توقف سرویس مدارس پشت چراغ قرمز مصوبات!

جوان آنلاین: چهارشنبه هفته گذشته بود که سخنگوی قوه قضائیه اعلام کرد باید هزار دستگاه از سوی معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران به تپسی داده شود تا این تاکسی اینترنتی به خانواده‌ها سرویس بدهد، اما طبق یافته‌های «جوان» تا امروز حتی یک دستگاه هم در اختیار تپسی قرار نگرفته‌است. ناهماهنگی یا شاید هم لج و لجبازی؛ اسمش هر چه باشد، نتیجه آن به ضرر خانواده‌ها و دانش‌آموزان تمام شده‌است. بالاخره باید یک مسئول برای همیشه این ماجرا را حل و فصل کند.    مدارس از تأمین سرویس دانش‌آموزی عاجز شدند. بر اساس آیین‌نامه جدید، مدیریت سرویس مدارس به شهرداری تهران واگذار شد، اما سیستم حمل و نقل عمومی هم نواقص و کسری‌های بسیاری دارد تا جایی که مدیر نوسازی ناوگان سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران می‌گوید امسال چندان کار خاصی نمی‌توان برای این آیین‌نامه انجام داد. همیشه یک قدم عقبیم؛ در حالی که حدود یک ماه از شروع مدارس می‌گذرد، اما سرویس دانش‌آموزی متوقف مانده و از جایش تکان نمی‌خورد. انگار همه عوامل دست به دست هم داده تا دانش‌آموزان و خانواده‌هایشان برای استفاده از این سرویس سردرگم شوند و آخر هم خیلی از آنها، خودشان چاره‌ای برای رفت و آمد به مدرسه بیندیشند.  تاریخ شروع مدارس و مشکلات و نیاز‌های مربوط به آن کاملاً مشخص است. همانطور که خانواده‌ها پیش از آغاز سال تحصیلی به دنبال کیف و کفش و مداد و دفتر موردنیاز فرزندشان هستند، مسئولان هم باید شرایط مناسبی را برای گذراندن یک سال تحصیلی مناسب فراهم کنند، اما این شرایط مناسب نه فقط میز و تخته و گچ و ماژیک، بلکه مربوط به نحوه تردد آن‌ها دانش‌آموزان نیز می‌شود. به‌خصوص رفت و آمد دانش‌آموزان در کلانشهر‌ها که هر سال با چالش‌هایی رو به رو بوده‌است. در حالی که مهرماه رو به پایان است، همچنان تأمین سرویس مدرسه برای بسیاری از دانش‌آموزان مسئله‌ساز است.     حتی یک دستگاه از هزار دستگاه داده‌نشد هفته گذشته بود که به منظور بررسی و رفع مشکلات پیش آمده در خصوص نحوه ارائه خدمات سرویس مدارس به دانش‌آموزان از سوی شرکت تپسی، مدیر عامل این شرکت و نمایندگان شهرداری تهران به دادستانی تهران فراخوانده شدند. در نهایت شهرداری تهران مکلف شد هزار دستگاه تاکسی را ظرف مدت یک هفته در اختیار تپسی بگذارد تا ساماندهی این حوزه تسهیل شود. طبق یافته‌های «جوان» در حالی که پنج روز از این جلسه می‌گذرد، اما حتی یک دستگاه هم به این شرکت تاکسی اینترنتی داده نشده‌است.  امیرحسین شعبانیان، مدیر روابط عمومی تپسی در پاسخ به این سؤال که اگر هزار دستگاه از سوی معاونت حمل و نقل و ترافیک در اختیار شما قرار بگیرد، قیمت‌های سرویس این تاکسی اینترنتی کمتر از قیمت‌های سایر سرویس‌های سنتی خواهد بود، به «جوان» می‌گوید: «اصل ورود ما به موضوع سرویس مدارس به دلیل آن بود که واسطه‌گری حذف شود و به دنبال آن نیز قیمت پایین بیاید. قول ما این بود که قیمت‌های سرویس تپسی ۳۰ الی ۴۰ درصد کمتر از قیمت‌های رایج و میانگین در سطح شهر تعیین شود و همچنان سر این قول هستیم.»    