روزنامه جوان

ضرورت منطقی مداخله حاکمیت در موضوع حجاب

حجاب امری فطری، فراملی و فرامذهبی است؛ در همه تمدن‌های کهن و ادیان الهی پوشش و حجاب زنان، جایگاه خاصی داشته و مورد توافق همه مذاهب اسلامی است. پوشش اجتماعی و حجاب اسلامی از آنجا که موضوعی اجتماعی و حقی الهی است و نه صرفاً فردی، حاکم اسلامی مکلف است در راستای حفظ نظام اسلامی، برقراری و حفظ امنیت، منع از اشاعه فحشا و دفع مفاسد اجتماعی، تأمین منافع مادی و سعادت اخروی، برمبنای اصل امر به‌معروف‌و نهی از منکر و قاعده فقهی تعزیر، این واجب الهی را در سطح اجتماع پیاده سازد و با افراد بدحجاب یا بی‌حجاب، که مرتکب حرام اجتماعی شده‌اند، به ‏شکل مناسبی برخورد کند.
از منظر فلسفه سیاسی، حکومت‌ها چه سکولار و چه غیرسکولار می‌توانند با وضع قوانین، اتباع‌شان را ملزم به انجام یا ترک فعلی کنند. البته مبنای پذیرش الزامات سیاسی و حکومتی در مکاتب سیاسی غرب با مبنای پذیرش الزامات حکومتی در فلسفه سیاسی اسلام تفاوت اساسی دارد. مبنای پذیرش الزامات حکومت اسلامی، حق حاکمیت الهی و اجرای حدود و قوانین اسلامی در جامعه است و از آنجایی که قلمرو حکومت اسلامی، همان قلمرو احکام و شریعت اسلامی است، وظیفه اصلی حکومت اسلامی اجرای احکام و فرمان‌های الهی در میان بندگان خداوند است؛ بنابراین، حاکم اسلامی هرگز نمی‌تواند نسبت به انجام واجبات و ترک محرمات الهی بی‌تفاوت باشد، به‏ویژه در آنجا که موضوع حکم، اجتماعی بوده و از ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی و اقتصادی برخوردار است؛ مانند: پوشش اسلامی و حجاب.
دولت در حکومت اسلامی موظف است هر آنچه را در شریعت دینی آمده‌است به مثابه قانون تلقی و برای اجرای آن در جامعه تلاش کند و در غیر این صورت، اصولاً دولت مشروعیتی نخواهد داشت و مردم، دلیلی بر اطاعت از‌او نخواهند داشت. براساس آموزه‌های اسلام، از آنجا که رهبر جامعه اسلامی بر مردم ولایت دارد می‌تواند برمبنای قانون و شریعت اسلامی افراد جامعه را به عمل یا ترک آن الزام کند. حکومتی که مرجعیت همه‌جانبه دینی خاصی را در عرصه حکومت و اداره جامعه پذیرفته است، حکومت دینی نام می‌گیرد. حکومت دینی به‏دنبال تأسیس جامعه دینی است؛ یعنی می‌خواهد کلیه روابط اجتماعی را، اعم از فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، و نظامی بر اساس آموزه‌های دینی شکل دهد. در این نظام، دولت و نهاد‌های گوناگون آن، خود را در برابر آموزه‌ها و تعالیم دین و مذهبی خاص متعهد می‌دانند و تلاش می‌کنند تا در تدابیر و تعلیمات و وضع قوانین و شیوه سلوک با مردم و نوع معیشت و تنظیم شکل‌های روابط اجتماعی، دغدغه دین داشته‌باشند و در تمام شئون حکومتی از تعالیم دینی الهام گیرند و آن‌ها را با دین هماهنگ سازند. منشأ حاکمیت و توانایی حکومت اسلامی بر انجام امور و وظایف و اعمال آمریت، حاکمیت خداوند و قوانین الهی است.
حجاب یکی از ده‌ها موضوع یا مصداقی است که ممکن است متعلق الزام حکومت اسلامی واقع شود. پرسش اصلی دقیقاً همین است که آیا بعد از فرض ثبوت الزام حکومت اسلامی برمبنای حق حاکمیت الهی، حجاب ممکن است متعلق آن قرار گیرد؟ آیا حکومت اسلامی می‌تواند جامعه را به رعایت حجاب اسلامی الزام کند؟ در شریعت اسلامی، حد معینی از پوشش برای مردان و بیش‏تر زنان واجب شده‌است. در رساله‌های عملیه فق‌ها بر وجوب رعایت پوشش اسلامی از سوی زنان و همچنین مردان، اتفاق‌نظر است. در پاسخ به این پرسش که «آیا ممکن است حجاب متعلق الزام حکومت قرار گیرد یا خیر» باید چند نکته را مدنظر داشت:


