روزنامه خراسان
1402/09/08
5500 سال؛ تاریخ سرزمینی به نام «فلسطین»
گروه تاریخ - امروز، روز جهانی فلسطین است؛ کشوری که در حاشیه شرقی دریای مدیترانه قرار دارد. فلسطین از شرق با سوریه و اردن، از شمال با لبنان و بخشی از سوریه و از جنوب با مصر همسایه است. در گذشته سرزمین فلسطین، جزئی از سوریه به حساب می‌آمد و از این‌رو در بین عرب‌ها، گاه از آن با نام «سوریه جنوبی» یاد می‌کردند. مساحت فلسطین بیش از ۲۷ هزار کیلومتر مربع است. این سرزمین به دلایل مختلفی از جمله وجود «مسجدالاقصی» (نخستین قبله مسلمانان)، موقعیت ویژه‌ای نزد مسلمانان دارد. از سرزمین فلسطین در قرآن با عناوینی چون «ارض مقدسة» و «ارض مبارکة» یاد شده. فلسطین محل دفن بسیاری از انبیای الهی است؛ به عنوان نمونه، حضرت مریم(س) در شهر ناصره، یحیی(ع) در شهر سامریه و ابراهیم(ع) در شهر الخلیل مدفون هستند. «بیتالمقدس»، پایتخت ابدی فلسطین نیز، محل ظهور ادیان یهودیت و مسیحیت بوده‌است. مقبره داوود نبی(ع)، مقام حضرت موسی(ع)، مسجدالاقصی و مسجد صخره در این شهر قرار دارد. خوب است بدانید که اریحا و غزه، از قدیمی‌ترین شهرهای جهان محسوب می‌شوند و محمد بن ادریس شافعی، از فقهای چهارگانه اهل‌سنت، در غزه به دنیا آمده است. تاریخ فلسطینِ پیش از اسلام بنا بر نظر تاریخ‌نگاران، فلسطین از عصر حَجَر محل سکونت بشر بوده‌است. قدیمی‌ترین نام شناخته‌شده فلسطین، «سرزمین کنعان» است که از نام عرب‌های کنعانی، نخستین گروه مهاجر به فلسطین، گرفته شده است. این گروه در سال ۳۵۰۰ قبل از میلاد، فلسطین را برای سکونت برگزید. با این حال، نام فلسطین برگرفته از اقوام عرب مهاجری است که در حدود ۱۲۰۰ قبل از میلاد، از غرب آسیا به این سرزمین مهاجرت کردند. یکتاپرستی و اعتقاد به توحید از زمان ورود حضرت ابراهیم(ع) در فلسطین رایج شد. آن‌حضرت فلسطین را برای سکونت برگزید و اعتقاد به توحید را در این سرزمین گسترش داد. بعد از ابراهیم(ع)، فرزندش اسحاق(ع)، سپس نوه‌اش یعقوب(ع) در فلسطین ماندند؛ امّا فرزندان یعقوب(ع) به مصر مهاجرت کردند. نوادگان و فرزندان یعقوب(ع) که به بنی‌اسرائیل معروف بودند، پس از وفات حضرت موسی(ع) به رهبری حضرت یوشع(ع) به فلسطین بازگشتند. پس از آن هرج‌ومرج فلسطین را دربرگرفت و این وضع تا زمان آغاز حکومت طالوت ادامه یافت. حضرت داوود(ع) حدود هزار سال قبل از میلاد، بیتالمقدس را پایتخت حکومت خود قرار داد. پس از داوود، فرزندش سلیمان حکومت را به دست گرفت و از این زمان به بعد، فلسطین شاهد عمران و آبادانی بود. با این حال، نکته قابل تأمل و توجه این است که طی قرن‌های طولانی، بیشتر ساکنان فلسطین عرب کنعانی بوده‌اند و به مرور با دیگر اقوام عرب درهم آمیختند. هرچند در برخی ادوار تاریخی، بنی‌اسرائیل در برخی مناطق فلسطین به حکومت رسیدند. در سال ۶۳ قبل از میلاد، رومیان بر فلسطین مسلط شدند و این سرزمین را تحت سیطره خود قرار دادند. سال ۳۰ میلادی، آغاز نبوت حضرت عیسی(ع) بود. او دعوت خود را در شهر اورشلیم آغاز کرد و به هدایت مردم پرداخت. زنده‌یاد استاد شهید مرتضی