شگفتانه جدید فوتبال

 فوتبال هر چند وقت یک‌‌‌‌بار بدجوری ما را غافلگیر می‌‌‌‌کند. یک روز با نتایج عجیب تیم‌‌‌‌های ضعیف مقابل تیم‌‌‌‌های قوی، یک روز با کامبک رویایی یک تیم در لحظات پایانی و در آخرین شگفتانه‌‌‌‌ای که فوتبال برای ما داشت، در جریان بازی میلان و جنوا در لیگ ایتالیا، وقتی دروازه‌‌‌‌بان میلان در دقیقه 98 کارت قرمز گرفت، چون این تیم پرستاره و قدیمی تمام تعویض‌‌‌‌هایش را انجام داده بود، الیور ژیرو مهاجم فرانسوی میلان لباس دروازه‌‌‌‌بانی پوشید و رفت داخل چهارچوب تا زیر موج‌‌‌‌های سنگین حملات حریف از دروازه تیمش دفاع کند. این اتفاق در شرایطی افتاد که کمتر کسی فکر می‌‌‌‌کرد در وقت اضافه این بازی هیجان‌‌‌‌انگیز موقعیت‌‌‌‌های مهمی شکل بگیرد و عکس‌‌‌‌العمل مهمی از ژیرو ببینیم. اما بازی بیشتر از چیزی که همه فکر می‌‌‌‌کردند ادامه پیدا کرد تا ژیرو 36 ساله که در تمام دوران حرفه‌‌‌‌ای یک مهاجم بوده چند واکنش جالب نشان دهد. اوج کار او وقتی بود که یک تک به تک را از مهاجم حریف گرفت تا همه را انگشت به‌‌‌‌دهان بگذارد. ژیرو که از نمایش خودش و برد تیمش به‌‌‌‌رغم حملات نفس‌‌‌‌گیر حریف در دقایق پایانی راضی بود، بعد از بازی در گفت‎وگو با اسکای‌اسپورت درباره این تعویض جالب گفت: «حرکات یک دروازه‌بان را بلد نیستم اما یک لحظه احساس کردم باید از دروازه خارج شوم و مقابل بازیکن حریف قرار بگیرم. البته باید بگویم دستم درد گرفت اما خوب است. وقتی بچه بودم دوست داشتم وارد دروازه شوم، فکر کنم به همین دلیل انتخاب شدم. این پیراهن را نگه می‌دارم، می‌خواهم آن را قاب کنم». به بهانه این بازی پرالتهاب در پرونده امروز سراغ بازیکنان معروفی رفتیم که تجربه حضور در دروازه را داشتند. با ما باشید.
کلین‌شیت پله، اسطوره فوتبال برزیل
چه سالی و چه تیمی؟ سانتوس، 1964

در جریان دیدار تیم‌های سانتوس و گرمیو که به پیروزی 3-4 «سانتوس» انجامید، «گیلمار» دروازه‌بان سانتوس در دقایق پایانی بازی اخراج شد تا بازی به اوج حساسیت برسد چون فقط یک گل، فاصله دو تیم بود. سپس «پله»، اسطوره فوتبال برزیل که در آن دیدار هت‎تریک کرده بود، درون دروازه سانتوس قرار گرفت و البته گلی هم نخورد تا نقش پررنگ‌تری در این پیروزی مهم داشته باشد.
 
«جان تری» جانشین مطمئن «پیتر چک»
چه سالی و چه تیمی؟  2006 و چلسی

در بازی معروف «ردینگ» و «چلسی» که پتر چک با مصدومیت شدید از ناحیه سر روبه‌رو شد و تا سال‌ها با عوارض آن دست و پنجه نرم می‌کرد، «کارلو کودیچینی»، دروازه‌بان ذخیره چلسی به میدان آمد اما در دقایق پایانی بازی او هم مصدوم شد تا «جان تری» درون دروازه تیمش بایستد. او خودش را جانشین مطمئنی برای «پیتر چک» درون دروازه چلسی نشان داد و تیم‌اش با نتیجه یک بر صفر، ردینگ را شکست داد.


