دست نه چندان پُر تلویزیون در پاییز

مائده کاشیان - پس از ایام عزاداری محرم و صفر و همزمان با آغاز ماه ربیع‌الاول، فصل جدید مسابقه‌های «اعجوبه‌ها»، «خودمونی» و «خوش‌نمک» از شبکه 3 و نسیم روانه آنتن شدند. برنامه‌های جدید «ایران‌بین» و «نیم‌بند» نیز به کنداکتور شبکه نسیم اضافه شدند. مسابقه «اعجوبه‌ها»، «خودمونی» و «خوش‌نمک» در فصل‌های قبلی پربیننده نبودند؛ بنابراین حکم برگ‌های برنده را برای تلویزیون نداشتند. برنامه «ایران‌بین» و «نیم‌بند» نیز شانس‌های جدید شبکه نسیم برای جذب مخاطب محسوب نمی‌شوند. فعلا امید شبکه نسیم به مسابقه «بگو بخند» است که کیفیت قابل قبولی داشت. «بگو بخند 2» اوایل پاییز به آنتن نرسید، اما قرار است فصل دوم آن ساخته شود. پنج برنامه‌ شاد و مفرحی که به مناسبت پایان ایام عزاداری و آغاز ماه ربیع‌الاول پخش شدند، چه ویژگی‌ها و کیفیتی دارند؟
خودمونی
مسابقه «خودمونی» که با حضور اعضای یک خانواده تولید شده بود، جایگزین «زوجی‌نو» بود و این‌بار مانند آن مسابقه با حضور زوج‌ها به عنوان شرکت‌کننده اصلی تولید شده است. مهم‌ترین ایراد مسابقه از همان ابتدا تاکنون که به فصل سوم رسیده، نداشتن خلاقیت است. بازی‌های مفرحی که برای سرگرم کردن مخاطبان طراحی شده، خلاقانه نیستند و بعضی مراحل مسابقه نیز برای مخاطب ناخوشایند است. هرچند سر و شکل بعضی از بازی‌ها در «خودمونی 3» تغییر کرده، اما کلیت آن‌ها همان است. مثلا آیتم نامحبوب مزه کردن خوراکی‌ها با چشمان بسته به شیوه دیگری ادامه دارد. یکی از اعضای خانواده به سوالاتی که مطرح می‌شود پاسخ می‌دهد و در صورت پاسخ صحیح، صورت شرکت‌کننده اصلی را داخل ظرف ماست فرو ببرد! آیتم تشخیص جانوران با چشمان بسته نیز که در فصل‌های پیش مورد انتقاد بود، در فصل سوم نیز جزو بازی‌هاست منتها این‌بار جانوران در یک محفظه نزدیک صورت شرکت‌کنندگان حرکت می‌کنند یا شرکت‌کننده باید زنگ‌های طلایی را که میان جانوران جای‌گذاری شده، پیدا کند. بعید است انداختن عقرب و قورباغه روی سر شرکت‌کنندگان و جیغ و فریادهای آنان جذابیتی برای مخاطبان داشته باشد.
اعجوبه‌ها


برنامه «اعجوبه‌ها» از همان ابتدا که با ساختار استعدادیابی و با اجرای مهران غفوریان و سپس نادر سلیمانی پخش شد، نتوانست به یکی از برندهای تلویزیون تبدیل شود، اما تحولاتی در ساختار آن به وجود آمد و با اجرای حامد سلطانی تا فصل چهارم ادامه پیدا کرد. «اعجوبه‌ها» که پیش‌تر میزبان کودکان و والدین آن‌ها بود، تغییراتی در ساختار فصل جدیدش ایجاد کرد.  والدین از برنامه حذف شدند و حامد سلطانی میزبان چهره‌ها شد. سلطانی در ابتدای برنامه با مهمان گفت‌وگو می‌کند و سپس کودکان به عنوان شرکت‌کنندگان مسابقه، همراه سلطانی و مهمان برنامه بازی‌هایی را انجام می‌دهند. «اعجوبه‌ها» دچار یکنواختی شده و چنین تغییراتی نیز کمکی به آن نمی‌کند. علاوه بر این، حضور کودکان در مسابقه و انجام بازی‌هایی همراه مجری و مهمان، ممکن است برای عده زیادی از تماشاگران بزرگ‌سال جذاب نباشد؛ بنابراین «اعجوبه‌ها» مخاطبان گسترده‌ای ندارد.