نرخ سرویس مدارس بازنگری می‌شود؟ شورای اسلامی شهر تهران با افزایش ۴۵ درصدی نرخ سرویس مدارس موافقت کرده و در نهایت این رقم به تأیید فرمانداری تهران رسیده‌است. بر این اساس حداقل مبلغ سرویس برای دانش‌آموزان ابتدایی۵۴ میلیون ریال و حداکثر ۲۱۰ میلیون ریال و همچنین برای دانش‌آموزان مقطع متوسطه حداقل ۶۱میلیون ریال و حداکثر ۲۳۰ میلیون ریال است، همچنین این مبالغ بر اساس ظرفیت خودرو تعیین شده و راننده اجازه ندارد بیش از حد استاندارد مسافر سوار کند. این در حالی است که بسیاری از خانواده‌ها می‌گویند افزایش ۴۵ درصدی قیمت سرویس مدرسه، گران تمام می‌شود و درخواست تعدیل قیمت‌گذاری برای سرویس مدارس را دارند، چراکه آن‌ها باید علاوه بر هزینه سرویس، هزینه‌های دیگری را نیز برای تحصیل فرزندان خود تأمین کنند. به همین دلیل سازمان تعزیرات حکومتی چند روز قبل در نامه‌ای خطاب به شورای شهر تهران درخواست بازنگری در تعیین نرخ سرویس مدارس را داد. در بخشی از نامه احمد جعفری نسب، معاون نظارت بازرسی و برنامه‌ریزی این سازمان به شورای شهر آمده‌است: «در حالی که نامگذاری سال به شعار مهار تورم و رشد تولید بارقه‌های امید و انتظار را در عموم مردم به ویژه اقشار آسیب‌پذیر ایجاد کرد تا سیاست‌های قیمت‌گذاری بر اساس معیار مهار تورم، تدوین گردد ولی شورای شهر تهران بر مبنای «معیار تورم» به تعیین و تصویب نرخ و بهای خدمات سرویس مدارس در سال تحصیلی  ۱۴۰۳ - ۱۴۰۲ با افزایش ۴۵ درصدی مبادرت کرد.» در بخش دیگری از این نامه همچنین قید شده که «با این وصف رقم مذکور در برخی مناطق شهری همپایه بلکه فزون‌تر از شهریه مدارس و مراکز آموزشی شده و موجبات نگرانی و اعتراض خانواده‌ها را فراهم کرده‌است، بنابراین شایسته است دستور فرمایید تا ضمن رعایت مقررات و ضوابط قیمت‌گذاری اعلام دلایل و نحوه محاسبه افزایش نرخ مذکور نسبت به اجرای آن مصوبه تجدید نظر بایسته را معمول دارند.» البته رئیس کمیته بودجه شورای شهر تهران قیمت پایه نرخ کرایه سرویس مدارس که در صحن شورای شهر مصوب شده را معقول دانسته و گفته‌است: «اگر همین مصوبه اجرایی شود هم خوب است. متأسفانه به دلیل واقعی نبودن نرخ‌ها در نهایت رانندگان سرویس مدارس از اجرای این نرخ‌ها تمکین نمی‌کنند.» میثم مظفر با اشاره به اینکه در حال حاضر بسیاری از مدارس بیش از نرخ مصوبه شورای شهر از والدین هزینه سرویس می‌گیرند، ادامه می‌دهد: «هزینه‌ها با افزایش تعرفه‌ها همخوانی ندارد و برای همین مصوبه شورا عملیاتی نمی‌شود، البته سرویس مدارس سه ضلع آموزش و پرورش، شهرداری و رانندگان سرویس مدارس را دارد که آموزش و پرورش باید بر اجرای تعرفه‌ها نظارت و شهرداری هم نظارت مضاعف کند تا نرخ‌های تعیین شده اجرایی شود.»    