رویای دست‌یافتنی فتح بازار صادرات غیر نفتی
وزیر اقتصاد با اعلام آمار هشت ماه امسال تجارت خارجی کشور گفت: «تراز تجاری کشور در هشت ماه امسال بیش از ۱۰میلیارد دلار مثبت بوده است.»
به گزارش تسنیم، سیداحسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، در سفر یک‌روزه به تبریز طی سخنانی در همایش «صادرات غیرنفتی» در تبریز، این شهر را قطب تجارت و پیشرو در اقتصاد توصیف کرد و اظهار کرد: «ابتدا باید ببینیم در کجای مسیر ایستاده‌ایم و همچنین دوم ببینیم چه مسیری را باید مشترکا دولت و بخش خصوصی طی کنند و محور سوم موانعی است که سرعت‌گیر حرکت ما هستند.»
آمار 8 ماه 1402 تجارت خارجی
خاندوزی در ادامه، آمار هشت ماه 1402 تجارت خارجی را اعلام و تشریح کرد: «در این هشت ماه مجموعا 24.7میلیون تن واردات به ارزش 42.1 میلیارد دلار داشته‌ایم، به لحاظ وزنی واردات ما حدود 4درصد افزایش و به لحاظ ارزشی حدود 12درصد افزایش داشته است. در هشت ماه امسال به لحاظ صادرات غیرنفتی 90میلیون تن به ارزش بیش از 32میلیارد دلار به لحاظ ارزشی داشته‌ایم که در مقایسه با سال گذشته 27درصد افزایش وزنی و 1.6درصد به لحاظ ارزشی افزایش داشته است.»
او افزود: «این ارقام نقطه عزیمت ما را نشان می‌دهد که باید یک ملاحظه داشته باشیم و آن این است که به ظاهر تراز تجاری غیرنفتی ما، تراز مثبتی نیست و واردات ما از صادرات غیرنفتی بیشتر است، هرچند تراز تجاری کشور مجموعا مثبت است.»
او با اشاره به اینکه تراز تجاری کشور در هشت ماه امسال بیش از 10میلیارد دلار مثبت بوده است، تاکید کرد: «اگر نفت را فاکتور بگیریم، بخش مهمی از کسری‌های تراز تجاری غیرنفتی ما ناشی از اتفاقاتی است که در حوزه قیمتی در اقتصاد بین‌الملل رخ داده، نه در داخل کشور، برای مثال محصولات پتروشیمی که بخش عمده‌ای از صادرات غیرنفتی ما هستند، حدود 40درصد کاهش قیمت جهانی داشتند.»
وزیر اقتصاد گفت: «به لحاظ وزنی 27درصد بیش از سال گذشته صادرات غیرنفتی داشته‌ایم، اما کاهش قیمت‌های جهانی موجب شده به لحاظ ارزشی افزایش چندانی نداشت باشیم.»
تدابیر دولت برای جلوگیری از صادرات خام
او با اشاره به لزوم حرکت ما به سمت اقتصاد پیچیده‌تر و فناوری‌محور با جلوگیری از صادرات خام تاکید کرد: «تدابیر خوبی در سال‌های اخیر در این زمینه اتخاذ شده تا به سمت صادرات با فناوری بالاتر پیش برویم، البته اقدامات خوب در جهت جلوگیری از صادرات خام نارضایتی‌هایی را هم به دنبال داشته است و در جلسات مختلف با اتاق‌های سه‌گانه انجمن‌های تولیدی و فعالان حوزه صادراتی شاهد هستیم که نارضایتی وجود داشته که چرا مجلس درباره صادرات خام‌فروشی ورود کرده، در حالی که هدف عوارض صادرات خام‌فروشی همین است که ما به سمت صادرات فناوری‌محور و کاهش خام‌فروشی پیش برویم.»
وزیر اقتصاد گفت: «ما در جایی ایستاده‌ایم که اقتصاد نفتی تمرکزگرای دولت‌زده در ادوار طولانی گذشته به ما اجازه عبور از اقتصاد نفتی و توسعه صادرات غیرنفتی را نداده است تا دیگر بازیگر اصلی آن شرکت ملی نفت نباشد، بلکه بازیگر اصلی آن صادرکنندگان است و منفعت اصلی را تولیدکننده می‌برد.»
