ماموریت دشوار بایدن و شی برای کاهش تنشها
گروه سیاسی: پس از ماهها انتظار و بارها تغییر برنامه، برای نخستین بار طی یک سال گذشته، شی جی پینگ، رهبر چین برای دیدار با همتای آمریکایی خود عازم این کشور شد. «شی جین پینگ» رئیس جمهوری چین دیروز –سهشنبه- در قالب سفر سه روزه برای دیدار با «جو بایدن» همتای آمریکایی خود و شرکت در سیامین نشست غیررسمی سران سازمان همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوس آرام (اپک) به شهر «سانفرانسیسکو» آمریکا سفر کرد.
به گزارش «تجارت»، سفر پینگ به آمریکا در شرایطی صورت میگیرد که از یک سو، طی چند سال اخیر تنشهای میان واشنگتن و پکن به بالاترین سطح ممکن رسیده و از سوی دیگر، منطقه خاورمیانه در میانه یک جن گ تاریخی و سرنوشتساز قرار دارد. همچنین، طی یک سال گذشته هر گونه ارتباط و مذاکره میان بایدن و پینگ به طور کامل قطع بوده است. یعنی روسای جمهوری دو کشور از نوامبر (آبان/ آذر) ۲۰۲۲ تاکنون هیچ تماسی با یکدیگر نداشتهاند.
دیدار ویژه بایدن و پینگ
دیدار میان جو بایدن رئیسجمهور آمریکا با شی جین پینگ، رئیسجمهور چین، امروز چهارشنبه و در حاشیه اجلاس همکاریهای اقتصادی آسیا و اقیانوسیه که به میزبانی رئيس جمهوری آمریکا برگزار میشود، صورت میگیرد. از زمان به قدرت رسیدن آقای بایدن این دومین دیدار میان رهبران چین و آمریکا است که صورت میگیرد و این ملاقات پس از ماهها تداراکات بالاخره نهایی شده است. آخرین بار دو طرف در حاشیه اجلاس سران گروه ۲۰ در بالی اندونزی با یکدیگر گفتگو داشتند که حدود ۳ ساعت به طول انجامید. از آن زمان به بعد مناسبات میان این دو قدرت جهانی تیرهتر شده و اتفاقاتی چون مساله تایوان هم به ویژه بر این روابط سایه افکنده است.
با یان اوصاف، پیشبینی میشود مدیریت تنشها میان پکن و واشنگتن که در ماههای اخیر در پی وقوع تحولاتی چون بالون جاسوسی چین در آمریکا و همچنین افزایش روابط میان ایالات متحده با تایوان شدت گرفته مورد بحث و گفتگو قرار گیرد. همچنین انتظار میرود رهبران دو قدرت جهانی دیدگاههای خود را در خصوص آخرین تحولات جنگ روسیه و اوکراین و همچنین مناقشه اسرائيل و فلسطینیها با یکدیگر به اشتراک بگذارند.
در واقع، روابط چین و آمریکا در سالهای گذشته به دلیل تلاش های دو کشور برای حفظ نفوذ خود در منطقه آسیاپاسیفیک و مناطق دیگر، پر تنش شده است. این در حالی است که پکن تلاش میکند تا در همکاری با روسیه سلطه آمریکا را کاهش دهد. تایوان، اختلافات مرزی چین با همسایگان و تحولات خاورمیانه از دیگر مسائلی است که به بروز تنش میان پکن و واشنگتن منجر شده است.
پکن از واشنگتن انتظار دارد که پیش از انتخابات ریاست جمهوری تایوان اطمینان دهد که از حاکمیت این جزیره حمایت نمیکند. سال گذشته و پس از سفر نانسی پلوسی، رئيس وقت مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان، تنشهای میان پکن و واشنگتن بیش از قبل شدت گرفت. همچنین توقف کوتاه تسای اینگ ون، رئیسجمهوری تایوان، در ایالات متحده آمریکا در سال جاری لطمه دیگری به این روابط وارد کرد.
چشمانداز کاهش تنش میان واشنگتن و پکن بعد از سفر پینگ
همزمان با دیدار بایدن و پینگ مساله مهم برای ناظران سیاسی و افکار عمومی این است که این رخداد چه تاثیری بر آینده مناسبات میان دو کشور بر جای خواهد گذاشت؟ به نظر میرسد بعید است این مذاکرات به اختلافات ریشهدار طرفین پایان دهد اما مقامهای آمریکایی امیدوارند که بحثهای سازنده میان رهبران دو کشور بتواند به نتایجی ولو اندک در پایان این گفتگوها منجر شود. هنوز به صورت دقیق اعلام نشده که جو بایدن و شی جین پینگ چه زمانی با یکدیگر ملاقات خواهند کرد و دو طرف به دلایل امنیتی از انتشار جزئيات این نشست خودداری کردهاند.
همچنین، باید توجه داشت که همزمان با سفر پینگ به آمریکا، ارتش چین از دیروز (سهشنبه) رزمایشی ۵ روزه را در دریای جنوبی چین آغاز کرده است. اداره ایمنی دریایی چین روز دوشنبه اعلام کرد که ارتش این کشور از ۱۴ تا ۱۸ نوامبر (۲۳ تا ۲۷ آبان) در دریای جنوبی چین، رزمایش نظامی برگزار خواهد کرد. وزارت دفاع چین به فیلیپین هفته پیش هشدار داد تا از اقدامات تنشآفرین در دریای چین جنوبی بپرهیزد و تأکید کرد که تمام اقدامات لازم را برای حفظ حاکمیت خود در دریای چین جنوبی انجام خواهد داد. وزارت دفاع چین در بیانیه خود تاکید کرد: «ما از فیلیپین میخواهیم تا تمام اقدامات تحریکآمیز خود را در دریای چین جنوبی متوقف کند. آمریکا یکی از طرفین مرتبط در موضوع دریای چین جنوبی نیست و حق تحمیل نظر خود را ندارد.» این رزمایش به وضوح نشان میدهد که نشست مین روسای جمهوری دو کشور نمیتواند تاثیر چندانی بر ذوب شدن یخ مناسبات دو کشور و حتی کاهش تنشها بر جای بگذارد.