مصوبه جدید در سال جاری قابل‌اجرا نیست از یک سو قیمت سرویس و از سوی دیگر کمبود آن مشکلاتی را برای خانواده‌ها ایجاد کرده‌است. خانواده‌ها امید داشتند تا با مصوبه جدید و سپردن مسئولیت سرویس مدارس به معاونت حمل و نقل و ترافیک، مشکلاتشان حل شود، اما هنوز اقدام مؤثری در این زمینه انجام نشده است که نتایجش ملموس باشد.  امین رهبر، مدیر نوسازی ناوگان سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران و همچنین مسئول سامانه مدارس این سازمان در پاسخ به این سؤال که آیا قرار است قیمت سرویس مدارس تعدیل شود، به «جوان» می‌گوید: «از نظر شهرداری قیمت‌ها همان نرخ مصوب شورای شهر است و شرکت‌هایی که تأیید صلاحیت خود را در سامانه سپند تأییدیه گرفته‌باشند مطابق با آن فعالیت می‌کنند. اگر شورای شهر، قیمت‌ها را تغییر دهد، حتماً این کار را انجام خواهیم داد.» او ادامه می‌دهد: «نرخ اعلامی مطابق با کیلومتر مسیر رفت و برگشت دانش‌آموزان به مدارس تعیین شده و مصوبه در سایت شورای اسلامی شهر و سپند (سامانه پایش ناوگان دانش‌آموزی) بارگذاری شده‌است؛ اگر مدارس درست قرارداد‌ها را منعقد کنند، سامانه نظارتی هم امکان بررسی عملکرد یا تخلفات را دارند.» رهبر با اشاره به اینکه با هماهنگی و تشخیص اعضای کارگروه ماده ۱۸ فرآیند اجرایی مصوبه جدید برای سال تحصیل جاری قابل انجام نبود و مقرر شد تا سال آینده آن را اجرایی کنیم، گفت: «فرآیند تعیین سرویس مدارس قبل از مهرماه آغاز می‌شود و مدارس قبل از مهر قرارداد‌ها را منعقد می‌کنند؛ امسال آیین‌نامه جدید ۱۴ شهریورماه توسط هیئت وزیران ابلاغ شد که بعد از شناسایی و فراخوان شرکت‌ها بود و عملاً نمی‌شد بخشی از کار‌ها را انجام داد.» مدیر نوسازی ناوگان سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران و مسئول سامانه مدارس این سازمان تصریح کرد: «خانواده‌ها باید مطابق با اطلاعات ثبت شده شرکت‌های مورد تأیید در سپند برای سرویس مدارس اقدام کنند و اگر اینطور نباشد، فرآیند برخورد یا نظارت با شهرداری نیست؛ اولیا برای درخواست نظارت باید درخواست سرویس را از سامانه سپند داشته‌باشند.» رهبر در این شرایط پیش آمده، اما یک خبر خوش می‌دهد: «امسال با توجه به تدابیر شهردار و برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته سرویس مدارس استثنایی به یکی از شرکت‌های مورد تأیید سازمان تاکسیرانی و آموزش و پرورش واگذار شده‌است؛ مطابق با بودجه مصوب شورا هزینه سرویس مدارس استثنایی توسط شهرداری تهران پرداخت می‌شود.»    