خوش‌نمک
فصل اول مسابقه «خوش‌نمک»، اردیبهشت امسال پخش شد و فصل دوم آن در نیمه دوم سال به آنتن رسیده است. در فصل اول، افراد مستعد در زمینه کمدی، طی مراحل مختلف باهم رقابت می‌کردند و برنده با رای تماشاگران انتخاب می‌شد. بعضی از کمدین‌ها توانایی خاص یا ایده‌های خوبی برای اجرای چالش‌های بامزه مسابقه نداشتند، در نتیجه «خوش‌نمک» اتفاقی که باید را رقم نزد. در فصل جدید، شرکت‌کنندگان لزوما کمدین نیستند؛ بنابراین بازی‌هایی که برای آن‌ها طراحی شده مانند جمله‌سازی، 20 سوالی، دوز و پانتومیم صرفا بر استعداد کمدی شرکت‌کننده‌ها تکیه ندارد.  فضای برنامه هم به اندازه فصل قبل رقابتی نیست. پیش‌تر نمونه‌هایی از بازی‌های مسابقه را به شکل‌های مختلف در مسابقات و برنامه‌های دیگر دیده‌ایم. علاوه بر این، کمتر پیش می‌آید که شرکت‌کنندگان با طنازی، خلاقیت و شوخی‌های خود، بازی را به شکل بامزه و جذاب پیش ببرند. میلاد صالح‌پور که در فصل اول نیز اجرای «خوش‌نمک» را برعهده داشت، مواجهه صمیمانه‌ و بی‌تعارفی با شرکت‌کنندگان دارد، اما شوخی‌های او در بعضی مواقع می‌گیرد و گاهی هم بامزه از آب درنمی‌آید. در مجموع «خوش‌نمک» موفق نشده به عنوان یک برنامه طنز و مفرح، جای خود را میان تماشاگران باز کند.
ایران‌بین
یکی از معدود برنامه‌های جدید شبکه نسیم، «ایران‌بین» است که اجرای آن را مجید واشقانی برعهده دارد. محوریت این برنامه ایران‌شناسی، ایران‌گردی، معرفی میراث فرهنگی کشور، تفریحات و سرگرمی‌های مردم مناطق مختلف است. این برنامه در 6 قسمت اولیه به موضوعات جالبی مانند غارنوردی، سوارکاری و بانجی جامپینگ پرداخته است. انتخاب سوژه‌های خوب، امتیاز «ایران‌بین» است. مجید واشقانی هم در گفت‌وگو با مهمانان سوالات خوبی مطرح می‌کند و گفت‌وگو شنیدنی از آب درآمده. آیتم «گشت و گوران» که در آن سامان گوران متناسب با موضوع برنامه به مکان‌های خاصی مانند غار یا سکوی بانجی جامپینگ سرمی‌زند نیز تنوع خوبی در «ایران‌بین» ایجاد کرده است. بخش «میز مفید» که با حضور سیاوش مفید و با هدف ارائه اطلاعات درباره طبیعت‌گردی و موضوعات مشابه پخش می‌شود نیز محتوای مناسبی دارد، اما به دلیل ساختار گفت‌وگومحور آن، جذاب نیست. مجید واشقانی اجرای قابل قبولی در برنامه دارد، اما با توجه به ساختار برنامه، موقعیت چالش‌برانگیزی پیش رو نداشته است.
نیم‌بند
نقد ترانه‌های بی‌محتوا و پرداختن به ضعف‌های سینما و موسیقی، اتفاق خوبی است، اما به شرط این‌که همراه با ایده‌های جدید و خلاقانه باشد. مجموعه طنز «نیم‌بند»‌ که به‌تازگی از شبکه نسیم روی آنتن رفته چنین هدفی دارد، اما فاقد ایده‌های نو است. این برنامه با استفاده از شبیه‌سازی مجریانی مانند محمد صالح‌علا و فریدون جیرانی، همچنین شوخی با برنامه های قدیمی تلویزیون «دو قدم مانده به صبح» و «هفت» نقدهایی را در حوزه شعر، ترانه و سینما مطرح می‌کند. این ایده پیش‌تر در «خنده‌بازار» استفاده شده بود و تکراری است. «نیم‌بند» نسبت به نمونه مشابه خود یعنی «خنده‌باز» امتیاز ویژه‌ای ندارد و نسخه دیگری از آن برنامه است.