خاندوزی یادآور شد: «گذار از اقتصاد نفتی که سال‌ها میراث‌دار آن بوده‌ایم، به سمت اقتصاد صادرات‌محور قابل رقابت با دنیاست و اگر ما هزار برنامه توسعه بنویسیم، اما این گذار را در آن لحاظ نکنیم، موفق نخواهیم بود، لذا باید ذی‌نفعان اقتصاد نفتی و رانتی را به ذی‌نفعان جدیدی که صادرکنندگان هستند، تغییر دهیم.»
صادرات نباید با تنفس مصنوعی تقویت شود
او گفت: «ما در مسیر حرکت به سمت اقتصاد غیرنفتی تولیدگرای صادرات‌محور باید مراقب باشیم که وارد بیراههها نشویم و آدرس غلط به ما ندهند.»
او ادامه داد: «اما بیراههها کجاست؟ در تجاربی که در شرق آسیا و سایر نقاط دنیا داشته‌ایم، بین راه و بیراهه تمایز قائل می‌شوند، یعنی اگر اقتصادها به دنبال رقابت‌پذیری هستند، باید برمبنای توانمندشدن درونی خود البته نه به معنای محصورشدن در داخل مرزها، بلکه به معنای اینکه ریشه‌های رقابت‌پذیری باید در داخل یک اقتصاد باشد، حرکت کنند و نباید با تنفس مصنوعی و کمک‌های موقت به این سمت بروند.»
توانمندسازی صادرات در اولویت باشد
وزیر اقتصاد افزود: «در تجارب کشورها یا رقابت‌پذیری برمبنای کیفیت و فناوری یا برمبنای مزیت‌های اسمی موقت یعنی نرخ ارز است، اما این نوع رقابت به معنای توانمندشدن تولیدکنندگان برای رقابت با محصولات مشابه سایر کشورها نیست. آنچه توانمندی بلندمدت ایجاد می‌کند، توانمندسازی صادرات است.»
او فتح بازار صادرات را بسیار مهم برشمرد و گفت: «تاکید رئیس‌جمهوری و تلاش دولت این است که آنچه برمبنای دیپلماسی همسایگی و ارتباط با کشورهای همسو دنبال می‌شود، باید برمبنای همین نوع رقابت و تقویت صادرکنندگان است تا صادرکنندگان ما بتوانند فاتح بازار صادرات دیگر کشورها شوند.»
خاندوزی مواجهه تزیینی و تشریفاتی با صادرات را نادرست دانست و گفت: «اگر می‌خواهیم تورم را کنترل کنیم، باید ارزآوران کشور تقویت شوند و اگر قرار است رشد اقتصادی پایدار باشد، باید صادرکنندگان را تقویت کنیم، بنابراین صادرات از نان شب برای اقتصاد ایران واجب‌تر و هم برای مهار تورم و هم رشد تولید حیاتی است.»
او با بیان اینکه سال‌های سال در کشور به بخش‌های غیرمولد امتیاز داده می‌شد و اکنون باید به بخش‌های مولد امتیاز داد و آنها را تقویت کرد، به رویه دشوار صدور مجوزها، موانع مختلف پیش‌روی تولیدکنندگان و صادرکنندگان در سال‌های گذشته اشاره و تاکید کرد: «اصرار دولت و همراهی مجلس این بود که ممنوعیت‌های صادراتی حذف و در حوزه تنظیم‌گیری و مقررات باید صادرکنندگان در اولویت قرار گیرند.»
وزیر اقتصاد اعلام کرد: «امیدواریم مصوبه دولت و آیین‌نامه اجرایی ماده 24 در آذرماه نهایی شود که دستگاه‌هایی که می‌خواهند مقرره‌ای را صادر کنند، از یک ماه پیش یا بیشتر درباره آن اطلاع‌رسانی کنند و بتوانیم به عنوان گام جدید در تعامل دولت و بخش خصوصی آن را اعلام کنیم.»
