روزنامه جوان
1402/09/08
مهدویت در حوزه هم مهجور است چه رسد به دانشگاه
جوان آنلاین: سید مرتضی میرسراجی کارشناس الهیات و معارف اسلامی با گرایش علوم قرآن و حدیث است که در حال حاضر در کسوت استادی دانشگاه، نویسنده و پژوهشگر فعالیت دارد. وی همچنین مدیرعامل مؤسسه فرهنگی- هنری توسعه و ترویج اندیشه و هنراسلامی است. گفت و گوی «جوان» با این فعال فرهنگی را می‌خوانید. تحقیق و پژوهش از حلقه‌های مفقوده پیشرفت علوم انسانی در کشورمان است. چه شد وارد عرصه تحقیق و پژوهش شدید؟ اعتقاد من این است که پژوهش و جست‌وجوگری، روح انسان را اعتلا می‌بخشد، اما فراتر از آن، پژوهش در حوزه دین و دفاع از اهل بیت، شور و مستی دیگری دارد که قابل‌توصیف نیست. این سرمستی را با هیچ چیز نمی‌شود معاوضه کرد. دیدم راه دین آنچنان که باید رهرو ندارد. رشته‌های دینی طرفدار ندارد و حتی در دانشگاه که بودم در دو نوبت به خاطر قلت دانشجو در رشته قرآن و حدیث، دانشگاه کلاس برگزار نکرد و فکر کردم باید دست به کار شوم. معتقدم دین و اهل دین غریب هستند و رسم مروت و جوانمردی نیست که آن را تنها بگذارم. حتی شده یک مقاله من، یک سخن من، دانشجو یا غیردانشجویی را به خدا وصل کند با ارزش است. شاید می‌توانستم رشته دیگری بروم که از نظر مادی قابل‌توجه باشد، ولی با خودم عهد بستم این رشته را بروم و با ذات انسان مستقیماً سر و کار داشته باشم. به دانشجویانم همیشه در جلسات اول این شعر را متذکر می‌شوم که؛ روح پدرم شاد که فرمود به استاد/ فرزند مرا عشق بیاموز و دگر هیچ. دوست دارم به همه دانشجو‌ها و مخاطبانم، عشق را القا کنم. وقتی عشق ظهور کند، دیگر محدودیت و خستگی نخواهد بود، زیرا عاشقی فرصت این واکنش‌ها را از شما می‌گیرد. عاشق همان «انسان منتظر» است که مصداق و قله سعی و پویایی است. یکی از حوزه‌های پژوهشی شما «مهدویت» است و الان نیز استاد گروه معارف هستید. شناخت دانشجویان را در این زمینه چگونه می‌بینید؟ مهدویت در واقع علاقه اصلی من در پژوهش است. متأسفانه این موضوع حتی بین برخی از روحانیان که کارشناسان مذهبی هستند، مهجور و غریب است تا چه رسد به دانشجویان. بعضاً طلبه‌ها در حوزه دنبال استادی هستند که برایشان حاضری بزند و کلاس نروند و همین طور در دانشگاه نیز وضع بدین منوال است. بی‌شک مباحث عمیق و در عین حال لطیف و واجب التعلیم مهدویت نیز به حاشیه کشانده میشود. شاهد این ادعا، آن دسته از افراد تحصیلکرده در حوزه هستند که در چند سال گذشته به جریان «احمد بصری کذاب»، مهدی دروغین عراقی پیوستند. کسانی که در کلاس درس و در بالای منبر تا دیروز می‌گفتند امام دوازدهم آخرین حجت خدا است به دلیل عدم رشد فکری و نبود مطالعه عمیق و دقیق، ۱۰، ۱۲ تا امام دیگر هم دنباله امام مهدی (عج) به دروغ اضافه کردند. الان هم «نام مهدی» (عج) و هم «راه مهدی» (عج) مظلوم واقع شده‌است. من از دانشجویی که سالی یک کتاب دینی هم نمی‌خواند و در هیچ یک از مراسم مذهبی شرکت نمی‌کند، توقع شناخت ولو اندک هم نسبت به امام زمان (عج) ندارم، ولی نباید بی‌توجه بود، چراکه این عدم شناخت آن هم بین دانشگاهیان و نسل علمی آینده ما این یک بحران جدی است و علت اصلی هم ضعف فرهنگ و معنویت در فضا‌های دانشگاهی است و اینکه بعضاً فعالیت‌های فرهنگی تبدیل به کالای ویترینی و رزومه‌ای شده‌است. شهر قم مذهبی است و جایگاه معنوی بالایی دارد، اما طیفی از دین‌ستیزان هم از این شهر بیرون آمده‌اند. دلیل آن را چه می‌دانید؟ قم شهر خاصی است و به علت موقعیت دینی که دارد، اخبار آن همیشه پیگیری میشود. اینجا هم مثل بقیه جاها، همه‌جور آدمی یافت میشود. نمی‌توان این مسئله را به کل قم تعمیم داد با وجود این، هر چند قم یک مرکز فرهنگی و معنوی ویژه در ایران، بلکه در جهان است، بدون تعارف جای کار زیادی دارد، چراکه از معضلات عدیده فرهنگی و معنوی در رنج بوده و برای همین باید برای آن چاره اندیشید و کار کرد. تعریف شما از «سواد رسانه ای» چیست؟ از مهارت‌های مورد نیاز عصر ما است. حالا تلویزیون و ماهواره باشد یا اینترنت و مجازی تفاوتی نمی‌کند. ما بومیان فضای سایبری هستیم و باید نسبت به این دنیا شناخت کافی داشته‌باشیم، یعنی نقاط قوت و ضعف را بدانیم. چون بیشتر وقت خود را در آن سپری می‌کنیم. برخی با اینکه ممکن است تحصیلکرده‌باشند و اصطلاحاً باسواد، ولی سواد رسانه‌ای ندارند و به‌سادگی هر مطلب بی‌اساس و دروغ در رسانه‌های دیداری و شنیداری و همین‌طور اینترنت، آن‌ها را فریب می‌دهد. حالا که هوش مصنوعی هم به فضای سایبری اضافه شده‌است، خیلی‌ها توانایی تحلیل و ارزیابی ندارند و باید به خودشان لطف کنند و دوره‌های لازم همچنین مطالعه در بستر‌های روشنگر در حوزه مطالعاتی خود را پیوسته انجام دهند و الا ذهن و فکر آن‌ها آلوده به ویروس‌های مهلکی میشود که محصول دروغ رسانه است. ولی رسانه، جنبه‌های متعالی نیز دارد، مثل اینکه می‌تواند عدالت را برپا کند و صدای مظلوم باشد و انسان‌ها را به هم نزدیک کند و دانش را سرعت ببخشد. چه کنیم تا در فضای مجازی و بارش انبوه اطلاعات، خوراک سالم و مناسبی برای کاربران و عمدتاً نوجوانان، تهیه کنیم؟ مسئولان باید برنامه‌ریزی کنند. به نحوی که افراد کارشناس، مطالبشان بیش از بقیه در تیررس نگاه مخاطب باشد. از انتشار مطالب سخیف، بدون پشتوانه علمی جلوگیری شود. به نظر فضای مجازی یک هیولای چند سر کنترل نشده در کشور ما است. خانواده‌ها به راحتی اجازه می‌دهند فرزندانشان به اینترنت و فیلتر‌شکن دسترسی داشته‌باشند و این یک فاجعه است. فضای مجازی در صورت استفاده درست، عالی و حیات بخش است، ولی استفاده افسار‌گسیخته و بدون آگاهی از آن می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری داشته‌باشد. شما در فضای مجازی، بخش‌های تحقیقی خواندنی و اعجاب‌آور دارید. این کار‌ها سفارشی است یا خود‌جوش؟ روی ذهن خودم کار کرده‌ام تا به چیز‌هایی بیندیشم که دیگران کمتر می‌پردازند. دوست دارم نگاه انسان‌ها را در مسیر درست تغییر بدهم، پهنای اندیشه‌ها را توسعه ببخشم و هوش هیجانی را وارد مقوله پژوهش در علوم انسانی با گرایش الهیات و تاریخ علم نمایم.
سایر اخبار این روزنامه
بازگشت پیکر‌های مطهر ۸ شهید مدافع حرم به میهن
راهیان پیشرفت را به بازدید توانمندی‌های نیروی دریایی ببرید
راهی غربت تهران برای دوا و درمان
بازی رسانه‌های وسط‌باز با کارت حجاب!
دایره معافیت مالیاتی حقوق‌بگیران و اصناف توسعه یافت
مشکل اخلاق ورزش امروز باید حل شود
مهدویت در حوزه هم مهجور است چه رسد به دانشگاه
مرگ اراضی با فرسایشی شدن آبخیزداری
نفت‌وگاز همچنان پیشران اقتصاد با رشد ۲۵ درصدی
اوباش زیر چتر اطلاعاتی پلیس هستند
شمارش معکوس ورود رژیم صهیونیستی به فاز «تصمیم سخت»
صرفه‌جویی یک میلیارد یورویی با تولید هر هزار مگاوات برق اتمی
رقیب ما هزار نامزد دارد چرا وحدت نکنیم
از قلب‌ها وارد می‌شویم!
جنگ غزه و تنفر جهانی از صهیونیست‌ها