۱- مبنای پذیرش الزامات حکومت اسلامی، حق حاکمیت الهی و اجرای حدود و قوانین اسلامی در جامعه است.
۲- قلمرو الزامات حکومتی اعم از ضوابط شرعی است و حکومت اسلامی خارج از چارچوب احکام شرعی و در راستای اداره امور جامعه بر مبنای مصلحت نیز می‌تواند حکم صادر کند.
۳- یکی از وظایف اصلی و اساسی حکومت اسلامی اجرای احکام و فرامین الهی در میان بندگان خداوند است. حقوق مردم برمبنای شریعت اسلامی معلوم می‌شود و حاکم اسلامی بر همان مبنای الهی موظف به حکمرانی است. خواسته‌های مردم از حاکمان اسلامی، هنگامی مشروعیت دارد که همسو با اوامر و نواهی خداوند باشد. اگر این خواسته‌ها همسو با حکم‌الله نباشد، ضلالت و گمراهی ا‌ست و حاکم اسلامی نباید از آن‌ها تبعیت کند. چنانکه حضرت علی (علیه‌السلام) در عهدنامه‌اش به مالک اشتر نخعی، وظیفه والی بلاد اسلامی را جز این ندانسته که از فرایض الهی تبعیت کند و سعادت افراد هم در همین است. چنان‌که شقاوت و تیره‌بختی مردم در انکار و تبعیت نکردن از فرمان‌های الهی است؛ پس حکومت اسلامی هرگز نمی‌تواند نسبت به انجام واجبات و ترک محرمات الهی بی‌تفاوت باشد، به ‏ویژه در آنجا که تکالیف مربوط به زندگى اجتماعى است، مانند پوشش اسلامی و حجاب. حتی اگر رعایت حجاب جزو ضوابط شرعی نباشد، حکومت اسلامی در صورت صلاحدید می‌تواند آن را متعلق الزام قرار دهد؛ بنابراین حجاب از دو جهت می‌تواند متعلق الزام حکومت اسلامی واقع شود:
۱- حجاب از جمله تکالیف شرعی و اجتماعی است.
۲- در راستای اداره امور جامعه و نظام سیاسی اسلام بر مبنای مصالح و منافعی که بر آن مترتب است، حکومت اسلامی می‌تواند حجاب را متعلق الزام قرار دهد. دانشجوی دکتری حقوق زن
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
فقه فربه‌تر از عبادات (اعتماد) خواب روحانی، کابوس ملت! (جوان) 100 روزِ گران مدعیان اصلاحات چه پاسخی دارند؟! (کيهان)تنش میان ترکیه و یمن جدی است؟ (شهروند)
سایر اخبار این روزنامه
عملیات حماس نخستین مرحله از فروپاشی زودرس اسرائیل بود سخنان عجیب پزشکیان درباره وضعیت پزشکان در ایران دم احتکار ایران‌خودرو بیرون زد ضرورت منطقی مداخله حاکمیت در موضوع حجاب توقف سرویس مدارس پشت چراغ قرمز مصوبات! صاحب منطق ظفرمند «دو داریوش» در جبهه اصلاحات! بایدن: اشغال مجدد غزه «اشتباهی بزرگ» است جنگ در چند جبهه اجتناب‌نا‌پذیر می‌شود ترمیم ارتباط با ریشه‌های فرهنگی سینمای کودک را تقویت می‌کند انتظار کشنده در کشف قتل مهرجویی پول سهام دوباره در جیب مدیران سرخابی