رحمن قهرمان‌پور
کارشناس مسائل بین‌الملل

عملیات طوفان الاقصی ویژگی‌های منحصر به فردی در درون خود داشت. اول اینکه این عملیات و نتایج آن، به احساس امنیتی که کابینه اسرائیل در سال‌های گذشته بر آن تاکید می‌کرد لطمه شدید زد و این احساس امنیت مخصوصا درباره شهرک‌های یهودی‌نشین بسیار متزلزل شد.در اواخر دهه ۷۰ میلادی این شهرک‌ها موقت احداث شدند. مخالفان ساخت این شهرک‌ها می‌گفتند تل‌آویو نمی‌تواند امنیت این شهرک‌ها را تامین کند اما وقتی احزاب راست بعد از دهه ۹۰ قدرت گرفتند روی مساله امنیت و قدرت اسرائیل مانور زیادی دادند. نتانیاهو نیز از وقتی سر کار آمد روی همین مساله قدرت اسرائیل و تامین امنیت و گسترش شهرک‌ها مانور داد و شهرک سدروت در ۲ کیلومتری غزه است و این‌ها با وجود مخالفت‌های اولیه گسترش در کرانه باختری و نزدیکی غزه گسترش پیدا کرد از این رو مورد حمله و آسیب قرار گرفتن این شهرک‌ها برای احزاب راست و نتانیاهو موضوع جدی و حیثیتی بود که امنیت‌شان را زیر سوال برد.
دوم، کسانی وارد شهرک‌ها می‌شوند و اقامت می‌کنند که عموما یهودی‌های افراطی هستند و برای خود ماموریت مذهبی قائل هستند. برخی از آنها از اروپا می آیند و این را ثواب می‌دانند و اینها اغلب متحدان سیاسی نتانیاهو بودند. از این رو حمله حماس به این شهرک‌ها باعث شد جامعه یهودی اسرائیل احساس خطر کنند و با توجه به اینکه اینها جمعیت‌ و نفوذشان در اسرائیل افزایش یافته است فشار زیادی به کابینه می‌آورند که واکنش جدی داشته باشد. سوم، اینکه فیلم‌هایی که در شبکه های مجازی منتشر شد از دستگیری و اسارت نظامی‌های اسرائیلی، باعث شد هیمنه امنیتی و سیاسی اسرائیل فرو بریزد.
: اسرائیل از جنگ یوم کیپور روی این مساله کار کرده که امنیتش خدشه‌ناپذیر است و قدرت نظامی‌اش قدرت برتر در میان همه کشورهای منطقه است. آنها در این سال‌ها روی مدرنیزاسیون نظامی و تجهیزات‌شان در مرز لبنان و غزه تاکید داشتند و منفجر کردن تانک‌ها این هیمنه و تصویری که اسرائیل ساخته شده بود را از بین برد. این شرایط هم‌چنین چهره امنیتی اسرائیل را در بین اعراب که خود را قدرتمند نشان می داد از بین برد. چهارمین دلیلی که موجب شده تا اسرائیل واکنش‌های عصبی و شدیدی نسبت به حملات حماس داشته باشد این است که این حملات موجب تضعیف قدرت بازدارندگی اسرائیل در برابر حزب‌الله و سایر مخالفان اسرائیل شد. اسرائیل حزب‌الله را تهدید عمده در نظر می‌گرفت و عمده تدارکاتش در برابر آن بود و حماس را تهدید جدی نمی‌دید اما با این اقدام نشان داد اسرائیل باید به فکر حماس هم باشد و این یک نقطه ضعف برای استراتژی نظامی اسرائیل است و باید در سیاست امنیتی خودش تجدیدنظر جدی کند علاوه اینکه ناکامی اطلاعاتی و اختلافات داخلی هم در بروز شرایط فعلی در میان مقامات اسرائیلی دخیل است. به طور کلی، احساس تهدید و نگرانی از تامین امنیت شهروندان شهرک‌های یهودی‌نشین، احساس تهدید راست افراطی، افول هیمنه امنیتی اسرائیل نزد اعراب و تضعیف قدرت بازدارندگی اسرائیل از جمله دلایلی است که موجب واکنش شدید اسرائیل به حملات حماس در سه هفته گذشته شده است. اکنون دلایل فوق موجب شکسته شدن امنیت هستی شناختی شهروندان یهودی شده است. اساس پایه‌گذاری صهیونیسم این بود که یهودی‌ها در کشورهایی که ساکن هستند، امنیت ندارند و برای تامین آن باید کشوری داشته باشند که در آن امنیت داشته باشد اما فلسفه بنیادین تاسیس دولت یهود با حملات اخیر حماس از بین رفته است. از سال ۱۹۴۸ اسرائیل تقریبا در همه جنگ‌ها پیروز شده است، مهم‌ترین غافلگیری آنها در جنگ یوم کیپور بود که آن هم در سه چهار روز توانست حمله را دفع کند و پیروز شود.