مطهری درباره این بخش از تاریخ فلسطین می‌نویسد: «سرزمین فلسطین در طول تاریخش، نه پیش از اسلام و نه بعد از اسلام، در هیچ زمانی متعلق به یهودی‌ها نبوده است؛ تنها در مدت موقتی، داوود(ع) و سلیمان(ع) در آن‌جا سلطنت کرده‌اند. زمانی که مسلمانان، فلسطین را فتح کردند، فلسطین در اختیار مسیحیان بود و مسلمانان با مسیحیان صلح کردند. یکی از بندهای صلحنامه نیز این بود که مسیحیان گفتند فلسطین در اختیار یهودی‌ها قرار نگیرد.» فلسطین در دوره اسلامی دین اسلام در زمان خلیفه اول وارد سرزمین فلسطین شد؛ امّا فتح این سرزمین در سال ۱۳ هجری قمری و در زمان خلیفه دوم صورت گرفت؛ در این دوره، فلسطین جزئی از سرزمین اسلامی شد و بعدها، خلفای بنی‌امیه و بنی‌عباس بر این سرزمین حکومت داشتند. در ۳۵۸ق دولت فاطمی مصر، کنترل فلسطین را به دست گرفت. فاطمیان برای تسلط بر فلسطین، با انقلاب‌های محلی، قرامطه و ترک‌های سلجوقی به مبارزه پرداختند. در این مدت، نزاع بر سر فلسطین ادامه داشت، به شکلی که حکومت فلسطین بین حکومت‌های مختلف مسلمان رد و بدل می‌شد. با آغاز جنگ‌های صلیبی، مسیحیان اروپایی در سال 493ق بر بخش‌هایی از فلسطین مسلط شدند و بیتالمقدس را اشغال کردند. حکومت آنها بر این سرزمین، حدود ۸۸ سال ادامه داشت. مسلمانان پس از نبرد «حَطّین» تحت فرماندهی صلاح‌الدین ایوبی، فلسطین و بیتالمقدس را پس گرفتند. بعدها حکومت فلسطین به دولت تازه تأسیس عثمانی رسید و این حاکمیت تا سال 1917م و اشغال فلسطین به دست انگلیسی‌ها ادامه داشت. بریتانیا، به عنوان قیمومت – که از سوی جامعه ملل به این کشور داده شده‌بود – اشغالگری خود را در فلسطین تثبیت و در این مدت، زمینه انتقال یهودیان به این سرزمین را فراهم کرد. انگلیسی‌ها بر اساس «قرار بالفور»، به صهیونیست‌ها قول داده‌بودند که دست آنها را در تصاحب اراضی فلسطینیان مسلمان و مسیحی باز بگذارند و مقدمات تأسیس کشور جعلی اسرائیل را فراهم کنند. مقابله مسلمانان با سیاست یهودی‌سازی صهیونیست‌ها برای مقابله با سیاست یهودی‌سازی فلسطین و ازدیاد نفوذ اقتصادی و سیاسی صهیونیست‌ها، در سال ۱۹۳۱م (۱۳۱۰ش) کنگره‌ای با نام کنگره اسلامی قدس توسط محمد امین الحسینی، مفتی اعظم فلسطین، در بیتالمقدس برگزار شد. شخصیت‌هایی همچون اقبال لاهوری هم در این کنگره سخنرانی کردند. در سال ۱۹۳۶م، قیام مردم فلسطین علیه استعمار انگلیس آغاز شد؛ اما این قیام به دلایل مختلف، از جمله ضعف تسلیحاتی فلسطینی‌ها با شکست مواجه شد. با شکست این قیام، مقامات انگلیسی امین‌الحسینی را تبعید کردند و مانع برگزاری کنگره دوم قدس شدند. اشغال فلسطین توسط صهیونیست‌ها گفتیم که انگلیس در سال 1917م، به صهیونیست‌ها وعده تشکیل کشور جعلی اسرائیل را در فلسطین داد. طی دوران قیمومت بریتانیا، هزاران صهیونیست از نقاط مختلف جهان به فلسطین منتقل شدند و با خروج انگلیس از فلسطین در سال 1948م، تأسیس رژیم صهیونیستی اعلام شد. از این روز در تاریخ فلسطین با عنوان «روز نکبت» نام برده میشود. اسرائیلی‌ها در مرحله نخست، 78 درصد خاک سرزمین فلسطین را اشغال