سفر به دنیای مسحور کننده «روشن‌روان»

گروه ادب و هنر -کمتر کسی فکرش را می‌کرد که پسربچه‌ای که در 19 خرداد 1328 در کوچه کاشانچی تهران (در محدوده پارک دانشجو و تئاتر شهر امروز) متولد شده بود و از همان دوران کودکی با شیطنت‌هایش همسایه ها و همکلاسی‌هایش را به یک اندازه گلایه‌مند کرده بود، روزی به یکی از چهره‌های سرشناس موسیقی کشور تبدیل شود. چهره‌ای که موسیقی کشور را در بخش‌های زیادی متحول کرده و لباسی جهانی بر تن نت‌های موسیقی پوشانده است. اهالی موسیقی امروز او را به آکوردهای منحصربه‌فردش می‌شناسند و همچنین به خلاقیت‌هایی مسحورکننده که حتی بسیاری از اهالی این هنر از کشف چگونگی شکل‌گیری آن درمانده‌اند. همین نوآوری‌ها در کنار تسلط او بر موسیقی ایرانی و غربی باعث شده نظر مخاطبانی از نقاط مختلف جهان به آثار او جلب شود. کامبیز روشن‌روان از سال 1353 تا امروز آثار موسیقایی زیادی را برای چندین فیلم تولید کرده که تعدادی از آن‌ها شامل « سفیر»، «گل های داوودی»، «جاده‌های سرد»، «امیرکبیر» و «شاه‌شکار» است. همچنین او  دستی بر آتش خلق آثاری برای ارکستر سمفونیک  دارد.   راز موفقیت و سحرانگیزی آثار روشن‌روان او در یکی از مصاحبه‌هایش با سایت «موسیقی ما» این‌چنین می‌گوید: من خودم را معلم و آهنگ سازی می‌دانم که حدود 50 سال است آموزش موسیقی انجام می‌دهد، در همین حدود به آهنگ سازی نیز می‌پردازم. سبک هارمونی من با تمام کتاب‌هایی که وجود دارد، متفاوت است. این تفاوت به این دلیل است که از کودکی به دنبال نوآوری در موسیقی بودم. استادان من در زمان دانشجویی‌ام می‌گفتند روش هارمونی نویسی روشن‌روان با همه هارمونی‌های موجود متفاوت است. در حقیقت من وقتی به آثار موسیقی نگاه می‌کنم به دنبال اضافه کردن برخی نوآوری‌ها به هارمونی‌ها هستم. این روش را که حاصل کشفیات خودم بوده به دیگران نیز آموزش داده‌ام، سپس رساله‌ای از هارمونی‌های مختلف نوشتم که مورد استقبال اهالی موسیقی قرار گرفت.   غیرممکن‌هایی که ممکن شد وی در بخش دیگری از این مصاحبه خاطرنشان می‌کند: از زمانی که در هنرستان موسیقی، آهنگ سازی را شروع کردم به دلیل آشنایی با موسیقی ایرانی و موسیقی کلاسیک غربی تلفیق سازهای کلاسیک ایرانی و غربی را انجام می‌دادم. تلاشم این بود که در هر اثری که می‌نویسم باید کاری انجام دهم که یکی از غیرممکن‌ها را به ممکن تبدیل کنم به‌عنوان‌مثال وقتی می‌خواستم از گوشه «دلکش» به گوشه شور بروم به دنبال راه جدیدی بودم که تا امروز   تجربه نشده باشد. در «مرکب نوازی» ها تمام تغییر دستگاه‌ها را از راه‌هایی انجام می‌دادم که ابداع خودم بود و کسی از آن خبر نداشت. زمان زیادی را روی این کشف‌ها و ابداعات می‌گذاشتم و نتیجه آشنایی من با موسیقی غرب و موسیقی ایرانی به ساخت هارمونی‌هایی انجامید که ابداع خود من است و هیچ فرد دیگری آن را انجام نداده است. وی خاطرنشان می‌کند: در هنرستان دیکته موسیقی من همیشه 2 یا 3 بود تا اینکه روشی را ابداع کردم که بعدازآن با به‌کارگیری این روش هیچ‌وقت در این درس کمتر از 20 نگرفتم.   شگفت‌زدگی استاد موسیقی آمریکایی از روش روشن‌روان جوان او در ادامه این مصاحبه با سایت «موسیقی ما» می‌گوید: در دوران جوانی که دریکی از دانشگاه‌های آمریکا به تحصیل موسیقی مشغول بودم  روزی زیر درختی در حیاط دانشکده نشسته بودم و از ذهنم نت‌ها را برای «پارتیتور» می‌نوشتم. استادم بالای سرم آمد و با تعجب پرسید: «مگر تو روی پیانو و بر اساس نواختن، نت‌ها را نمی‌نویسی؟» پاسخ دادم «خیر. من همه نت‌ها را در ذهنم دارم.» برایش عجیب بود که من کار غیرممکنی را ممکن کرده‌ام. همواره زندگی من در آهنگ سازی بر مبنای تجربه فضاهای مختلف بوده است. همیشه دوست داشته‌ام فراتر ازآنچه را در کتاب وجود دارد خودم خلق کنم و یاد بگیرم و این آرزوی من از مسیر تجربه ممکن شده است.   رساله هارمونی روشن‌روان روشن‌روان کتابی خاص در حوزه موسیقی بانام «کتاب هارمونی جامع کاربردی از ابتدا تا ورود به موسیقی آتونال» نوشته است. او جزو معدود استادان موسیقی است که رساله‌ای جامع در این زمینه خلق کرده. او تا امروز بیش از 100 موسیقی متن برای فیلم‌های سینمایی، مجموعه تلویزیونی و پویانمایی  ساخته است. فعالیتش در ساخت موسیقی فیلم را نیز با فیلم «مسافر» به کارگردانی عباس کیارستمی آغاز کرد و در ادامه با کارگردانانی همچون  پوران درخشنده، مهدی فخیم‌زاده، تهمینه میلانی، رسول صدرعاملی، مجتبی راعی، یداله صمدی و ... همکاری داشته است. همچنین در موسیقی آوازی و تهیه  آلبوم همکاری با خوانندگانی مانند: محمدرضا شجریان، شهرام ناظری، علیرضا افتخاری، بیژن بیژنی، محمد اصفهانی، علیرضا قربانی، سیامک علیقلی و ... را در کارنامه کاری درخشان خود دارد.