روزنامه جوان
1402/08/18
هدیه تیتانیوم کویر به مردم
جوان آنلاین: «ایران با دارا بودن یک‌درصد جمعیت جهان، دارای ۷درصد ذخایر معدنی جهان است» این گزاره بامسمی بخشی از بیانیه گام دوم انقلاب ۲۲ بهمن ۱۳۹۷» است که هر بار با کشف یک معدن یا بهره‌برداری از یک معدن جدید به ما یادآوری می‌کند ایران‌مان چه منابع عظیمی دارد ولی مع‌الأسف به واسطه ضعف مسئولان اجرایی در دهه‌های گذشته و استفاه رانتی از نفت، استفاده از این منابع مورد غفلت واقع شده است. حال خبر می‌رسد عملیات برداشت از معدن تیتانیوم کهنوج آغاز شده و طبق گفته مسئولان، برآورد‌های اولیه این است که سالانه ۲میلیون تن سنگ و خاک از این معدن برداشت شود و به کارخانه انتقال یابد و پیش‌بینی میشود سالانه ۱۳۰هزار تن اکسید تیتانیوم در معدن تیتانیوم کهنوج تولید شود.بهره‌برداری از معدن تیتانیوم کهنوج در جنوب استان کرمان پس از ۲۵ سال وقفه خبر خوبی بود که روز گذشته در رسانه‌ها منتشر شد و قطعاً در رفع محرومیت از این منطقه تأثیر بسزایی خواهد داشت، اما نکته قابل تأمل تکمیل حلقه‌های بعدی تولید و مقابله با خام‌فروشی است. متأسفانه در طول این سال‌ها عملکرد متولی صنعت و معدن در تمامی دولت‌ها بسیار ضعیف بوده است، به طوری که مواد معدنی استخراج شده از معادن، به صورت خام صادر و در کشور‌های ثالث با تبدیل به کالای قابل استفاده با چند برابر قیمت مجدد وارد کشور میشود.
در دل استان کویری کرمان ثروت‌های عظیمی خفته است که گاه از دیدگان پنهان مانده و مورد غفلت قرار می‌گیرند و همین امر باعث شده است مردم جنوب کرمان سال‌ها با کمبود امکانات اولیه زندگی از جمله خانه‌های کپری آب، برق، اینترنت، گاز، بیمارستان و بسیاری دیگر با آن رو‌به‌رو باشند. در سال‌های گذشته بسیاری از گروه‌های جهادی با حضور در این روستا‌های محروم کوشیده‌اند چهره فقر را کمرنگ کنند، اما این موضوع بدون حمایت مسئولان در حوزه اشتغال و کشاورزی تنها مسکن‌هایی است که می‌تواند برای مدت کوتاهی درد را از این خانواده‌ها دور کند و انتظار می‌رود مسئولان توجه بیشتری به روستا‌های محروم و ظرفیت‌های این مناطق داشته باشند. محرومیت جنوب کرمان نتیجه ضعف مدیریتی است، زیرا با توجه به ظرفیت‌های طبیعی و صنعتی، جنوب کرمان محروم نیست، اما در اثر ضعف مدیریتی محروم مانده است.
از ۳۰شهر محرومی که از سوی وزارت کشور و معاونت امور محرومان ریاست جمهوری در کشور شناسایی و اعلام شدند، ۱۰شهر در استان کرمان قرار دارد. ۹۵درصد در شرق و جنوب استان و ۵درصد در سایر نقاط استان واقع شده‌اند. بدیهی است رفع محرومیت از این مناطق مستلزم توجه و مدیریت منابع معدنی و ثروت‌های عظیمی است که در این استان جای گرفته است.
معدن تیتانیوم کهنوج با وسعت ۴۰کیلومترمربع در ۲۵کیلومتری جاده کهنوج به بندرعباس قرار دارد که ذخیره قطعی ۱۵۰میلیون تن و ذخیره احتمالی ۲۴۵میلیون تن برای آن برآورد شده است. این معدن در منطقه‌ای محروم واقع شده است که ساکنان آن از کمترین امکانات زندگی برخوردارند. تیتانیوم این معدن با عیار ۴۶درصد، جزو بهترین معادن کشور از نظر عیار و ذخیره است. ۹۰درصد کاربرد تیتانیوم در رنگدانه ماده اولیه رنگ و ۱۰درصد فلز است که فلز آن برای تجهیزات پزشکی، هوایی و هوافضا استفاده میشود و فلزی استراتژیک به شمار می‌رود که در صنایع دفاعی کاربرد دارد.
معدن ۲۵ سال رها شده بود
روز گذشته معاون وزیر صمت این معدن ارزشمند را کلنگ‌زنی کرد و بعد از ۲۵ سال بهره‌برداری از ماده معدنی آن آغاز شد. همت دولت سیزدهم در فعال‌کردن معدن تیتانیوم کهنوج قابل تقدیر است، اما نکته مهم این است که بعد از آغاز بهره‌برداری، این معدن به احداث کارخانه و تکمیل سایر زنجیره‌های تولید نیاز دارد که باید در صدر برنامه‌های وزارت صمت و ایمیدرو قرار گیرد.
