علی‌اصغر زرگر
کارشناس مسائل منطقه

اتفاقی که در عملیات طوفان الاقصی رخ داد این است که حماس از یک موقعیت به وجود آمده استفاده کرد و به این سمت رفتند که چون اسرائیل بارها و بارها به مسجدالاقصی و فلسطین حمله کرده بود آنها هم در این میان ضربه شست خود را نشان دادند. در مقابل اسرائیل هم به این سمت رفت که حماس را باید به صورت کلی از غزه حذف .کند اما نکته اینجاست که تمام این مسائل ریشه در گذشته دارد. اصلی‌ترین محور، پیمان ابراهیم و امضای این توافق میان اسرائیل و کشورهای عربی است که باعث شد بحرین، امارات، سودان و مراکش به این پیمان بپیوندند اما در مجموع بحث اصلی این بود که اسرائیل و آمریکا بتوانند اعراب را از مساله فلسطین دور کنند. معتقدم واشنگتن و تل‌آویو خصوصاً در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ تمام سعی خود را بر این مساله گذاشتند که فلسطین را از اذهان عمومی پاک کنند و این در حالیست که تل‌آویو با کمک ایالات متحده به گونه‌ای عمل کردند که کشورهای عربی را نسبت به فلسطین بی‌تفاوت و خنثی کنند. بر همین اساس می‌بینیم که با گذشت حدود ۲۶ روز از عملیات حماس علیه رژیم صهیونیستی و کشتار غیرنظامیان توسط ارتش اسرائیل، کشورهای عربی به صدور بیانیه و برگزاری چند تظاهرات گوناگون بسنده کردند و حالا ایران و تا حدودی ترکیه به مسئله فلسطین پرداختند که البته آنکارا هم منافع خاص خود را دنبال می‌کند. این در حالیست که بسیاری از جریان‌های مقاومت در منطقه علیه اسرائیل دست به کار شده‌اند اما در این میان ایالات متحده نمی‌خواهد که برخوردی میان ایران با اسرائیل یا جریان‌های مقاومت با تل‌آویو رخ دهد. در این میان مؤلفه‌های بازدارنده مانع از این خواهد شد که برخوردهای مستقیم به وقوع بپیوندد که البته در نهایت تنها حزب‌الله لبنان در این میان نزدیک‌ترین مرز را با اسرائیل خواهد داشت. اینکه دیده می‌شود اسرائیل به دنبال کوچ دادن فلسطینی‌ها از غزه است، به نوعی به سیاست و راهبرد کلان تل‌آویو برمی‌گردد تا حضور آنها در این منطقه تثبیت شود. اگر این اتفاق رخ دهد، بدون شک کرانه باختری نقطه بعدی خواهد بود که اسرائیل آن را پاکسازی می‌کند که البته تشکیلات خودگردان فلسطین هم بر این موضوع به خوبی واقف است. معتقدم که موضع عربستان سعودی جدای از مواضع کشورهای منطقه مانند مصر نیست. مضاف بر اینکه ریاض سرمایه‌گذاری زیادی در حاشیه خلیج فارس کرده نمی‌خواهد تنش به جایی برسد که منافع اقتصادی و صادرات نفت به خطر بیفتد. باید متوجه باشیم که کشورهای حاشیه خلیج‌فارس چالش‌های خاص خود را دارند ولی می‌توانند به صورت کامل علیه اسرائیل و آمریکا موضع بگیرند. از سوی دیگر واشنگتن مشاهده کرده که ریاض به سمت روسیه و چین متمایل شده و این باعث می‌شود که آمریکا چندان به سخنان و توصیه‌های عربستان در مورد فلسطین توجه نکند. این در حالیست که ایالات متحده با وارد کردن نیروهای نظامی خود به منطقه پیام حمایت از اسرائیل را به صورت علنی مخابره کرده و به همین دلیل است که تل‌آویو در حال پیشروی زمینی در غزه بوده که این موضوع می‌تواند خطرآفرین باشد.