 
«اوکامپوس»، نجات دروازه
 به‌همراه گل 3 امتیازی
چه سالی و چه تیمی؟  2018 و سویا

«لوکاس اوکامپوس» بازیکن باشگاه سویا در بازی تیمش مقابل ایبار به عنوان مهاجم و دروازه‌بان خوش درخشید. «اوکامپوس» در این بازی ابتدا در دقیقه 56 بازی تک گل این دیدار را به ثمر رساند. سپس پس از مصدومیت دروازه‌بان سویا در دقایق پایانی به علت نداشتن تعویض، «لوپتگی» سرمربی سویا تصمیم گرفت اوکامپوس را در درون دروازه قرار دهد که این بازیکن موفق به نجات دروازه تیمش شد و به تنهایی 3 امتیاز شیرین را برای سویا به ارمغان آورد.
 
 
مازیار پنالتی‌گیر می‌شود
چه سالی و چه تیمی؟سال 93 بازی پرسپولیس و ملوان

بازی پرسپولیس و ملوان در سال 93 یکی از عجیب‌ترین بازی‌های تاریخ لیگ برتر بود. حمید درخشان در آخرین روزهای حضورش روی نیمکت پرسپولیس، با بازیکنانی مثل سوشا مکانی، بنگر، حمید علی‌عسگر، تادئو، عالیشاه و... مقابل ملوان قرار گرفت. هواداران پرسپولیس در آن روزها از اشتباهات مکرر سوشا مکانی به ستوه آمده بودند و از قضا سوشا روی شوت مازیار زارع واکنش بسیار بدی نشان داد که باعث شد پژمان نوری به راحتی دروازه قرمزها را باز کند. اما این مهم‌ترین اثرگذاری مازیار زارع نبود. چون وقتی در دقیقه 85 محسن بنگر، صادقی دروازه‌بان ملوان را دریبل زد و پنالتی گرفت، صادقی اخراج شد و چون همه تعویض‌ها انجام شده بود، زارع درون دروازه ایستاد تا پنالتی گابریل هافبک تکنیکی قرمزها را بگیرد. مازیار یکی دو گام جلو آمد که از چشم داور دور ماند و با یک واکنش جالب پنالتی را گرفت و تا پایان بازی هم چند واکنش جالب دیگر نشان داد تا ملوان با درخشش او و البته اشتباه سوشا در آن سوی زمین برنده باشد و با استمرار نتایج بد درخشان، کم کم زمینه برای آمدن برانکو و شروع روزهای خوب فراهم شود.
 
«یان کولر» مهاجم بود اما بهترین دروازه‌بان هفته آلمان شد
چه سالی و چه تیمی؟  دورتموند و 2002

در بازی تیم های بایرن مونیخ و دورتموند، ینس لمن از زمین بازی اخراج شد و ماتیاس زامر، سرمربی وقت دورتموند تمام تعویض هایش را انجام داده بود و یان کولر، بلندقامت ترین بازیکن دورتموند (2.02 سانتی متر) مجبور شد درون دروازه تیمش بایستد. با وجود شکست دورتموند برابر بایرن مونیخ، کولر طی 24 دقیقه حضورش درون دروازه دورتموند گلی نخورد و نشریه کیکر، کولر را به عنوان بهترین دروازه بان هفته انتخاب کرد.
 
 
ناتوانی «ریو فردیناند»
در مهار پنالتی
چه سالی و چه تیمی؟  2008 و منچستریونایند

در بازی یک چهارم نهایی جام حذفی انگلیس میان منچستریونایتد و پورتسموث، «ادوین فن در سار» به دلیل مصدومیت تعویض شد و جایش را به «توماش کوژاک» داد. کوژاک هم در ادامه در محوطه جریمه مرتکب خطای پنالتی شد و کارت قرمز گرفت. سپس «ریو فردیناند» به ناچار در 10 دقیقه پایانی بازی درون دروازه منچستریونایتد ایستاد و البته نتوانست پنالتی را مهار کند. منچستریونایتد در آن دیدار با نتیجه یک بر صفر شکست خورد.
 