به گفته معاون وزیر صمت، پیش‌بینی میشود از این معدن سالانه ۲میلیون تن سنگ و خاک برداشت و ۱۳۰هزار تن کنسانتره اکسید تیتانیوم تولید شود. رئیس هیئت عامل ایمیدرو با بیان اینکه با راه‌اندازی این طرح، نخستین کارخانه تولید کنسانتره تیتانیوم در کشور فعال میشود، می‌افزاید: در این صنعت شاهد فعالیت بخش خصوصی نیز هستیم، اما ظرفیت تولید در این مجموعه‌ها چندان قابل توجه نیست و با افتتاح این خط تولید، میزان تولید این محصول افزایش خواهد یافت. وی وعده می‌دهد با بهره‌مندی از ظرفیت متخصصان ایرانی، بتوانیم حلقه‌های بعدی تولید را بسازیم و کارخانه کنسانتره در کهنوج تا پایان امسال به بهره‌برداری برسد.
کاربرد‌های تیتانیوم
دی اکسید تیتانیوم بیشترین مصرف را در صنایع مختلف دارد. فلز آن به دلیل دشواری در تهیه و خالص‌سازی خیلی استفاده نمی‌شود. اکسید این فلز در ۹۰درصد صنایع کاربرد دارد. صنایع رنگ‌سازی به عنوان رنگدانه از دی اکسید تیتانیوم استفاده می‌کنند. این فلز در واحد‌های مولد برق، ساخت زیردریایی، دستگاه‌های خنک‌کننده نیروگاه‌های حرارتی و اتمی، صنایع هوایی، آلیاژی، شیمیایی، سرامیک و تجهیزات حمل‌ونقل کارایی دارد. این فلز در محیط‌های فرسایشی مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهد که در صنعت نفت و در پالایشگاه‌ها جهت سولفورزدایی مشتقات نفتی استفاده میشود. از دیگر کاربرد‌های این ماده می‌توان به جواهرسازی، روبات‌های صنعتی، ساخت لوازم آرایشی، دارو، صنعت هوافضا، کاغذ‌سازی و لاستیک‌سازی اشاره کرد. اکنون این سؤال مطرح میشود که آیا این کالا‌های معدنی ناب قرار است به صورت خام صادر شود یا با قیمت مناسب در اختیار صنایع داخلی قرار می‌گیرد و با ایجاد ارزش افزوده بالاتری به بازار‌های خارجی صادر میشود؟
مناطق محرومی که از معادن معدنی بی‌بهره هستند
هرگاه که معدنی در هر نقطه از کشور شناسایی و مراحل مربوط به واگذاری آن به بخش خصوصی یا دولتی طی میشود، بسته به اهمیت معدن، وزیر صمت یا معاونان آن در محل حاضر می‌شوند و کلنگ‌زنی می‌کنند. بدیهی است کلنگ‌زنی فقط یک نمایش ابتدایی برای آغاز عملیات اجرایی بزرگ است و سایر زنجیره‌های تولید باید در کنار هم قرار گیرند تا شعار توسعه اقتصادی و افزایش ظرفیت‌های صنعتی و معدنی به معنای واقعی محقق شود.
تجربه معادنی که در گذشته به بهره‌برداری رسیده‌اند، مانند معادن طلا، مس و آلومینیوم نشان می‌دهد متولیان این صنایع خواسته یا ناخواسته به دام خام‌فروشی افتاده‌اند و توزیع داخلی این کالا‌ها به صورت قطره‌چکانی و مدیریت‌شده با نرخ‌های جهانی در اختیار صنایع داخلی قرار می‌گیرد و آنطور که باید کشور از این ثروت خدادادی بهره‌مند نمی‌شود، به ویژه آنکه بیشترین معادن موجود در کشور در مناطق محروم جای گرفته که مردمان آن از کمترین امکانات معیشتی، بهداشت و درمان برخوردارند و عملاً راه‌اندازی و فعال‌شدن معادن در این مناطق هیچ آورده اقتصادی و بهبود معیشتی برای ساکنان آنجا به همراه ندارد.
جمع‌بندی
اینکه بعد از ۲۵ سال، بهره‌برداری از معدن ناب تیتانیوم کلید خورده، اتفاق بسیار خوبی است، به شرطی که فقط در حد شوی رسانه‌ای نباشد و ایمیدرو و وزارت صمت تا نهایی‌شدن زنجیره‌های ارزش این ماده معدنی پای کار باشند و مردم کمتربرخوردار کهنوج از مواهب این نعمت خدادادی بهره‌مند شوند.
سایر اخبار این روزنامه
موظفیم ظلم تاریخی به مردم غزه را پایان دهیم
روحانی دنبال هزینه از نظام برای کاندیداتوری؟!
فقدان صلاحیت سیاسی تو را فراموش نمی‌کنیم
انتقادات مدیران مدارس را تحمل کنید تا تحول شود
هدیه تیتانیوم کویر به مردم
ناجوانمردی مدعیان آزادی بیان با برومند
فریاد‌هایی که از کمپ‌های ترک اعتیاد شنیده میشود
دردسر بلاتکلیفی فدراسیون‌ها قبل از المپیک
دعوا بر سر «استراتژی شکست» بین امریکا و اسرائیل
حرف‌های ظریف رسماً و علناً بوی خیانت می‌داد
بمباران هدفمند مدارس، مساجد، پناهگاه‌ها و آمبولانس‌ها