جای خالی مطالعات تطبیقی در تصمیمات  در حالی که برای تأمین سرویس مدارس در برخی از شهر‌ها از جمله تهران با مشکل مواجه هستیم، کشور‌های پیشرفته راهکار‌های مناسبی را برای تأمین سرویس‌های امن و کافی جهت تردد دانش‌آموزان فراهم کرده‌اند؛ مسئله‌ای که مهرداد تقی‌زاده، کارشناس حمل و نقل و ترافیک شهری به‌آن اشاره می‌کند و می‌گوید: «یکی از اصلی‌ترین مسائل مربوط به چالش تأمین سرویس مدارس این است که در تمام نقاط شهر به طور یکنواخت، مدارس خوب وجود ندارد تا هر دانش‌آموز با خیال راحت به نزدیک‌ترین مدرسه نزدیک به محل سکونت خود برود. به همین دلیل است که گاهی برخی از خانواده‌ها تصمیم می‌گیرند فرزندشان را برای استفاده از آموزش باکیفیت‌تر به مدارسی دور از خانه ثبت‌نام کنند. البته برخی از آن‌ها نیز از سر ناچاری و به دلیل اینکه ظرفیت مدارس نزدیک به خانه‌شان پر شده اقدام به چنین کاری می‌کنند.» او ادامه می‌دهد: «همانطور که به دسترسی فروشگاه‌های خوب و درمانگاه‌های تخصصی در هر محله‌ای توجه می‌شود، باید دسترسی به مدرسه خوب نیز مدنظر آموزش و پرورش باشد تا دانش‌آموز نیاز به طی کردن مسافت طولانی برای رسیدن به مدرسه پیدا نکند. از طرفی می‌توان از تجارب کشور‌های پیشرفته نیز استفاده کرد که آن‌ها مسیر‌های پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری امن برای دانش‌آموزان ایجاد می‌کنند تا آن‌ها بتوانند با دوچرخه به مدرسه بروند و از آنجایی که فاصله «خانه» تا «مدرسه» کوتاه است، این امر میسر می‌شود.» تقی‌زاده به نواقص سیستم حمل و نقل عمومی در شهر نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: «هر چند بچه‌ها از یک سنی به بعد می‌توانند از وسایل حمل و نقل عمومی به تنهایی استفاده کنند و امکان استفاده وسایل حمل و نقل عمومی برای دانش‌آموزان ابتدایی میسر نیست، اما اگر وسایل حمل و نقل عمومی مناسبی فراهم شود دانش‌آموزان مقاطع متوسطه می‌توانند از آن استفاده کنند.» این کارشناس حمل و نقل عمومی اظهار می‌دارد: «سرویس مدرسه چند سال است که دچار اختلال شده و گاهی قیمت‌های واقعی بیش از آن چیزی است که اعلام می‌شود. مسئله‌ای که وجود دارد، این است که وقت رسیدگی به این موضوع الان و درست زمانی که مهرماه دارد تمام می‌شود، نیست. شهرداری تهران باید از سال گذشته سازوکار تأمین سرویس مدارس را مشخص می‌کرد. حالا بهتر است که از همین الان برای سال آینده فکر کند و از فروردین و اردیبهشت سال بعد شرایط موردنیاز سرویس مدارس را تأمین کند تا از ابتدای شهریور همه چیز آماده باشد.» او با تأکید بر اینکه «سرویس مدارس در کشور‌های پیشرفته به شدت نظام‌مند است.» می‌گوید: «در برخی از کشور‌های پیشرفته، مینی‌بوس‌های خاص با رنگ‌های مخصوصی در اختیار مدارس و دانش‌آموزان قرار می‌گیرد و مسئله تردد دانش‌آموزان برای آن‌ها مهم است. در کشور ما، اما به دنبال در دسترس‌ترین تاکسی یا ون هستند تا مشکل تردد را حل کنند. بدتر اینکه بدون انجام مطالعه به سراغ اجرا می‌روند. مسئولان «آموزش و پرورش» و «شهرداری» باید به این پرسش مهم پاسخ دهند که تاکنون چند مطالعه تطبیقی در خصوص سرویس مدارس در کشور‌های مختلف انجام داد‌ه‌اند؟ به طور حتم با مطالعه و بررسی‌های کارشناسانه ایرادات کار خودشان را پیدا خواهند کرد و به بهترین راهکار خواهند رسید.»