دروازه‌بانی یک دقیقه‌ای «دنی‌آلوز»
چه سالی و چه تیمی؟  2018 و پاری‌سن‌ژرمن

در دقیقه 90 بازی پاری‌سن‌ژرمن و سوشو در جام حذفی فرانسه، «کوین تراپ» دروازه‌بان تیم «پاری‌سن‌ژرمن» دقیقه 90 از زمین اخراج شد. «دنی آلوز» که تیم‌اش تعویض دیگری نداشت، حدود یک دقیقه درون دروازه پاری‌سن‌ژرمن ایستاد و حتی یک توپ هم به سمت دروازه‌اش نیامد تا محک بخورد.
 
 
سید مجید به‌جای سید مهدی
چه سالی و چه تیمی؟ سال 95 و استقلال

دربی برگشت سال 95 از هرنظر یک بازی عجیب بود. تیم برانکو در لیگ برتر صدر را محکم گرفته بود؛ فوتبال خوبی هم به‌نمایش می‌گذاشت و بازیکنان خوبی مثل رضائیان، بیرانوند، طارمی، رفیعی، سید جلال حسینی و ... را هم در اختیار داشت. با این اوصاف همه پرسپولیس را برنده بازی می‌دانستند اما محرومیت کامیابی‌نیا از دربی و بازی ضعیف ماهینی که به‌جای او در خط هافبک قرار گرفت، سرنوشت این بازی را جور دیگری رقم زد. پرسپولیس بازی را با گل سروش رفیعی شروع کرد. اما سه گل پشت سرهم خورد و با نتیجه‌ای عجیب نیمه اول تمام شد. نیمه دوم فشار پرسپولیس شدت گرفت تا این‌که در لحظات پایانی سید جلال حسینی گل دوم را زد و رحمتی به‌خاطر خطای غیر ورزشی روی او اخراج شد. این‌جا بود که سید مجید حسینی مدافع جوان استقلال درون دروازه قرار گرفت. تصور همه این بود که یکی دو دقیقه باقی‌مانده فرصت خوبی است تا قرمزها کار را به تساوی بکشانند اما آن‌ها ضربه خوبی راهی دروازه نکردند تا مجید حسینی بدون واکنش خوب، بتواند تجربه بسته نگهداشتن دروازه آبی‌ها را در دربی داشته باشد.
 
«فیل جاگیلکا»؛ رکورددار گلرشدن وسط بازی
چه سالی و چه تیمی؟  2006 و شفیلد یونایتد

داستان «فیل جاگیلکا»، مدافع سابق تیم‌ملی انگلیس، جالب است. او که در اصل مدافع است، چهار بار حضور در دروازه شفیلدیونایتد را تجربه کرد و شاید در این حوزه رکورددار باشد. «جاگیلکا» در تمرینات شفیلد یونایتد به عنوان دروازه‌بان هم تمرین می‌کرد. یکی از خاطره‌انگیزترین دروازه‌بانی‌های او مقابل آرسنال رقم خورد. «پدی کنی»، دروازه‌بان شفیلدیونایتد در دیدار برابر آرسنال مصدوم شد، جاگیلکا درون دروازه این تیم قرار گرفت و با یک مهار دیدنی مانع گلزنی فن‌پرسی شد تا تیمش یک بر صفر پیروز شود.
 
