جهش ایران برای دستیابی به «راکتور گداخت هستهای»
«پژوهشکده پلاسما و گداخت هستهای پژوهشگاه علوم و فنون هستهای» یکی از قدیمیترین مجموعههای علمی پژوهشگاه در حوزه گداخت هستهای کشورمان است.
در این پژوهشکده از قبل از انقلاب، پروژههای تحقیقاتی زیادی اجرایی شده و تاکنون پروژهها و دستاوردهای متعددی از سوی محققان آن عرضه شده است.
زمینههای تحقیقاتی این پژوهشکده در حوزههای مختلفی از جمله انرژیهای کلان مانند راکتورهای MCF و ICF است که در این حوزه در گروههای پژوهشی مختلف پروژههای متعددی در حال پیادهسازی است. حوزه کاربردی پلاسما و گداخت هستهای را از دیگر زمینههای تحقیقاتی این پژوهشکده است و پژوهشگران پلاسما و گداخت هستهای کشورمان در حوزههایی همچون صنعت نفت پروژههایی را اجرایی کردهاند و در زمینه آبگریزی سطوح، کوتینگ و لایهبرداری نانویی با استفاده از پلاسما طرحهایی را با موفقیت اجرایی شده است.
یکی از کارشناسان حوزه تولید انرژی از طریق واکنشهای گداخت هستهای درباره ورد ایران به حوزه فناوری گداخت هستهای گفت: «در زمینه تولید انرژی ابتدا بشر به سمت مواد فسیلی مانند نفت، گاز و زغالسنگ روی آورد و بعد از آن بشر توانست با استفاده از راکتورهای هستهای و از طریق شکاف اورانیوم و تولید نوترون، اقدام به تولید انرژی کند.» وی با بیان اینکه کاربرد راکتورهای هستهای با معضلات زیادی همراه است، گفت: «این راکتورها در کنار تولید انرژی میتواند پسماند و زبالههای هستهای را بر جای بگذارد و این امر از معضلات راکتورهای هستهای است که از طریق فرایند شکاف هستهای، انرژی تولید میکنند. در نسل جدید راکتورهای هستهای برخلاف راکتورهای قدیمی که با استفاده از اورانیوم به تولید انرژی میرسیدیم، با استفاده از هیدروژن، انرژی تولید میشود؛ به معنای دیگر در این سیستمها با سوزاندن آب، انرژی هستهای تولید میشود.»
این محقق اضافه کرد: «این دستاورد موجب شده بشر در سراسر دنیا هزینه زیادی صرف کند تا به نسل نوین راکتورهای گداخت هستهای (Nuclear Fusion یا همجوشی هستهای) دست یابد؛ در این مسیر دو راه برای دستیابی به این نوع راکتورها وجود دارد که یکی از آنها با استفاده میدانهای مغناطیسی پرقدرت است که میتواند یونها را محصور کند و با استفاده از واکنشهای BT به تولید نوترون و انرژی بپردازد. در روش دوم نیز این کار با استفاده از لیزرهای پرتوان انجام میشود.»
وی با بیان اینکه در روش دوم از لیزر به اطراف «قرص سوخت» میتابد و این لیزرها از آنجایی که انرژی بسیار زیادی دارند، میتوانند شرایط را برای ایجاد واکنش گداخت ایجاد کنند، گفت: «ما در سازمان انرژی اتمی و همچنین در دانشگاهها هر دو روش تحقیقاتی را در دستور کار داریم و نتایج تحقیقات تحسینبرانگیز بوده به گونهای که مقالاتی از آنها به چاپ رسیده است.»