کردند. مناطق اشغالی شامل «الخلیل» واقع در شمال فلسطین، ساحل دریای مدیترانه، صحرای «نقب» و منطقه مرکزی فلسطین بود. از آن‌جا که کرانه باختری تحت اداره اردن قرار داشت و غزه نیز توسط دولت مصر اداره می‌شد، این دو منطقه – البته به صورت موقت – از اشغال صهیونیست‌ها در امان ماند. امّا از سال ۱۹۶۷ تا ۱۹۹۵م رژیم صهیونیستی موفق شد 60 درصد از کرانه باختری و 40 درصد از باریکه غزه را هم به محدوده اشغال خود بیفزاید و به تدریج، اشغالگری خود را به 97 درصد خاک سرزمین فلسطین توسعه دهد. نسل‌کشی در سرزمین‌های اشغالی صهیونیست‌ها، چه قبل و چه بعد از تأسیس رژیم جعلی خود، بارها دست به قتل‌عام و نسل‌کشی فلسطینی‌ها زدند که آخرینِ آنها طی هفتههای گذشته در غزه و با بیش از 14 هزار شهید رقم خورد. لازم است بدانید که در سال ۱۹۴۸م دستکم ۳۴ قتل‌عام توسط صهیونیست‌ها اتفاق افتاد که معروف‌ترین آنها، قتل‌عام «دیر یاسین» بود. در این قتل‌عام ، ۲۵۴ نفر به شکل فجیعی کشته شدند. از دیگر جنایات صهیونیست‌ها، می‌توان به قتل‌عام «خان یونس» در سال ۱۹۵۶م اشاره کرد. در این جنایت، ۲۵۰ فلسطینی کشته شدند. اما بی‌تردید، یکی از بزرگ‌ترین جنایات تاریخ بشر، کشتار اردوگاه‌های «صبرا» و «شتیلا» است. این حادثه در سال ۱۹۸۲م اتفاق افتاد که در آن سه هزار و 297 زن و کودک فلسطینی، طی سه روز کشته شدند. آغاز انتفاضه‌ها طی سال‌های اشغال فلسطین، این سرزمین شاهد قیام‌های متعدد مردم فلسطین بوده است. اولین قیام سراسری مردم فلسطین، در سال ۱۹۷۶م با نام «انتفاضه روز زمین» اتفاق افتاد. با این حال، قیام نخست در تاریخ فلسطین، با نام انتفاضه شناخته نمی‌شود. مورخان قیام سراسری سال ۱۹۸۷م را با نام «انتفاضه اول» یا «انتفاضه شعب فلسطینی» می‌شناسند. این انتفاضه در کرانه باختری و غزه رخ داد. در سال ۲۰۰۰م، به خاطر ورود آریل شارون نخست‌وزیر وقت رژیم صهیونیستی به مسجدالاقصی، انتفاضه دیگری آغاز شد که به «انتفاضه الاقصی» مشهور است. از مهم‌ترین شعار‌های انتفاضه الاقصی، ایجاد دولت فلسطینی و خروج اشغالگران از فلسطین اشغالی بود. در انتفاضه ۱۹۸۷م که شش سال به طول انجامید، هزار و 540 نفر به شهادت رسیدند و در انتفاضه سال ۲۰۰۰م دو هزار و 800 نفر. این مقاومت‌ها در قالب گروه‌های جهادی همچون حماس و جهاد اسلامی تداوم یافت و به تدریج ساز وکار مقاومت در برابر رژیم صهیونیستی و آرمان آزادی قدس شریف و رهایی سرزمین فلسطین از چنگ صهیونیست‌ها به عنوان مطالبه همه فلسطینیان مطرح شد.
سایر اخبار این روزنامه
روزی که با فوتبال، تمام ایران خندید
نظرسنجی ایسپا :اعتماد مردم به صداوسیما به 38 درصد کاهش پیدا کرده است
پشیمانی گوجه ای!
خلع‌سلاح قلدرها در مدرسه
مانع مهم تداوم رشد اقتصاد مثبت
لزوم کشف ظرفیت‌های جدید برای امید، نشاط و اقتدار کشور
5500 سال؛ تاریخ سرزمینی به نام «فلسطین»
منطقه ای شدن دستمزد؛ 4 ضرورت و 2 سناریو
رویش جوانه های مهربانی
پشت پرده سفر رؤسای سیا و موساد به قطر
غرب آسیا در آستانه تغییر موازنه قوا
شکست عشقی یک تبهکار!
روایت حکیم توس از معماهای«بقمچ »