دروازه‌بانی فاجعه‌بار «هری‌کین» بعد از هت‎تریک
چه سالی و چه تیمی؟  2014 و تاتنهام

در دیدار تیم‌های تاتنهام و آستراس تریپولیس یونان در لیگ اروپا، تاتنهام تا دقیقه 87، با نتیجه 5-0 از حریف پیش بود که «هوگو لوریس» به دلیل خطا از بازی اخراج شد. «هری کین» که در این مسابقه هت‎تریک کرده بود، احساس کرد اعتمادبه‌نفس لازم را برای قرارگیری درون دروازه تاتنهام دارد اما به محض ورود، از روی یک ضربه آزاد و اشتباه ناشیانه‌ای که در گرفتن توپ داشت، دروازه‌اش را بازشده دید.
 
تساوی با تلاش 15 دقیقه‌ای «کایل واکر»
چه سالی و چه تیمی؟ 2019 و منچسترسیتی

در بازی آتالانتا و منچسترسیتی در لیگ قهرمانان اروپا فصل
 20-2019، «ادرسون» به دلیل مصدومیت جایش را به «کلودیو براوو» داد؛ اما «براوو» در دقیقه 81 از زمین بازی اخراج شد تا «کایل واکر» در دقایق پایانی بازی درون دروازه منچسترسیتی قرار گیرد. این بازی در حالی با نتیجه یک بر یک تمام شد که واکر تا پایان بازی یعنی تقریبا 15 دقیقه درون دروازه بود و گلی نخورد.
 
«عزت پورقاز» جایگزین بیرانوند
چه سالی و چه تیمی؟ 1394 و تیم‌ملی ایران

در جریان برد 6 بر صفر ایران مقابل گوام در مقدماتی جام‌جهانی 2018، علیرضا بیرانوند در دقیقه 72 از بازی اخراج شد و عزت پورقاز، مدافع وقت تیم‌ملی ایران درون دروازه قرار گرفت. در آن بازی، اشتباه عجیب بیرانوند در خروج از دروازه و پنالتی روی مهاجم گوام، تیم ملی را به دردسر انداخت. کی‌روش هر سه تعویضش را انجام داده بود و عزت‌ پورقاز مجبور شد جای بیرانوند را درون دروازه بگیرد و در این بازی هیچ گلی دریافت نکرد.
 
 
موردخاص: مهاجمی که دروازه‌بان شد
دروازه‌بان‌های زیادی هستند که در مواقع ضروری به‌خصوص کرنرهای آخر بازی جلو می‌آیند و حتی گل می‌زنند. یا مثل چیلاورت و هیگوئیتا ایستگاهی‌زن قهار بودند. بازیکنان زیادی هم هستند که برحسب ضرورت مثل الیور ژیرو از خط حمله به دروازه می‌روند و دقایقی در این پست بازی می‌کنند. اما کمتر مهاجمی را مثل خورخه کامپوس سراغ داریم که دروازه‌بان شده باشد. کامپوس قدی زیر 170 سانتی‌متر داشت و یک مهاجم گلزن بود اما به‌خاطر شیرجه‌های بلند و واکنش‌های سریع دروازه‌بان شد. او 130 بازی ملی برای مکزیک انجام داد که همگی در پست دروازه‌بان بود. اما در باشگاه‌های مختلف گاهی مهاجم بازی می‌کرد. عجیب‌ترین این‌که در مواردی بازی را به‌عنوان یک دروازه‌بان شروع می‌کرد و در ادامه به‌عنوان مهاجم تمام می‌کرد. او یکی از معدود فوتبالیست‌های حرفه‌ای تاریخ است که تجربه بازی در دو پست کاملاً متفاوت را دارد. در فوتبال عجیب نیست که یک مدافع چپ گاهی هافبک چپ بازی کند یا مهاجم به هافبک راست بیاید؛ اما جابه‌جایی بین دو پست خاص دروازه‌بانی و مهاجمی که تمرینات و آماده‌سازی کاملاً متفاوتی می‌خواهد جزو اتفاقات نادر فوتبال است که کامپوس رقم زد. او در کشور ما به‌خاطر بازی‌های خوبش در جام جهانی 1994 آمریکا به‌خصوص با لباس جالبی که می‌پوشید شناخته می‌شود.