وسوسه کنند. در این میان هر جا که به ما اعلام شود، تخلفی صورت گرفته به صورت دقیق و سریع آن را بررسی خواهیم کرد. ما یک کمیته انضباطی داریم که اینگونه موارد را در آن مورد بررسی قرار می‌دهیم. امسال هشت جلسه در کمیته انضباطی تشکیل شد که منجر به اخراج تعدادی از همکاران‌مان شده است، البته باید به این نکته اشاره کرد که تعداد بچه‌های شهربان حدود ۲ هزارو ۵۰۰ نفر است که آنها زیرنظر شهرداری‌های مناطق بیست‌ودوگانه و نواحی فعالیت می‌کنند. هر چند شرکت شهربان دستگاه نظارتی و کنترل دارد، اما واقعیت این است که مستقیم نمی‌تواند با آنها ارتباط داشته باشد، اما در هر منطقه و ناحیه که به ما اطلاع داده شود و مباحث تخلف مطرح باشد به آن رسیدگی خواهد شد، برخورد‌های قانونی انجام میشود تا تخلفات روزبه‌روز کمتر شود. گاهی هنگام مقابله با سدمعبر افراد با مأموران شهربان مقابله می‌کنند و بساط‌شان را جمع نمی‌کنند. در این صورت مأموران شما چه کاری انجام می‌دهند؟
شاید در گذشته برخورد و فیلم‌هایی هم در این زمینه در فضای مجازی منتشر شده است، اما در مدیریت شهری جدید این مسائل وجود ندارد چراکه رویکرد به جای جمع‌آوری و برخورد قهری، ساماندهی سدمعبر بوده و است.
خیلی جا‌ها بودند که باید جمع می‌کردیم، ما تمام تلاش‌مان بر این بود که درگیری ایجاد نشود. وقتی مأموران شرکت شهربان اجناس دستفروش را می‌گیرند، مأمور انتظامی هم همراه آنها حضور دارد تا برخورد فیزیکی صورت نگیرد. در این میان مواردی هم بوده که مثلاً راننده وانت که سیار هم است، حاضر به رفع سدمعبر نشده و حتی با سلاح سرد مأمور شهربان را تهدید کرده است، اما همه تلاش همکاران ما بر این بوده و است که درگیری‌نشود. خب مگر نمی‌شود در مواردی که راننده وانت حاضر به رفع سدمعبر نیست، از پلیس راهور کمک گرفته شود تا آنها را مجاب کند که بساط خود را جمع کنند و بروند؟
بله این راهکار هم وجود دارد و برای آن، اوایل امسال توافقی با پلیس راهور کردیم که این‌ها را به استناد بند قانونی جریمه کنند یا خودروی‌شان را به پارکینگ انتقال دهند. کسانی که سد معبر سیار هستند، علاوه بر مزاحمتی که برای خودرو‌ها و شهروندان ایجاد می‌کنند، موجب ترافیک و راهبندان خواهند شد. بدتر اینکه در برخی خیابان‌ها مثل خیابان خراسان و دماوند، شاهد آن هستیم که چندین خودرو کنار هم توقف می‌کنند و ترافیک شدیدی را به وجود می‌آورند، حتی قرار جلسه‌ای با رئیس جدید پلیس راهور تهران داریم تا در زمینه سد معبر وانتی و سیار توافق کنیم. به نظر می‌رسد قانون و دستورالعمل در این زمینه باید به نحوی باشد که خودرویی که اقدام به سدمعبر کرده است، حداقل یک تا دو ماه در پارکینگ بماند تا بازدارنده باشد.
در غیر این صورت یک وانت دستفروش همان روز می‌رود و خودرواش را تحویل می‌گیرد و باز هم به همان کار روی می‌آورد. در خیابان شهرزاد از تقاطع شوش شاهد تجمیع بسیار بالای سد معبر وانتی هستیم که اقدام به میوه‌فروشی می‌کنند. سال گذشته اقدامی طی ۴۵ روز انجام شد و آنجا را ساماندهی کردیم و آنها را به فضایی در زیر پل بعثت انتقال دادیم چراکه بحث کسب‌وکار این وانتی‌ها و دستفروشان هم مهم است و باید یک جایی را برای بساط‌گستری آنها جایگزین کنیم، منتها همانطور که در ابتدای صحبتم گفتم، باید این کار سازماندهی‌شده انجام شود. خردادماه اعلام شد که امسال شاهد نصب دوربین روی لباس‌های نیرو‌های شهربان، حریم‌بان و معبربان خواهیم بود، این اقدام در چه مرحله‌ای است و تا چه زمانی همه نیرو‌های شهربان مجهز به دوربین لباسی خواهند بود؟
واقعیتش این است که این موضوع را خرداد ماه و در حضور اعضای محترم کمیسیون خدمات شهری و محیط زیست شورای اسلامی و شهرداری اعلام کردیم و این دوستان نیز موافقت و حمایت کردند، اما اجرای این موضوع فقط بر عهده شرکت شهربان و حریم‌بان نیست بلکه سازمان فناوری و اطلاعات شهرداری تهران باید آن را آماده و تحویل دهد یا حداقل به عنوان ناظر تأییدکننده، محصول مورد نظر را تأیید کند تا ما آن را تهیه کنیم، اما چون باید بودجه زیادی برای آن در نظر گرفت، در گام اول به سراکیپ‌ها داده میشود و در گام بعدی به سایر افراد و این دوربین قرار است روی لباس سراکیپ‌ها و خودرو‌ها نیز قرار بگیرد تا تخلفات را ثبت و ضبط و همچنین تمام اقدام مأموریت را رصد کند و دو طرف را زیرنظر داشته باشد تا بعضاً اگر شکایت‌هایی از مالکان در ساخت‌وساز غیرمجاز میشود، مستندسازی انجام شده باشد که بعداً رسیدگی شود چه اتفاقی افتاده است. این کار قرار است به مرور زمان به نتیجه برسد و امیدواریم تا پایان سال شاهد راه‌اندازی آن باشیم که بخشی از مشکلات به وسیله آن حل شود.
سایر اخبار این روزنامه
«اسب بازنده» در پرتگاه جهنم
تحریمی‌ها کاهش مشارکت در انتخابات را تقصیر رقیب انداختند!
روز طلایی ایران
به جای توجیه با خداحافظی خوشحالمان کنید
درگیر احساسات نمی‌شوم
خودباوری زمان جنگ حتی در زمین چمن به کار ما می‌آید
«مرد‌های بی‌صفات» یا «مرد‌های متعهد با محبت»؟
سنگ‌اندازی رانتخواران و لابی‌باز‌ها در مسیر سامانه یکپارچه خودرو
ابومهدی می‌گفت یک دست می‌جنگد و یک دست می‌سازد
۷۰ نقطه از تهران دستفروش واقعی و غیرواقعی داریم!
